Ticari kredi faizleri ne olacak?

Merkez’in faiz indirimi hamlesinden sonra, BDDK iki senaryo üzerinde çalışıyor. Üretim, yatırım ve ihracatı destekleyen ticari krediler karşılığında mevduat munzam karşılık oranında indirim veya mevduat munzam karşılıklarına faiz verilmesi.
Hürriyet'in haberine göre, Merkez Bankası’nın geçen haftaki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, politika faizi ve Faiz koridorunda yarım puanlık indirime gitmesi ve zorunlu karşılıkları artırmaması, piyasada kredi faizlerinde indirim beklentisini artırdı. Ancak Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Merkez Bankası’nın kredi faizlerine ilişkin ihtiyati tedbirler konusunda çalışma yaptığını açıklaması üzerine, bankalar da yeni tedbirleri beklemeye başladı. Merkez’in faiz indiriminden sonra mevduat faizlerinde bir-iki indirim kararı alınırken, kredi faizlerine yönelik şimdilik bankalardan bir adım gelmedi.
Babacan’ın açıklamasına göre, kredi faizlerine yönelik ihtiyati tedbirler konusundaki çalışmaların bu yılın ilk yarısında tamamlanması hedefleniyor. Şu anda BDDK’nın teknik ekiplerinin, çeşitli senaryolar üzerinde çalıştıkları, Babacan’ın işaret ettiği karşılıklarda yapılacak olası indirimlerin, bankacılık sektörü ve ekonomi üzerindeki etkileri ölçülüyor.
İKİ SENARYO VAR
BDDK, 2 temel senaryo üzerinde çalışıyor. Birinci senaryo; bankalara yönelik munzam karşılık oranlarına hiç dokunulmadan, Merkez’de park eden yüzde 11’lik kısma faiz verilmesi. İkinci senaryo ise ihracat, üretim ve yatırımı destekleyen ticari kredi kullandıran bankanın ‘belirlenecek oranda’ daha düşük mevduat munzam karşılığı tutması.
Bankacılık sektöründe toplanan her 100 TL’lik mevduatın 11 TL’si Merkez Bankası’nda munzam karşılık olarak ayrılıyor. Bankalar Merkez Bankası’ndaki bu miktardan herhangi bir faiz geliri elde etmiyor. Dolayısıyla bu durum bankalar için ek bir maliyet anlamına geliyor. Munzam karşılıkların oranının düşürülmesi durumunda, bankaların faiz alabildikleri miktar da artacağı için maliyetleri de düşecek. Bu da kredi faizlerine yansıyacak. Kredi maliyetlerinde anlamlı bir düşüş sağlanması için ise, Merkez’de munzam karşılık olarak park eden 11 liranın 5-6 liraya kadar düşürülmesi gerektiği dile getiriliyor. BDDK’nın şu anda üzerinde çalıştığı senaryolardan birinin de munzamların bu oranlara kadar çekilmesinin sektöre ve ülke ekonomisine etkilerini ölçüyor.
1-2 puanlık düşüş piyasayı canlandırır
TİCARİ kredilerde halen ortalama faiz yıllık yüzde 13.7. Mevduat faizleri ise, yüzde 6.5’lar seviyesinde. Bazı büyük kuruluşların kullandığı kredilerde KOBİ’lere göre yüzde 7-8’lere kadar düşen oranlar görülse de, özellikle küçük işletmeler için, faizlerin düşmesi önem taşıyor. Türkiye’de şu anda 850 milyar liralık kredi büyüklüğünün 280 milyar lirası tüketici kredilerinden oluşurken, geri kalanı ticari kredilerden oluşuyor. Alınacak ek önlemlerle ticari kredi faizlerinin bir-iki puan düşmesinin bile, uluslararası rekabette şirketler için avantaj sağlayacağı o nedenle piyasaları canlandıracağı dile getiriliyor. ABD ve Avrupa gibi gelişmiş ekonomilerde ticari kredi oranlarının yüzde 2’ler civarında olduğu, Türkiye’de ise bu oranın döviz cinsi kredilerde yüzde 7-8’leri bulduğu bunun da Türk şirketleri açısından rekabette dezavantaja yol açtığı kaydediliyor.
BSMV de düşebilir
BDDK’nın ticari kredileri artırmak için hazirana kadar tamamlanması beklenen paketteki önerilerden biri de kredi maliyet kalemlerinden biri olan Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi’nin (BSMV) düşürülmesi. Halen yüzde 5 olan BSMV’nin yüzde 1’e kadar düşürülmesinin gündeme geldiği, bunun için 2013 bütçesinin uygun olduğu belirtiliyor.
Tüketime sınıra devam
KREDİ faizlerinin düşürülmesi çalışmalarında ticari kredilere yönelik tedbirler alınırken, tüketici kredilerine yönelik büyümenin sınırlı kalması esas alınıyor. 2013’te yüzde 4 civarında büyüme hedefleyen Hükümet, bunun tüketimden değil üretim ve ihracattan gelmesine yönelik tedbirleri teşvik ediyor.