Türkiye’deki maaşlardaki eşitsizlik gözler önüne serildi

ILO Türkiye ve TÜİK’in ortak çalışmasında, Türkiye “cinsiyete dayalı ücret farkı” hesaplaması yapıldı. Buna göre, 2018 verilerine göre Türkiye’de kadınlar erkeklerden yüzde 15,6 daha düşük ücret alıyor.

Kayıtdışılık, yaş grupları, eğitim durumu faktörlerinin sınıflanıp, her bir faktörün toplam içindeki ağırlığının baz alındığı “faktör ağırlıklı cinsiyete dayalı ücret farkı” hesaplandığında ise kadınların erkeklerden yüzde 21,1 daha az ücret aldığı belirlendi.

Uluslararası Çalışma Örgütü-ILO Türkiye ve TÜİK işbirliğiyle, Türkiye’de çalışan kadınların cinsiyete göre ücret durumlarının hesaplanmasında yöntem oluşturulması ve hesaplama yapılmasına yönelik çalışma tamamlandı. Dünya'dan Mehmet Kaya haberine göre, ülkelere özgü metodolojiyle hesaplanan cinsiyete dayalı ücret farkı hesaplamasında, Türkiye’de “TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması” en uygun veri kaynağı olarak belirlendi. Cinsiyete dayalı ücret farkı; erkek ve kadın arasındaki ücret farkının, erkek ücretine oranı olarak hesaplanıyor.

ILO Türkiye tarafından hazırlanan rapor, 30 Eylül günü online seminer ile tanıtıldı. Seminerin açılışında konuşan ILO Türkiye Direktörü Numan Özcan, kadın-erkek arasındaki çalışma hayatı koşullarının eşitlenmesinin mevcut hızla devam ederse 250 yıl süreceğinin hesaplandığını hatırlatarak, bu sürecin hızlandırılması ve kadın lehine müdahalelere ihtiyaç olduğunu belirtti. Rapor, TÜİK Başkan Yardımcısı Hüseyin Tancan Kale ve Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Emel Memiş tarafından tanıtıldı.

Çalışmada, Türkiye’de “mesleklere göre” cinsiyete dayalı ücret farkının çoğu gelişmiş ülkeye kıyasla daha düşük olması dikkat çekti. Emel Memiş, bu durumun Türkiye’de kadın çalışanların bazı mesleklerde aşırı yoğunlaşmasından kaynaklandığını vurguladı.

Türkiye cinsiyete dayalı ücret farkı çalışmasındaki bazı bulgular şöyle:

Ücret farkı, genç yaşlarda yüzde 3,8 dolayındayken, 40’lı yaşlarda yüzde 25,9’a kadar yükseliyor.

Eğitim seviyesine göre bakıldığında, ilkokul ve altı eğitim düzeyindeki kadınlar erkeklerin yüzde 38,6’sı kadar ücret alırken, yüksekokul ve üzeri eğitim seviyesinde bu oran yüzde 15,8’e geriliyor.

Kayıtdışı çalışanların (yüzde 24,2) cinsiyete dayalı ücret farkı kayıtlı çalışanlara (yüzde 11,5), kıyasla çok daha yüksek.

Annelik Ücret Farkı: Anne olan kadınlar, olmayan kadınlara göre yüzde 11 daha düşük ücret alıyor. Anne olan kadınların, baba olan erkeklere göre cinsiyete göre ücret farkı yüzde 19. Ayrıca baba olan erkekler ise baba olmayan erkeklerden daha yüksek ücret alıyor.

Kamuda çalışanlar arasında cinsiyete dayalı ücret farkı yüzde 5,1 ile çok düşük düzeyde.

Kayıt dışı çalışanlarda cinsiyete dayalı ücret farkı yüzde 24,2.

Genel olarak cinsiyete göre ücret farkı bütün alt kırılımlarda ve toplamda 2015 verilerine göre azalırken, sadece kayıt dışı çalışanlar ile ilkokul ve altı eğitimli kadınlarda artış gösteriyor.