Tüketim vergisi artışı olabilir

Japonya'da, ekonomi alanında cesur politikaları ile bilinen Başbakan Şinzo Abe'nin temsilciler meclisinde üstünlük sağladığı seçimlerin ardından ülke borsasında yükseliş ivme kazanırken, gözler Japonya Merkez Bankası (BoJ) başkanlık seçimleri ile tüketim vergisi artırımına çevrildi.

Japonya'da gerçekleştirilen seçimlerde Başbakan Şinzo Abe liderliğindeki Liberal Demokratlar koalisyonu, parlamentonun alt kanadı Temsilciler Meclisinde üçte iki çoğunluğu sağladı.

Reformcu politikaları ve cesur ekonomik teşvik stratejileriyle tanınan Abe'nin erken seçim kararında ise bu kez siyasi gerekçelerin öne çıktığı dikkati çekti. 
Ekonomistler arasında "Abenomiks" olarak anılan ve üç ok şeklinde özetlenen "agresif para politikası, büyük mali teşvik ve yapısal reformlar"ın mimarı Abe, sadece ekonomiye yönelik değil, milli güvenlik politikaları ile ülkenin global sistemdeki yerini tekrar belirleme hedefi doğrultusunda adımlar attığını da gösterdi.

Abe'nin geçmiş dönemde en büyük hedef olarak gösterdiği yüzde 2'lik enflasyona henüz ulaşamaması ve tüketim vergisini uygulamaya geçirememesi ise gelecek dönemdeki politikalar açısından ipucu şeklinde nitelendiriliyor.

NİKKEİ 225 ENDEKSİ, TARİHİNDE İLK KEZ 16 İŞLEM GÜNÜ ÜST ÜSTE YÜKSELDİ

Seçim sonrasında piyasalarda belirsizlik ortadan kalkarken, genişlemeci ve deflasyonu giderici politikalara devam edileceği beklentileri pozitif, eli güçlenen Abe'nin tüketim vergisinde artırıma gidebileceği konusu ise negatif unsurlar olarak öne çıktı. 
Abe'nin seçimleri kazanacağı beklentisi ve bu beklentinin gerçekleşmesi sonrasında Japonya'da Nikkei 225 endeksi, tarihinde ilk kez 16 işlem günü üst üste yükselerek 21 yılın zirvesini gördü. Doların, Japon yeni karşısında 114,1 ile 3,5 ayın en yüksek seviyesine çıkması da endeksteki pozitif havayı destekledi.

Analistler, son dönemde yükseliş trendinde bulunan Nikkei endeksinde bir düzeltme hareketinin görülebileceğini belirterek, 2020 Olimpiyatlarına hazırlanan ülke piyasalarında yeni yatırımların katkısıyla pozitif havanın devam edebileceğini, ancak tüketim vergisinde yüzde 2'lik artış uygulamasının hayata geçirilmesinin satış baskısı yaratabileceğini kaydetti.

Piyasalarda genişlemeci politikaların sürdürüleceği konusunda görüş birliği bulunduğuna işaret eden analistler, Nisan 2018'de görev süresi dolacak olan BoJ Başkanı Haruhiko Kuroda'nın yerine kimin geleceğine odaklanılacağını, Abe yönetiminde yeni başkandan politika değişikliği beklenmediğini bildirdi.

"EKONOMİDE MEVCUT DURUMUN DEVAM EDECEK"

Konuya ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Oxford Economics Baş Asya Ekonomisti Sian Fenner, seçimlerde çoğunluğu elde eden Abe'nin anayasada revizyonlara gidebileceğini ancak ekonomide mevcut durumun devam edeceğini söyledi.

Tüketim vergisindeki artışın, seçim kampanyası boyunca tartışmalı bir konu olmasına karşın devam edebileceğini aktaran Fenner, şunları kaydetti: 
"Liberal Demokratlar, Ekim 2019'da tüketim vergisini yüzde 8'den yüzde 10'a çıkarmayı planlıyor.

Abe bu artışı iki kere ertelemişti ancak şu anda bunu erteleyeceği kesin değil. Bunun için hala bir şans var, kısa vadede ertelenebilir. Japonya'nın büyümesi 2019-2020 döneminde ortalama olarak 0,6 puan daha fazla gerçekleşebilir. BoJ, agresif para politikasına devam edecek.

Piyasalar şimdi Kuroda'nın yerine kimin geçeceği konusuna dönecek. Abe, Kuroda'nın görev süresini uzatabilir ancak bu, BoJ'un parasal politikada bir değişikliğe gitmesine sebep olmayacak. BoJ, piyasalara sıkılaşmaya gittiğine dair yanlış bir sinyal vermemek için varlık alımını azaltma konusunda temkinli davranacak. Çünkü bu yanlış sinyal yenin aşırı değer kazanmasına sebep olabilir."

Fenner, yapısal reformların seçim kampanyasında daha az ön plana çıktığına işaret ederek, "Daha fazla reform, uzun dönemli büyüme hızını neredeyse iki katına çıkarmak gibi büyük faydalar sağlayabilir." dedi.

"ABE MALİ VE ARZ YANLISI REFORMLARINI HIZLANDIRACAK"

Berenberg ABD ve Asya Başekonomisti Mickey Levy ise Abe'nin seçimleri kazanmasıyla anayasada reform yapma fırsatı yakaladığını belirterek, bunun Japonya'nın dış politikada daha iddialı bir yaklaşım sergilemesini sağlayacağını ifade etti.

Ekonomi tarafında ise Abe'nin, mali ve arz yanlısı reformlarını hızlandıracağını aktaran Levy, şunları kaydetti: 
"Abe, BoJ'un başına tekrar Kuroda'yı getirecek. Daha fazla reform ve agresif para politikası Japon ekonomisi ve finansal piyasaların son zamanlardaki pozitif ivmeyi sürdürebilmesi için zemin hazırlayacak.

Japonya ekonomisi potansiyelinden daha hızlı büyüyor. Ülke ekonomisinin iyi performans sergilemesi iş gücü ve verimlilikteki büyümeyi yansıtıyor. İşgücüne kadınların katılımındaki artış istihdamdaki büyümeyi artırıyor. BoJ parasal genişmesine yüzde 2'lik enflasyona ulaşma amacıyla devam ediyor. Bu, Japonya borsasında yükselişleri sağlıyor ancak ekonomik performansın temel sebebi değil. Japon ekonomisi olumlu performans sergilemeye ve ülke borsası yükselmeye 2018 boyunca da devam edecek."

"PİYASALARIN İSTEDİĞİ SONUÇ OLDU"

AA Finans Analisti Emin Yılmaz da Japonya'daki seçimlerin, piyasaların beklentisi doğrultusunda gerçekleştiğini belirterek, Abe'nin sadece bir koltuk kaybederek iktidarını sağlamlaştırdığını söyledi.

Başbakan Abe'nin yeni kuracağı kabinenin, "savaş kabinesi" şeklinde nitelendirildiğini anlatan Yılmaz, "ABD Başkanı Donald Trump bu hafta Japonya'yı ziyaret edecek. İki ülke için en önemli gündem maddesi Kuzey Kore ile ilgili alınacak tavır.

ABD'nin yıl sonuna doğru, Kuzey Kore'ye askeri müdahelede bulunacağı Tokyo medyasında çok dillendiriliyor. Esasen Abe'nin erken seçime gitme sebebinin de bu olduğu, eğer savaş hali oluşursa olaylara güçlü bir hükümetle müdahele etme isteğinde olduğu öne sürülüyor." diye konuştu.

Yılmaz, piyasalar açısından bakıldığında, parasal genişleme yanlısı Abe iktidarının devamının en çok istenilen sonuç olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Nikkei 225 endeksinin seçim sonrası artışı da bunu doğruluyor. 2020'deki Olimpiyatlara kadar, Japonya bir dizi altyapı yatırımı yapacak. Tüm bunların piyasalara etkisi olumlu olacaktır ancak aynı zamanda Abe hükümeti uzun zamandır ertelediği tüketim vergisindeki yüzde 2'lik artışı da eli güçlüyken hayata geçirmek isteyecektir.

Bu ise ülkede iyileşme gösteren tüketim trendi için negatif bir gelişme. Muhtemelen 2020 Tokyo Olimpiyatları'na kadar sürecek iyimser hava, vergi artışı içinde bulunmaz bir zaman dilimi. Maliyenin uzun zamandır hükümete bu konuda baskı yaptığı biliniyor."

Nikkei 225 endeksinin tarihinde ilk defa 15 işlem gününü üst üste artışla kapattığını anımsatan Yılmaz, bunda seçimlerin piyasaların beklentisi doğrultusunda gerçekleşmesi ve dolar/yen paritesinin 114 seviyesine yükselmesinn etkili olduğunu ifade etti.

Emin Yılmaz, endekse genel olarak bakıldığında teknik açıdan epeyce ısındığını, bu nedenle gelecek haftalarda orta çaplı bir düzeltme hareketinin gerçekleşmesini beklediğini sözlerine ekledi.