Türk ekonomistler ABD'yi 'FED'etti

Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) New York birimi için Türk Ekonomistlerin yaptığı bir araştırma ABD’de büyük yankı uyandırdı.

Fed’in New York biriminde çalışan ekonomist Fatih Karahan, Minnesota Üniversitesi ekonomi profesörü Fatih Güvenen, Toronto Üniversitesi ekonomi doçenti Serdar Özkan ve Amerikalı ekonomist Jae Song bir araya gelerek çalışma hayatında bir kişinin maaşının yıllar içinde nasıl değiştiğini inceledi. 5 milyon Amerikalının 40 yıl boyunca elde ettiği maaşları inceleyen ekip, iş hayatında ilk 10 yılın ömür boyu kazanılacak parayı belirlediğini ortaya çıkardı.

Beceri katlanıyor

1978 - 2010 arasını mercek altına alan araştırmaya göre, kariyere iyi bir maaşla başlamak çok önemli. Bu durumda ekonomik kriz dönemlerinde işe başlayan kişilerin gelirleri hayat boyunca olumsuz etkileniyor. ABD’nin önde gelen gazetelerinde Washington Post, araştırmayı “Hayatınız boyunca kazanacağınız para 20’li yaşlarda belli oluyor” başlığıyla haberleştirdi. Araştırmaya göre çalışmaya başlanan ilk 10 yıl içinde en büyük kazanç artışı yaşanıyor. Bir kişinin kariyerinin ilk dönemlerinde öğrendiği şeyler çok arttığı için maaşın da orantılı yükseldiğini belirten Prof. Fatih Güvenen, Washington Post’a şu örneği verdi:
“25 yaşında önemli beceriler elde edebileceğim bir meslek seçiyorum. Geleceğime hem ben yatırım yapıyorum, hem de işverenim buna izin veriyor. Bu sayede bir süre sonra işverenim için daha fazla üretir hale geliyorum. İşverenim de bana daha çok ödeme yapıyor.”

‘Terfi kovalamak lazım’

Araştırmaya göre ortalama bir çalışan için ilk 10 yılın sonunda gelir artışı neredeyse duruyor. 35 - 55 yaşları arasında ortalama gelir artışı sıfıra yakın. Sadece az sayıda çalışan kariyeri boyunca ciddi gelir artışı yaşıyor. Buna göre Amerika’da 25 - 55 yaş arası ortalama maaş artışı yüzde 38. Bu artışta da ilk 10 yıl hayati. Çalışanların ancak yüzde 5’i 25 - 55 yaş arası yüzde 230’a kadar artış görüyor. Doktor, hukukçu ve mühendis gibi yüzde 1’lik çalışan kesim ise 25 -55 yaş arası gelirini yüzde 1450’ye kadar artırabiliyor.

Fiziksel işlerde çalışan kesim ise bedenen zayıfladıkça gelirinden kaybediyor. Washington Post, haberini şu öneriyle bitirdi: “Gençken iş kovalayın, para akarken toplayın ve bir an önce terfi etmeye bakın.”

360 milyar $’lık altın saklıyor

Araştırmayı yaptıran New York FED dünyanın altın deposu konumunda. Yönetim binasının zemin katında dünya çapındaki merkez bankaları, uluslararası organizasyonlar ve hükümetler adına saklanan 360 milyar dolarlık altın olduğu tahmin ediliyor.