Trump'a Kongre'yi bypass tepkisi: Çok tehlikeli bir emsal

ABD Başkanı Donald Trump'ın, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi ülkelere silah satışlarında Kongre onayını "bypass" eden acil durum yetkisini kullanma kararına tepkiler sürüyor.

ABD'li siyasetçiler, Trump'ın Suudi ve BAE yönetimine silah satışında aldığı karara ilişkin açıklamalarda bulundu.

Trump tarafından alınan kararı "talihsizlik" olarak niteleyen Temsilciler Meclisi üyesi Michael McCaul, kararın, gelecekte Kongre'nin itibar ve gücüne zarar vereceğini söyledi.

ABD Kongresi Dış İlişkiler Komitesi Kıdemli Üyesi Senatör Bob Menendez de yazılı bir açıklama yayımlayarak, Trump'ın, herhangi bir ülkeye silah satışında Kongre'nin onayını gerektiren Silah İhracatı Kontrolü Anlaşması'nı yok sayacağına dair kendilerini resmen bilgilendirdiğini söyledi.

Menendez, "Trump yönetiminin, uzun vadeli ulusal güvenlik çıkarlarımıza öncelik vermek veya insan haklarını savunmak yerine Suudi Arabistan gibi otoriter ülkelere destek vermesi, beni hayal kırıklığına uğrattı ama şaşırtmadı." dedi.

Senatör Chris Murphy ise, "Başkan Trump'ın kaçış yolları kullanmasının ana sebebi Kongre'nin bu satışa asla izin vermeyecek olmasıdır. Şu an Suudilere Yemen'e atacakları bombaları vermemiz için yeni bir 'acil durum' sebebi yok ve bunu yapmak yalnızca buradaki insani krizi arttırır. Bu karar, başkanların gelecekte Kongre'ye danışmadan silah satmalarına inanılmaz derecede tehlikeli bir emsal teşkil ediyor." ifadelerini kullandı.

Kongrenin ulusal güvenlik çıkarlarıyla çelişen silah satışlarını engellemek veya savaş açmak gibi anayasal sorumluluğunun olduğuna dikkati çeken Murphy, "Eğer yönetimin bu hukuksuzluğuna şu an bir şey yapmazsak, kendimizi kalıcı olarak kime silah satılması gerektiği kararlarının dışına atmış olacağız." dedi.

Bunun yanı sıra, ABD Senatosu İstihbarat Komitesi üyesi Senatör Dianne Feinstein de konuya ilişkin yazılı bir açıklamada bulunarak, Trump'ın dışarıya silah satılması konusunda standart inceleme sürecinin dışına çıkmasının 'kabul edilemez' olduğunu vurguladı.

Feinstein, "(Suudi gazeteci) Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesi Riyad hakkındaki tüm düşüncelerimi değiştirdi. Suudilere başka bir silah satışını desteklemiyorum ve Senatodaki bütün meslektaşlarıma Başkan Trump'ın hukuku hiçe sayan bu kararını engelleme çağrısında bulunuyorum." ifadelerini kullandı.

Trump'ın söz konusu kararına ilişkin bir tepki de, son zamanlarda Trump yönetimine sert eleştirileri ile tanınan Cumhuriyetçi Millet Vekili Justin Amash'tan geldi.

Twitter'dan karara ilişkin açıklama yapan Amash, "Trump, yine Kongre'yi aşmaya çalışarak, bu kez milyarlarca dolarlık onaylanmamış bir silah satışını, acımasız Suudi rejimine satmaya uğraşıyor. Kongre, yetkilerini geri almak zorundadır. Yasama organı, ne zaman yürütme organına dayanacak?" değerlendirmesinde bulundu.

8 milyar dolarlık 22 anlaşma

Trump'ın dün, Suudi Arabistan ve BAE gibi bazı ülkelere silah satışlarında, Kongre onayını "bypass" eden 'acil durum' yetkisini kullanmaya karar verdiği bildirildi.

Kongre kaynaklarından yansıyan haberlere göre, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Kongre'ye gönderdiği mektupta, söz konusu yetki kullanımı konusunda bildirimde bulunuldu.

Buna göre, Trump'ın Kongre'yi "bypass" etme kararının derhal devreye gireceği ve 8 milyar dolarlık 22 silah anlaşmasının Kongre denetimi olmaksızın hemen tamamlanacağı kaydedildi.