Türk ekonomisi türbülansa girdi

FED politikaları, dövizin artışı, yükselen faiz… Türk ekonomini nereye gidiyor? Ege Cansen, Hürriyet’teki köşesinde son gelişmeler ışığında Türk ekonomisinin halini kaleme aldı.
EKONOMİ TÜRBÜLANSA GİRDİ
Yaklaşık iki yıl önce ekonomi muhabbetleri “yumuşak iniş” üzerine odaklanmıştı.
Çünkü 2011 yılında cari açığın milli gelire oranı %10’a dayanmıştı. Bu sürdürülemez bir durumdu. Hiçbir uçak havada kalamazdı. Önlem alınmazsa, yeni bir “devalüasyon krizi” patlayacak, yani ekonomi çakılacaktı. Yaşanan deneyimler gösteriyordu ki, her devalüasyon krizi iktidardaki partiyi çok yıpratıyordu. Hatta iktidardan düşmesine bile sebep olabiliyordu.  Bundan kaçınmak şarttı.
ÇARE, YUMUŞAK İNİŞTİR
Yumuşak iniş, bir ekonomide sürdürülemez hale gelen bir makro dengesizliğin, mesela yapışkan yüksek cari açık oranının,  yavaşça sürdürülebilir düzeye indirilmesi demektir. Nitekim bizim ekonomi yönetimi, bu yönde bir önlem paketi geliştirdi. Pakette şunlar vardı: 1. Bütçe açığı azaltılmaya ve hatta sıfırlamaya çalışılacaktı, 2. Kredi genişlemesi sınırlanarak, iç talebin ithalat üstündeki baskısı azaltılacaktı. 3. Türk Lirasının hafif, hafif değer kaybetmesine izin verilecekti.
MASRAFI NEYSE VERİRİZ
Yumuşak inişin maliyeti milli gelir büyümesinin yavaşlaması olacaktı. Bu da, siyasi sonuçları olabilecek bir devalüasyon krizinden kaçınmak için ödenebilecek en düşük bedeldi. Nitekim Cari Açık/Milli Gelir oranı, 2011’deki %9,7’den 2012’de %6’a düştü. Ödenen bedel olarak da büyüme hızı da 2011’deki %8,8’den, 2012’de %2,2’ye düştü. (Aslıda büyük bir kısmı sermaye hareketi olan, ancak hatalı olarak cari işlemler içinde yer alan altın ithalat ve ihracatını düzeltmeden resmi sayılara dayalı oranları verdim. Cari açık düşüşü daha azdır.)
DÖVİZİN YÜKSELİŞİ, EKONOMİNİN KENDİ KENDİNİ DÜZELTMESİDİR
Benim gözlemlerime göre, ekonomi yönetimi tersini söylese de yumuşak iniş projesini ciddiyetle uygulayamadı. O kadar çok “gaz-fren” veya “balatalar yanacak” atışmaları yaşandı ki; Merkez Bankacıların cari açığı düşürme azmi törpülendi. Üstelik son aylara kadar ülkeye bol miktarda döviz akımı sürünce, “böyle gelmiş-böyle gider” havasına girildi. Yani ekonomi “dış-borç-kolik” olmaktan kurtulamadı. Amerika’da işler düzelmeye başlayıp, FED’in tahvil alımlarını yavaşlatma sinyali vermesi, bizim uçağın türbülansa girmesine yetti. Yumuşak iniş tehlikeye girdi. Ekonomiye kötü yansıyan, hatalı dış siyasetten hiç bahsetmedim bile.  
SON SÖZ: KIRILGANLIK VAR BÜNYEDE, FED PARAYI KISTI BAHANE.
(Ege Cansen-Hürriyet)