Türkiye beklentilerin üzerinde büyüdü

Türkiye ekonomisi 2013 yılının ilk çeyreğinde yüzde 1.9 olan beklentinin üzerinde yüzde 3 büyüyerek 28 milyar 75 milyon TL gayri safi yurtiçi hasıla değerine ulaştı.
Türkiye ekonomisi 2013 yılının ilk çeyreğinde kesintisiz büyüme sürecine devam etti. Üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) tahmininde, 2013 yılı birinci çeyreği geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 3’lük artışla 28 milyar 75 milyon TL oldu. 2013 yılının ilk çeyreğinde GSYH, geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 9.5’lik artışla 357 milyar 854 milyon TL düzeyinde gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2013 yılı 1. Çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla verilerini açıkladı. Buna göre üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2013 yılı birinci üç aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla yüzde 3’lük artışla 28 milyar 75 milyon TL oldu. İlk çeyreğe ilişkin gerçekleşen GSYH artışı piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
Türkiye ekonomisi sabit fiyatlarla 2012 yılının son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.4 oranında artışla 29 milyar 935 milyon TL, 2012 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2.2 oranında artışla 117 milyar 754 milyon TL düzeyinde gerçekleşmişti.
GSYH DEĞERİ CARİ FİYATLARLA YÜZDE 9.5 ARTTI
Üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde 2013 yılının ilk çeyreği, geçen yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla yüzde 9.5’lik artışla 357 milyar 854 milyon TL oldu.
Türkiye ekonomisi cari fiyatlarla 2012 yılının son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7.4 oranında artışla 364 milyar 177 milyon TL, 2012 yılında bir önceki yıla göre yüzde 9.2 oranında artışla 1 trilyon 416 milyar 817 milyon TL düzeyinde gerçekleşmişti.
Cari fiyatlarla GSYH dolar cinsinden yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.3 oranında artışla 200 milyar 319 milyon dolar düzeyinde tahmin edildi.
TAKVİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ GSYH YÜZDE 3.7 ARTTI
Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH 2013 yılı birinci çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3.7’lik artışla 28 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.6 oranında artarak 30 milyar TL olarak belirlendi.
TÜRKİYE EKONOMİSİ KESİNTİSİZ 14 ÇEYREKTİR BÜYÜYOR
Küresel krizin etkisiyle 2009 yılının ilk çeyreğinde yüzde 14.7 küçülmeyle Cumhuriyet tarihinin en büyük daralmalarından birini yaşayan Türkiye ekonomisi, o dönemde 4 çeyrek üst üste yaşanan kesintisiz daralmayla birlikte Avrupa’daki kabul edildiği biçimiyle teknik anlamda resesyona girmişti. Ekonomide yaşanan toparlanmanın ardından, Türkiye ekonomisi son 14 çeyrektir kesintisiz büyüme gösterdi.
TÜİK verilerine göre Türkiye ekonomisi 2008 yılının son çeyreğinde yüzde 7, 2009 yılının birinci çeyreğinde yüzde 14.7, 2.çeyreğinde yüzde 7.8, 3. çeyreğinde yüzde 2.8 küçülmüştü. 2009 yılının son çeyreğinde yüzde 5.9 büyüyen ekonomi, 2010 yılının birinci çeyreğinde yüzde 12.6, 2. çeyreğinde yüzde 10.4, 3. çeyreğinde yüzde 5.3, 4. çeyreğinde yüzde 9.3 büyümüştü. Türkiye ekonomisi büyüme eğilimini 2011 yılının 4 çeyreğinde de sürdürmüştü. Ekonomi 2011 yılı 1. çeyrekte yüzde 12.4, 2. çeyrekte yüzde 9.3, 3. çeyrekte yüzde 8.7, 4. çeyrekte ise yüzde 5.3 büyümüştü. 2012 yılının dört çeyreğinde ise sırasıyla Türkiye ekonomisi yüzde 3.3, yüzde 2.9, yüzde 1.6, yüzde 1.4 oranında büyüme göstermişti. Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde ise yüzde 3 büyüyerek, ilk çeyreğe ilişkin büyüme beklentilerinin üzerinde bir artış göstermiş oldu.
Bu arada hükümet Orta Vadeli Program’da Türkiye ekonomisinin 2013 yılı büyüme hedefini yüzde 4 olarak belirlemişti.
İLK ÇEYREKTE EN HIZLI BÜYÜYEN SEKTÖR OTELLER VE LOKANTALAR
2013 yılının birinci çeyreğinde madencilik ve taşocakçılığı, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi dışında diğer sektörlerin GSYH’sında artış yaşandı. 1998 temel fiyatlarına göre sabit fiyatlarla sektörler toplamının yüzde 3.4 artışla 28 milyar 12 milyon TL’ye yükseldiği 2013 yılının birinci çeyreğinde, sektörler toplamının toplam GSYH içindeki payı yüzde 99.8 oldu. Sabit fiyatlarla yüzde 3 büyümenin gerçekleştiği 2013 yılının ilk çeyreğinde en fazla büyüme gösteren sektör oteller ve lokantalar oldu. Yılın birinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13.7 artış gösteren oteller ve lokantalar faaliyetlerinde GSYH 420.7 milyon TL oldu. Yılın ilk çeyreğinde büyüme hızı açısından bu sektörü yüzde 6.5 artış hızıyla mali aracı kuruluşların faaliyetleri izledi. Mali aracı kuruluşların faaliyetlerinde GSYH değeri ilk çeyrekte 3 milyar 517 milyon TL oldu. Bu iki sektörü yüzde 6.5 GSYH artış hızı ile dolaylı ölçülen mali aracılık faaliyetleri takip etti. Sektörün GSYH değeri 1. çeyrekte 2 milyar 383 milyon TL’ye ulaştı.
Söz konusu üç sektörün toplam GSYH içindeki payları sırasıyla yüzoe 1.5; yüzde 12.5 ve yüzde 8.5 oldu.
TARIM SEKTÖRÜ GSYH DEĞERİ BİRİNCİ ÇEYREKTE YÜZDE 3.6 ARTTI
2013 yılının birinci çeyreğinde tarım, avcılık ve ormancılık sektörü GSYH değeri yüzde 3.6 artışla 1 milyar 206 milyon TL’ye ulaşırken, tarım sektörünün toplam GSYH içindeki payı yüzde 4.3 oldu.
Balıkçılık sektörü GSYH’sı ilk çeyrekte yüzde 3.9 artışla 68 milyon TL düzeyinde gerçekleşirken, balıkçılık sektörünün GSYH içindeki payı yüzde 0.2 olarak belirlendi.
Yılın ilk çeyreğinde madencilik ve taş ocakçılığı GSYH’sı geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 4.5 azalışla 162 milyon TL’ye gerilerken, sektörüne toplam GSYH içindeki payı yüzde 0.6 olarak gerçekleşti. Bu dönemde elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtım GSYH’sı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 gerilemeyle 504 milyon TL oldu. Sektörün toplam GSYH içindeki payı yüzde 1.8 olarak belirlendi.
İLK ÇEYREKTE İMALAT SANAYİ GSYH’SI SABİT FİYATLARLA YÜZDE 2.8 BÜYÜDÜ
2013 yılının ilk çeyreğinde imalat sanayi GSYH’sı geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 2.8 oranında artışla 7 milyar 299 milyon TL oldu. İmalat sanayinin toplam GSYH içindeki payı yüzde 26 olarak gerçekleşti.
İnşaat sektörü GSYH’sının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5.9 artışla 1 milyar 660 milyon TL’ye ulaştığı 2013 yılının 1. çeyreğinde, toptan ve perakende ticaret sektörü yüzde 2.9 artarak 3 milyar 770 milyon TL, ulaştırma, depolama ve haberleşme yüzde 1.5 artışla 4 milyar 270 milyon TL oldu. Yılın birinci çeyreğinde inşaat sektörünün toplam GSYH içindeki payı yüzde 5.9, toptan ve perakende sektörünün yüzde 13.4, ulaştırma, depolama ve haberleşme sektörünün yüzde 15.2 düzeyinde belirlendi.
Yılın birinci çeyreğinde gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetlerinin GSYH değeri yüzde 5.7 artışla 1 milyar 380 milyon TL olurken, konut sahipliği GSYH değeri yüzde 1 artışla 1 milyar 321 milyon TL, kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik GSYH’sı yüzde 5.2 artışla 878 milyon TL düzeyinde gerçekleşti.
BİRİNCİ ÇEYREKTE EĞİTİM SEKTÖRÜ GSYH’SI YÜZDE 4.6
Eğitim GSYH değeri yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.6 artışla 639 milyon TL düzeyine, sağlık işleri ve sosyal hizmetler yüzde 3.6 artışla 406 milyon TL oldu.
Özel sektör yatırımları 2013 yılının birinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla yüzde 7.4 azalışla 60 milyar 715 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Yılın birinci çeyreğinde kamu yatırımları yüzde 84.8 oranında artışla 16 milyar 446 milyon TL oldu.
TÜİK verilerine göre 2013 yılının birinci çeyreğinde cari fiyatlarla GSYH artışı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.5 artışla 357 milyar 854 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Yılın birinci çeyreğinde Türkiye’de yerleşik hanehalklarının tüketimi geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 10.8 artışla 255 milyar 563 milyon TL oldu.
2013 yılının birinci çeyreğinde Türkiye’de yerleşik ve yerleşik olmayan hanehalklarının yurtiçi tüketimi yüzde 11.6 artışla 270 milyar 448 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Türkiye’de yerleşik olmayan hanehalklarının yurtiçi tüketimi ise bu dönemde yüzde 41.9 oranında artışla 10 milyar 555 milyon TL oldu.
Türkiye’de yaşayan hanehalklarının yurtdışı harcamaları yılın ilk çeyreğinde yüzde 46.2 oranında artışla 2 milyar 7 milyon TL düzeyinde belirlendi.
İLK ÇEYREKTE DEVLETİN NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI YÜZDE 16.6 ARTTI
2013 yılının birinci çeyreğinde devletin nihai tüketim harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16.6 artışla 51 milyar 755 milyon TL’ye yükseldi. Bunun en büyük bölümünü maaş ve ücret harcamaları oluşturdu. Devletin maaş ve ücret harcamaları birinci çeyrekte yüzde 15.9 artışla 33 milyar 771 milyon TL oldu. Devletin mal ve hizmet alımları ilk çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18 artışla 17 milyar 983 milyon TL düzeyinde tahmin edildi.
KAMU İLK ÇEYREKTE İNŞAATA 15.1 MİLYAR TL HARCADI
2013 yılının ilk çeyreğinde gayri safi sabit sermaye oluşumu yüzde 3.6 artışla 77 milyar 160 milyon TL oldu.
Bu kapsamda kamu sektörü yatırımları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 84.8 artışla 16 milyar 446 milyon TL olarak tahmin edildi. Kamunun inşaat harcamaları yüzde 82.5 oranında artışla 15 milyar 108 milyon TL düzeyine ulaştı. Kamunun makine-teçhizat harcamaları yüzde 115 artışla 1 milyar 338 milyon TL’ye çıktı.
ÖZEL SEKTÖR YATIRIM HARCAMALARI GERİLEDİ
2012 yılında zayıf seyreden özel nihai tüketim harcamaları bu yılın ilk çeyreğinde büyümeye pozitif katkı sağlasa da özel sektör harcamalarında gerileme sürdü. Yılın ilk çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 7.4 azalışla 60 milyar 715 milyon TL’ye gerileyen özel sektör yatırım harcamaları içinde, en büyük harcamalar kalemini makine ve teçhizat alımı oluşturdu. Yılın ilk çeyreğinde özel sektörün makine ve teçhizat yatırımı harcamaları yüzde 2.6 oranında gerilemeyle 42 milyar 162 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Özel sektörün inşaat yatırımları ise yılın birinci çeyreğinde yüzde 16.7 azalışla 18 milyar 553 milyon TL oldu.
MAL VE HİZMET İHRACATI BİRİNCİ ÇEYREKTE YÜZDE 6.2, İTHALATI YÜZDE 4.8 ARTTI
2013 yılının ilk çeyreğinde mal ve hizmet ihracatı yüzde 6.2 artışla 85 milyar 520 milyon TL’ye yükseldi. Yılın birinci çeyreğinde mal ve hizmet ithalatı yüzde 4.8 oranında artışla 110 milyar 904 milyon TL’ye ulaştı.