Trump, GKRY'ye silah ambargosunu şartlı kaldıran yasayı imzaladı

ABD Başkanı Donald Trump'ın onayladığı yasa, ABD'nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne 1987'den beri uyguladığı silah ambargosunun belirli koşullara bağlı olarak kaldırılmasını öngörüyor.

Trump, Kongreden geçen, ABD'de "Federal hükümet bütçe yasası" olarak bilinen tahsisatlar yasa tasarısına eklenen "Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji İşbirliği Yasası"nı imzaladı.

Kongreden dün geçen yasanın ilgili bölümünde, ABD'nin GKRY, Yunanistan ve İsrail ile Doğu Akdeniz'deki iş birliklerine vurgu yapılıyor.

Yasanın “Bulgular” kısmında GKRY, İsrail ve Yunanistan’ın önemine dikkat çekilerek Akdeniz, Ege ve Orta Doğu’da "tek taraflı, uluslararası hukuku ihlal eden ve iyi komşuluk ilişkilerini zedeleyen davranışlara karşı olunduğu" ifade ediliyor.

ABD’nin müttefikleri arasında enerji güvenliğini sağlaması gerektiği kaydedilen yasada, Avrupa'nın Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltacak Güney Hattı ve Adriyatik Boru Hattı'nın inşasının önemine dikkat çekiliyor.

Türkiye’nin adada 40 bin askerinin bulunduğu aktarılan yasada, ABD’nin ambargosundan dolayı GKRY'nin Rusya ve başka ülkelerden silah aldığı ve bunun ABD'nin çıkarlarıyla uyuşmadığı belirtiliyor.

Silah ambargosunun kaldırılması şarta bağlı
Yasanın doğrudan GKRY ile ilgili bölümünde ise ABD'nin 1987'den bu yana bu ülkeye uygulamakta olduğu silah ambargosunun şartlı olarak kaldırılması öngörülüyor.

Bu bölümde satılan silahların son alıcısının GKRY yönetimi olması gerektiğine vurgu yapılırken, GKRY'nin kara para aklamayla mücadeleye devam ettiğinin ve Rus askeri gemilerinin Rum limanlarını kullanmadığının Kongreye tescil edilmesi şartı getiriliyor. Buna göre en az yılda bir kez ABD yönetiminin Kongreye, GKRY'nin bu şartlara uyup uymadığını tespit eden bir rapor sunması gerekiyor.

Yasada ayrıca, bölgede "ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası" (CAATSA) yaptırımları kapsamına girecek adımlardan uzak durulması gerektiği de vurgulanıyor.

İsrail, Yunanistan ve GKRY ile "ortak enerji merkezi"
Aynı metinde ayrıca İsrail, Yunanistan ve GKRY ile Doğu Akdeniz’deki enerji iş birliğini kolaylaştırmak için ABD-Doğu Akdeniz Enerji Merkezi kurulması öngörülüyor.

Yunanistan’a 3 milyon dolar "dış askeri finansman" desteği talep edilen yasada, "Uluslararası Askeri Eğitim ve Talim Yardımı" başlığı altında Yunanistan’a 2020 yılı için 1,3 milyon, 2021 yılı için 1,5 milyon ve 2022 için 1,8 milyon dolar; GKRY'ye ise 2020’de 200 bin, 2021’de 500 bin ve 2022’de ise 750 bin dolar yardımın aktarılması hedefleniyor.

Buna ilaveten GKRY'nin münhasır ekonomik bölgesine ve Yunanistan'ın hava sahasına ilişkin herhangi bir "müdahalenin" ABD Dışişleri Bakanlığı ve diğer ilgili mekanizmalarca tespit ve rapor edilmesi de yasaya eklenen maddeler arasında yer aldı.

Türkiye'den sert tepki
Öte yandan, Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, yasa tasarısının Kongreden geçmesinin ardından yaptığı yazılı açıklamada, 2020'de ABD federal kurumlarına sağlanacak bütçe tahsisatlarını ilgilendiren yasa tasarılarının, Türkiye aleyhinde unsurlar içeren bazı yazımlarla, ABD Temsilciler Meclisi ve Senatosunca kabulünün, ABD Kongresi üyelerinin ikili ilişkilere her ne yöntemle olursa olsun tahrip etme saikinin son ürünü olduğunu vurgulamıştı.

Sözcü Aksoy, şu ifadeleri kullanmıştı:

"ABD Kongresindeki olağan bir bütçe belirleme sürecinin dahi bir kez daha ABD'li siyasetçilerin kısa vadeli siyasi emellerine alet edilmesini kınıyoruz. ABD'li Kongre üyeleri, Türk düşmanı bazı meslektaşlarının 'müttefiklik' kavramının içini boşaltma gayretlerine alet olarak en başta kendi itibarlarını aşındırmakta ve güvenirliklerini yitirmektedir."

F-35 uçaklarının Türkiye'ye transferini haksız yere engelleme, ayrıca Kıbrıs adasındaki çözüm çabalarını ve Doğu Akdeniz'deki iş birliği olanaklarını baltalama gayretinde olan çevrelerin girişimlerinin her şeyden önce ABD'nin kendi menfaatlerine zarar verdiğine işaret eden Aksoy, bu girişimlerin, bölgenin barış ile istikrarına hizmet etmediğinin zamanla idrak edileceğini kaydetmişti.