Türkiye’nin girişimci ailesi: Sabancılar

Sabancı Holding, Kayserili girişimci Hacı Ömer Sabancı tarafından kurulmuştu. Sabancı Ailesi’nin ikinci, üçüncü ve dördüncü kuşak üyelerinden sürekli yeni girişim haberleri geliyor. Aile üyelerinin kimileri denizcilik, kimileri sağlık, kimileri havacılık kimileri de teknoloji ve perakendede yeni girişimlere imza atıyor. Ekonomist’ten Fatoş Bozkuş, Sabancılar’ın girişimlerini araştırdı…

Hacı Ömer Sabancı Holding, ciro büyüklüğü olarak Türkiye’nin en büyük topluluğunu oluşturuyor. Sabancı Ailesi’nin sahip olduğu bu grup finansal hizmetler, enerji, çimento, perakende ve sanayi gibi sektörlerde faaliyet gösteriyor. Ancak Sabancı Ailesi’nin girişimci ruhunun tek temsilcisi bu holding değil. Şevket Sabancı’nın, çocuklarıyla birlikte Esas Holding’i kurması, ilk etapta bir ayrılık gibi göründü. Ancak, holdingin büyümesiyle, Sabancı Ailesi’nin diğer fertlerinin girişimciliği öne çıktı. Bugün ailenin birçok ferdi değişik sektörlerde faaliyet gösteriyor. Kimi aile üyesi sanayide, kimi perakende, kimi denizcilikte, kimi ise turizm sektöründe yatırımlarıyla dikkat çekiyor.

Hacı Ömer Sabancı’nın altı oğlu iş hayatına grupta farklı görevlerde bulunarak başladılar. Üçüncü kuşakta ise kimi aile ferdi ailenin yanında çalışsa da sonradan kendi yolunu çizdi. Kimi ise aile işlerine hiç bulaşmadı ve direk girişimci oldu.

BEŞ GİRİŞİMCİ ÇOCUK

Hacı Ömer Sabancı’nın en büyük oğlu İhsan Sabancı’nın çocukları Güler, Ahmet Yakup, Nur, Murat ve Sevgi Sabancı girişimci aile üyelerinden sadece beşi. Güler Sabancı her ne kadar Sabancı Holding’in yönetim kurulu başkanlığı görevini yürütse de girişimci yönünü gösteren yatırımlara da imza attı. Türkiye’nin önde gelen şarap markalarından biri olan Gülor Şarapları’nı kuran Güler Sabancı, Çeşme Ilıca’da Nars Otel’in kuruluşuna da önderlik etti.

Ahmet Yakup Sabancı ise direk girişimciliği seçen aile üyelerinden biri. 1990 yılında Birlas Motor Sporları isimli bir şirket kuran Ahmet Yakup Sabancı, pek çok markanın bayiliğini yapıyor. İstanbul’da farklı lokasyonlarda tam donanımlı satış ve servis noktalarına sahip olan bu şirket, nokta sayısını artırmak üzerine çalışmalar yürütüyor.

Diğer kardeş Nur ise perakende sektöründe faaliyet gösteriyor. Nur Sabancı, Amerika’dan marka getirmek yerine yerli bir marka olan Nu’nun bayiliğini aldı ve İstinye Park’ta mağaza açtı.

SAĞLIK SEKTÖRÜNE GİRDİ

İlhan Sabancı’nın ikinci eşinden olan Murat ve Sevgi Sabancı da girişimciliği seçenlerden. Londra’daki Westminister Üniversitesi’nde işletme ve ekonomi üzerine eğitim aldıktan sonra İngiltere’de gayrimenkul ve inşaat sektörlerinde faaliyet gösteren Murat Sabancı, 2008 yılından bu yana da Amerika’da kurduğu şirketlerle ithalat, ihracat ve inşaat sektöründe birçok işe imza attı.

Sevgi Sabancı ise sağlık sektöründe yaptığı girişimle biliniyor. Cevdet Köse ile ortak olarak Sabancı Care isimli bir şirketi bulunan Sevgi Sabancı, 2013’te Almanya’da kurduğu bu şirketle, yurtdışından Türkiye’ye tedavi için gelmek isteyen hastalara servis veriyor.
Sevgi Sabancı’nın kızı Serra Mashari de girişimci ruh taşıyan aile üyelerinden. Dijital pazarlama konusunda SCOGroup isimli bir şirkette ortaklı bulunan Mashari, iletişim alanında yatırım yapmayı tercih etmiş bulunuyor.

AT SEVGİSİ GİRİŞİMCİ YAPTI

Sakıp Sabancı’nın çocukları arasında da iki girişimci var: Dilek ve Sevil Sabancı. 2009 yılında faaliyete geçen Dilek Gayrimenkul şirketi ile Dilek Sabancı farklı projeler gerçekleştiriyor. Vista Turizm’in de yönetim kurulu başkanı olan Dilek Sabancı’nın ilk yatırımı olan Çeşme Alaçatı’da kurulacak tatil köyü projesinin bu yıl hizmete girmesi bekleniyor. Dilek Sabancı, İstanbul, Antalya, Bodrum ve İzmir’de de şehir otelleri açma planları yapıyor.

2005 yılında hizmete açtığı binicilik okulu S Uluslararası Binicilik Merkezi’nde bugüne kadar pek çok sporcu yetiştiren Sevil Sabancı’da, hobisini girişime çevirmiş bulunuyor.

EŞİ VE OĞULLARI DA GİRİŞİMCİ

Hacı Sabancı’nın çocuklarından ise Ömer Sabancı ve Demet Sabancı Çetindoğan girişimci aile fertleri arsında. Hatta Ömer Sabancı’nın eşi ve oğullarına da girişimcilik bulaşmış durumda.

Ömer Sabancı’nın Densa Denizcilik ve Döysa Havacılık isimli şirketleri bulunuyor. 2008’de girdiği denizcilik alanında 22 gemiyle, havacılık sektöründe ise bir jetle hizmet veriyor. Plastik enjektör işi de olan Ömer Sabancı, restoran işine cazip baktığını da her fırsatta dile getiriyor.

Ömer Sabancı’nın eşi Arzu Sabancı’nın tekstil sektöründe bir girişimi var.   Hayat Tekstil İç ve Dış Ticaret isimli şirketin sahibi olan Arzu Sabancı, Patrizia Pepe ve Pinko’nun Türkiye’deki temsilciliğini üstlenmiş bulunuyor.

Ömer Sabancı’nın büyük oğlu Hacı Sabancı ise bir taraftan babasıyla çalışıyor, bir taraftan da iki erkek kardeşiyle taraftarı oldukları Beşiktaş’ın renklerinden esinlenerek Siyahbeyaz adlı bir şirket kurdu. İlk aşamada gayrimenkule odaklanacak olan üç kardeş, gıda ve teknolojiye de girmeyi hedefliyor.

BİN KİŞİ ÇALIŞTIRIYOR

Demet Sabancı Çetindoğan ise 2000 yılında kurduğu Demsa Group ile büyümesini sürdürüyor. Lüks denilince akla ilk gelen gruplardan biri olan Demsa bünyesinde aktif satışta olan 600’den fazla marka var. Tom Ford, Lanvin, Alexander McQueen, Barbara Bui,  Ted Baker, Sandro, Maje, Karen Millen gibi markaları temsil eden Demsa’da Harvey Nichols da bulunuyor.

103 mağazayı  kapsayan güçlü mağazacılık sistemi ve 900’ü aşan çalışanıyla sektörde önemli bir yer alan Demsa Group bünyesinde perakende dışında da şirketler var. Mediasa adlı şirketle medya sektöründe varlık gösteren Çetindoğan, sağlık sektöründe kök hücre teknolojileri ve kordon kanı bankacılığı alanında hizmet veren ONKİM isimli şirketin de sahibi. Nişantaşı’ndaki Maçka Otel ve Beyoğlu’ndaki Pera Palace Hotel’inin de sahibi olan Çetindoğan’ın kardeşiyle ortak işleri de var.

İKİ KARDEŞ EL ELE VERDİ

Sabancı Ailesi’nin zirve yolculuğunda en yüksekte olan girişimcileri hiç şüphesiz Şevket Sabancı’nın çocukları Ali Sabancı ve Emine Sabancı Kamışlı. 2000 yılında babaları ile birlikte Esas Holding’i kuran iki kardeş, bugün beş temel sektörde faaliyet gösteriyor. Havacılıkta Pegasus, Ali Sabancı’nın çocuğu gibi. 32 ülkede 79 noktaya tarifeli seferler gerçekleştiren Pegasus geçen yıl yolcu sayısını 16,8 milyona ulaştırdı. Bugün Esas Holding bünyesinde gıda sektöründe Bonservis, Peyman ve Esaslı Grup; sağlık sektöründe Medline; perakende sektöründe Ayakkabı Dünyası, Mac&Macfit ve Cinemaximum; gayrimenkulde ise Esas Gayrimenkul şirketleri bulunuyor.

Şevket Sabancı’nın torunlarında da girişimcilik hevesi var. Emine Sabancı’nın oğlu Kerem Kamışlı biraz da sosyal sorumluluk çalışması olarak gördüğü bir alanda girişime imza attı. Yakın arkadaşı Cem Garih ile beraber, iş dünyası ile olan yakınlıklarının gençlere faydalı olabileceğini düşünerek ilk projeleri olan “Gelişen Türkiye’nin Liderleri ve Gençleri”ni planlayan Kerem Kamışlı, sürdürülebilirlik adına bunu bir derneğe çevirmeye karar verdi. 2012’de de Yenibirlider Organizasyonu’nu derneğe çevirdi. Şu anda pek çok üyesi olan dernek 200 bine yakın öğrenciyi kapsayan projeler yürütüyor.

TORUNLAR DA MERAKLI

Diğer bir torun olan Sıdıka Sabancı’nın oğulları Kerem ve Kaan Köseoğlu da kanında girişimcilik olan aile üyeler arasında. İki kardeş kısa süre önce kurdukları CZK Food şirketiyle gıda işine girdiler. Ağabeyleri Kazım ise Esas Holding bünyesinde gayrimenkul geliştirme projelerinde görev alıyor.

Özdemir Sabancı’nın oğlu Demir Sabancı ise 2009’da kurduğu Sedes’i 2012’de holdingleştirdi. Havacılık, lojistik, plastik ambalaj, sigorta, gayrimenkul geliştirme ile kişisel bakım ve kozmetik perakendeciliği alanında faaliyet gösteren holdingin bünyesinde beş şirket var. Hızlı büyümesiyle dikkat çeken Gratis bu şirketlerden biri. Sedes Holding çatısı altında, Demir Sabancı’nın kuzenleriyle ortak olduğu Döysa Vip dışında Sedes Sigorta, Demas International ve Odesa Polymer isimli şirketler de bulunuyor.

55 YAŞINDAN SONRA DENİZCİLİĞİN PİRİ OLDU

Hacı Ömer Sabancı’nın kardeşi  Hacı Mehmet Sabancı’nın oğlu Yalçın Sabancı da ailenin girişimcilerinden biri. Yalçın Sabancı, grupta 39 yıl çalıştıktan sonra 1999 yılında denizcilik alanındaki ilk yatırımıyla girişimci oldu. Kısa sürede büyük yatırımlar yaparak denizcilik sektöründe büyük pay sahibi olan Yalçın Sabancı bugün 207.805 dwt yük taşıma kapasitesi ile bir Türk firmasının sahip olduğu en büyük gemiye sahip. Zamanla bünyesine inşaat, turizm, havacılık,  tekstil ve diğer sektörlerde faaliyet gösteren şirketleri de katan Yalçın Sabancı bugün Türkiye’nin en zengin isimleri arasında yer alıyor.