Türkiye'ye 20 milyar dolarlık darbe

Almanya Ekonomi Bakanlığı için ocak ayında hazırlanan rapor, ABD-AB Serbest Ticaret Anlaşması’nın uzun vadede Türkiye’nin gayri safi yurtiçi hasılasında yüzde 2.5’lik bir kayba neden olacağını ortaya çıkardı. Bu da yaklaşık 20 milyar dolarlık kayıp anlamına geliyor. Üstelik Güney Kore dışında Türkiye’nin rekabet ettiği ülkeler arasında anlaşmadan kazançlı çıkacak ülke gözükmüyor. En kârlı olan ise kuşkusuz ABD ile AB’nin müzakerelerine başlamaya karar verdiği serbest ticaret anlaşması (STA), dünya ekonomisinin yüzde 50’sini kapsayan ‘Ekonomik NATO’ olacak. Anlaşmanın taraflara ve üçüncü ülkelere etkisi de hesaplanıyor. Almanya Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ülkenin en büyük ekonomi düşünce kuruluşlarından IfoInstitut’a hazırlattığı rapora göre STA, Türkiye’nin gayfisafi yurtiçi hasılasında (GSYH) yüzde 2.5’lik kayba neden olacak. Bu durum IMF’ye göre 838.9 milyar dolar öngörülen Türkiye’nin 2013 GSYH’sinde 20 milyar dolarlık bir kayıp anlamına geliyor. AB, Türkiye’nin en önemli ticaret partneri konumunda bulunuyor. AB’nin imzaladığı STA’lar Türkiye’yi tek taraflı bağladığı için söz konusu anlaşma Türkiye’nin ekonomik çıkarlarını yakından ilgilendiriyor. Son olarak Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da “ortaya Türkiye açısından kötü bir tablo çıkabileceğini” açıklamıştı. 14 Ocak’ta yayımlanan rapor, tarafların da gümrük vergilerinin sıfırlanması ve tarife dışı engellerin kapsamlı biçimde azaltılmasının uzun vadeli etkisini baz alan bir ekonomik model üzerine oturtuldu. Raporda STA’nın Türkiye’nin AB dışındaki ekonomik rakiplerine etkisi de yer aldı. Rapora göre Güney Kore dışında STA’nın olumlu etki edeceği bir AB dışı büyük veya Türkiye’nin rekabet halinde olduğu ekonomi bulunmuyor.
RUSYA’NIN KAYBI YÜZDE 2.1 OLACAK
Güney Kore’nin 2013 IMF tahminli GSYH’si anlaşmadan 9.1 milyar dolara denk gelen yüzde 0.74’lük bir kazanç sağlayacak. Raporda Endonezya için yüzde 0.21, Çin için yüzde 0.39, Hindistan için yüzde 1.67 ve Rusya için yüzde 2.13’lük kayıp tahmini yapıldı. Türkiye’nin rekabet halinde olduğu ülkeler arasında maddi bakımdan en büyük kayıp 44.9 milyar dolarla Rusya’da gözüküyor.
Babacan ‘Duvar kenarında oturmayalım’ uyarısı yaptı
Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da gazetelerin ekonomi müdürleriyle biraraya geldiğinde ABD-AB STA müzakelerinde söz hakkı olmamasına dikkat çekmişti. Babacan, AB Ticaret Komiseri Karel De Gucht ile görüşmesini şöyle anlatmıştı: “Madem böyle bir şey yapıyorsunuz biz de oturalım masada dedik. En son AB’nin ticaretten sorumlu komiseri aradı. ‘Tamam siz de katılın’ dedi. Siz tartışacaksınız. Biz duvarın kenarında sandalyede mi oturacağız? Böyle olacaksa, hiç olmaz. AB biz yokmuşuz gibi davranıyor. İmzayı atıyor. Attığı imza bizi bağlıyor. Karşı tarafı bağlamıyor.“
Üye olmadan giren tek ülkeyiz
Türkiye, AB’ye üye olmadan Gümrük Birliği’ne (GB) giren tek ülke konumunda bulunuyor. AB’nin STA’larını tek taraflı kabul etme yükümlülüğü bulunurken, üçüncü ülkelerle kendi STA’sını yapması gerekiyor. Üçüncü ülkeler Türkiye ile STA’yı kabul ettiği gibi sürüncemede de bırakabiliyor. AB ile anlaşması olan Meksika Türkiye ile süreci geciktirirken, Güney Kore ise anlaşma imzaladı. GB’nin STA yönü eleştiri alsa da Türkiye ekonomisine katkısı yadsınamaz. Gümrük Birliği 1996’da yürürlüğe girdiğinde 36.6 milyar dolar olan AB ile ticaret hacmi 2012’de 146.6 milyar dolar oldu. TEPAV’ın araştırmalarına göre de sadece Gümrük Birliği’nin ilk beş yılında imalat sanayinde ihracata dayalı üretimin payı yüzde 17’den yüzde 23.4’e çıktı. 2001’den sonra Türkiye ekonomisi büyük bir dönüşüm geçirdi ama GB’nin etkisi devam etti. İhracatçı firmaların büyüklüğü 2002-2010 döneminde ortalama yüzde 71 arttı.
GÜMRÜK VERGİLERİ YÜZDE 3.5
AB ve ABD arasında günlük ticaret hacmi 2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşiyor. Dünya Ticaret Örgütü’ne göre iki taraf arasındaki gümrük vergileri mevcut dünya koşullarına göre düşük kalıyor. AB malları için ortalama yüzde 5.2, ABD mallarına ise ortalama yüzde 3.5 gümrük vergisi uygulanıyor.
TARİFE DIŞI ENGEL AZALACAK
STA’nın asıl başarısı ise tarafların yaptıkları ortak açıklamada da dikkat çektikleri tarife dışı engellerin azaltılmasından kaynaklanacak. AB Komisyonu, iki taraftan birinin şirketinin diğerinin pazarında bir ürün satabilmesi için geçirdiği onay sürecinin maliyetinin kendi pazarına göre 2 kat yüksek olduğunu ortaya koymuştu.
Dünyaya katkısı 926 milyar $
İsveç Dışişleri Bakanlığı’nın raporuna göre dünyanın GSYH’si STA’dan olumlu etkilenecek. Halen 71.2 trilyon dolar olan dünya GSYH’sine iki tarafın STA’sı sayesinde 926.6 milyar dolar eklenecek. Aslan payını taraflar alacak.
AB-ABD ortaklığı bizim tarımı bitirir
Fransa'da yükselişte olan aşırı sağcı ve popülist Milli Cephe (FN) Partisi, ülkenin daha fazla beklemeden AB’yi terk etmesi gerektiğini söyledi. FN lideri Marine Le Pen, Cumhurbaşkanı François Hollande’ı Fransa’nın AB üyeliği konusunu Ocak 2014’te halk oylamasına sunmaya çağırdı. AB ile ABD arasında planlanan serbest ticaret anlaşmasının hayata geçmesi halinde Fransız tarımını kötü etkileyeceğini söyleyen Le Pen, “Birlik hayata geçerse Fransa’nın tarımı yerle bir olur” dedi.
ABD ŞAMPİYON AB BİRİNCİSİ İNGİLTERE
Rapora göre anlaşma ABD ekonomisine 2.1 trilyon dolarlık katkı yapacak. AB’nin büyük ekonomilerini de inceleyen rapor, üye ülkeler arasında ekonomisi en iyi etkilenecek ülke olarak İngiltere’yi tespit etti. İngiliz ekonomisi % 9.7’lik büyüme ve 245 milyar dolarlık gelir artışı yaşayacak.