Türkiye'ye yansıyacak mı? Rus gazında %23 artış

Rus gazının her 1000 metreküp fiyatı, yılın ikinci çeyreğinde (1 Nisan’dan geçerli) yaklaşık yüzde 23 düzeyinde artacak ve 170 dolardan, 209 dolara kadar çıkacak. BOTAŞ’ı, bir yandan ithalat maliyetlerinin yükselmesi, diğer yandan TL’nin dolar karşısında değer kaybetmesi nedeniyle kritik bir tarife kararı bekliyor. Şirket; Ocak ve Şubat’ın ardından Mart’ta da doğal gaza yüzde 1 zam yapmıştı. Sektör, Nisan ayında da doğal gaza “tek haneli” ya da “küçük oran”lı bir artışı, yüksek olasılık olarak değerlendiriyor. Kaynaklar, “1 Mart’ta yapılan zammın ardın gaz fiyatı konutlarda (vergiler hariç) bin 290 TL’ye çıktı. Sanayi ve santrallarda, bin 442 TL. 1 Nisan’da, mevcut kur düzeyi dikkate alındığında BOTAŞ’ın, Rusya’dan gaz alım fiyatı (209 dolar * 7 TL 80 kuruş) bin 600 TL’yi geçecek. Bu tarifeler üzerindeki baskıyı iyide iyiye artırıyor” görüşünü dile getirdi. Peki, elektrik fiyatları ne olacak? Elektrikte, 1 Temmuz’a dek bir artışın gündeme gelmesi beklenmiyor. Yılın ikinci yarısında (mevcut koşular dahilinde) yüzde 6-7 düzeyinde artışın yapılabileceği ifade ediliyor. 

Habertürk'ten Olcay Aydilek'in haberine göre Türkiye’nin, ekonomideki gelişmelere bağlı olarak doğal gaz tüketim yıldan yıla değişiyor. Tüketim, ekonominin büyüdüğü yıllarda 54-55 milyar metreküpe kadar çıktı. 45-46 milyar metreküpe dek gerilediği yıllar da oldu.

Türkiye, doğal gaz gereksiniminin tamamına yakın bölümünü ithal ediyor. Gazda, yerli üretim son derece sınırlı. Rusya, İran ve Azerbaycan’dan boru hatları üzerinden doğalgaz ithal ediliyor. Son yıllarda artan bir hızla sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatı da yapılıyor. LNG’nin, toplam ithalat içindeki payı yüzde 30’lara kadar yükseldi.

İthalat fiyatları 3 ayda bir yenileniyor

Rusya, İran ve Azerbaycan’la yapılan sözleşme gereğince doğal gaz ithalat fiyatları, üçer aylık dönemlerde petrol ve türevlerindeki harekete göre gözden geçiriliyor. Dünyada, geçen yıl koronavirüs salgınıyla birlikte kapanmaların yaşanmasının etkisiyle talep gerilemiş ve petrol fiyatları dramatik biçimde düşmüştü. Petrolde yaşanan gerileme, doğal gaz fiyatlarına da yansımıştı. Gaz fiyatları, ithalatçı ülkelere nefes aldıracak biçimde gerilemişti.

Ülkeler, geçen yılın ikinci yarısında “normalleşme” adımları attı. Petrol talebi de fiyatlar da adım adım yükseldi. Petroldeki artış, doğal gaz fiyatlarını yukarı itmeye devam ediyor.
BOTAŞ’ın, Rusya’dan her 1000 metreküp gaz ithalat fiyatı, halen 170 dolar düzeyinde bulunuyor. Rus gazının fiyatının, ikinci çeyrekte (1 Nisan) yüzde 23 düzeyinde artacağı ve 209 dolara kadar çıkacağı hesaplanıyor.

BOTAŞ ne yapacak?

Türkiye’de, oluşan maliyetler dikkate alınarak, elektrik üç ayda bir, doğal gaz tarifesi aylık gözden geçiriliyor. Bu kapsamda Nisan’da hem elektrik hem de gaz tarifeleri yeniden hesaplanacak.
Önce gazla başlayalım. Gazda, bir yandan ithalat maliyetleri yükselirken, diğer yandan TL’nin dolar karşısında değer kaybetmesi gaz tarifelerinde baskıyı artırdı.
BOTAŞ; Ocak ve Şubat’ın ardından Mart’ta da doğal gaza yüzde 1 zam yapmıştı. Sektör kaynakları, 1 Nisan’da da doğal gazda “tek haneli” ya da “küçük oran”lı bir artış yapılabileceğine işaret ediyor.

Kaynaklar, “1 Mart’ta yapılan zammın ardın gaz fiyatı konutlarda (vergiler hariç) bin 290 TL’ye çıktı. Sanayi ve santrallarda, bin 442 TL. 1 Nisan’da, mevcut kur düzeyi dikkate alındığında BOTAŞ’ın, Rusya’dan gaz alım fiyatı (209 dolar * 7 TL 80 kuruş) bin 600 TL’yi geçecek. Bu tarifeler üzerindeki baskıyı iyiden iyiye artırıyor” görüşünü dile getirdi.

Elektirikte ne bekleniyor?

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK),1 Ocak’ta elektriğe yüzde 7 dolayında zam yaptı. Peki, 1 Nisan’da elektrik fiyatları ne olacak?

Elektrikte, 1 Temmuz’a dek bir artışın gündeme gelmesi beklenmiyor. Yılın ikinci yarısında (mevcut koşular dahilinde) yüzde 6-7 düzeyinde bir artışın yapılabileceği belirtiliyor.

Ancak, Merkez Bankası başkanının değişmesiyle birlikte kurlarda yaşanan yukarı yönlü şok artışın bazı adımların atılma tarihini öne çekebileceği ifade ediliyor.

BOTAŞ’tan önce zam sonra sermaye artışı

BOTAŞ'tan doğalgaz fiyatı açıklaması