Teknolojik gelişmeler ve portföy yönetimi

Forbes Türkiye 100’üncü yıl Kasım özel sayısında ağırlıklı olarak teknolojik gelişmelerin önümüzdeki uzak dönemi nasıl şekillendireceği üzerinde durulmuştu. ‘O mahiler ki derya içredir deryayı bilmezler’ deyişinde olduğu gibi insan da içinde yaşadığı değişimi çoğu zaman fark edemez. Ama teknoloji bugünlerde öyle hızlı ilerliyor ki içinde olduğumuz halde bile değişimi fark etmemek mümkün değil. Ford’un ilk modelinden Tesla’ya gelene kadar değişim belki nesillere yayılmıştı ama İnternetin gelişimi, mobil telefonlar, nesnelerin interneti, yapay zeka ve paylaşım ekonomisi gibi gelişmeler hayatımıza çok hızlı giriş yaparak gündelik hayatımızı köklü bir şekilde değiştirmeye başladı. Telefon 50 senede yaygınlaşmıştı ama mobil telefon 10 senede yayıldı. Blok zinciri ve yapay zeka gibi gelişmelerin de hızla yaygınlaşması bu yüzden çok şaşırtıcı olmayacak. Biz İş Bankası’nın klasik kumbarası ile büyüdük. Bu kumbara şimdi dış formunu korusa da artık İşbank mobil uygulamasıyla birlikte dijital kumbaraya dönüştü. Belki de çok yakın zamanda blok zinciri teknolojisine dönecek.

Teknolojik gelişimin hızlı bir şekilde değiştireceği alanlardan birinin de portföy yönetim sektörü olması bekleniyor. McKinsey ve Deloitte gibi danışmanlık şirketleri, bu değişim dinamiğini ıskalamamak için finans kuruluşlarından gelen danışmanlık taleplerini karşılamaya çalışıyor. Şirketler bu hızlı değişimi ıskalarlarsa belki de sadece 10 sene içinde faaliyet gösterdikleri sektörde ne kadar büyük ve güçlü olursa olsunlar, pozisyonlarını kaybedebileceklerinin farkında.

Yapay zeka dediğimiz şey, portföy yönetim sektörüne aslında robot danışmanlarla ufaktan bir giriş yaptı bile. Robot deyince gözünüzün önüne Transformers ya da Yıldız Savaşları filmlerindeki tipler gelmesin. Yatırım sektöründe bunlar daha çok fintek şirketleri vasıtasıyla geliştirilen yazılımlar ya da belli algoritmalarla çalışıp finansal öneride bulunan dijital platformlar. Bazı robo-danışmanlar müşteriden gelen bilgi ve finansal veri ile onlara portföy dağılım önerisi sunuyor. Bazıları alım-satım kararı veriyor.

Hatta yurtdışında bazı emeklilik fonlarının yönetimini artık robotlar yapıyor. Yani uygulamalar gittikçe karmaşıklaşmaya başladı. Kulağa da oldukça mantıklı geliyor. Yatırımlara; bütün değişkenleri hızlı bir şekilde analiz edebilen, davranışsal finansın dikkat çektiği insani zaaflardan muaf olan hatta duygusu olmayan ve belli kurala bağlı karar verenler yön verecek.

Finans sektöründe teknoloji kullanımının yaygınlaşması bundan sonrasında büyük tekno şirketleri de yatırım sektöründe bir oyuncu yapabilir. Teknoloji ve dijital platformları, ABD kökenli GAFA (Google, Amazon, Facebook ve Apple) ve Uzak Asya kökenli Ali Baba gibi teknoloji titanları domine ediyor. Amazon’un bir süredir ABD sermaye piyasası kurulu SEC ile bu konuda görüştüğü haberlerini okuyoruz. Ali Baba da bu konudaki niyetini kamuoyuyla paylaştı zaten. Eğer fon sektöründe pasif yatırımcılığa doğru gidiliyorsa neden Blackrock veya Fidelity yerine Google veya Amazon en büyük oyuncular olmasın? Eğer bu iş teknoloji ise bunun alasını da onlar yapıyor. İş buraya doğru gidiyor.