Tefecilik sona eriyor

Hükümet, siyasetin ardından ekonomide de 12 Eylül’ün izlerini silmek için düğmeye bastı. Kamuoyunda yasal tefeci olarak bilinen ve 6 Ekim 1983 tarihinde yürürlüğe giren 90 sayılı kararname ile faaliyet gösteren ‘ikrazatçılık’ sistemi tamamen kaldırılıyor. Bu kapsamda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilere ise faktoring veye leasing sistemine geçmek için altı aylık süre tanınıyor. Finans sektöründe ‘90 sayılı kararname’ olarak bilinen ‘Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’, 1980’li yıllara damgasını vuran ‘banker skandalının’ ardından yürürlüğe girmişti. 6 Ekim 1983 tarihli Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanarak yürürlüğe giren kararname, yayınlandığı dönemde kamuoyunda önemli tartışmalara yol açmıştı. Kararname ile bankerlerin yerine ‘ikrazatçılık ve faktoring’ sistemi getirilmişti.
İkrazatçı belgesi olan 25 şirket var
Söz konusu kararname 29 yıl aradan sonra kaldırılıyor. Halen TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu gündeminde bulunan, Finanssal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanun Tasarısı’nın, 52’nci maddesinde, 90 sayılı kanun hükmünde kararnamenin ekleri ile birlikte kaldırılmasına ilişkin düzenleme yer aldı. Aynı tasarının, geçici maddelerinde ise ikrazatçılık sisteminin kaldırılması, bu kapsamda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin ise altı aylık dönem içinde faktoring veya leasing şirketi için BDDK’ya başvurmaları öngörüldü. Tasarıda bu kapsamda başvuruda bulunan kişilere BDDK ‘uygun görürse izin verir’ denilerek, ikrazatçılarla ilgili izin konusunda BDDK’ya takdir yetkisi verildi. Mevcut düzenlemelere göre, ikrazatçılık sistemi Hazine Müsteşarlığı’nın kontrolünde yürütülüyor. Yeni sistemde ise faktoring ve leasing ile ilgili yetkiler, BDDK’ya geçiyor. Hazine Müsteşarlığı’nın verilerine göre, ikrazatçılık adı altında resmi olarak faaliyet gösteren yaklaşık 25 kuruluş bulunuyor. Ancak piyasada ise bu isim altında gayri resmi olarak 100’lerce kişinin faaliyet gösterdiği tahmin ediliyor.
İLYAS SALMAN VE ŞENER ŞEN BAŞROLLERDE 1980 yılında Ertem Eğilmez tarafından çekilen Banker Bilo filminde İlyas Salman ve Şener Şen başrollerdeydi. Maho (Şener Şen), köylüsü Bilo (İlyas Salman) ve yöreden birçok kişiden Almanya’ya götürmek vaadiyle paralarını alır. Ancak onları Almanya’ya değil, İstanbul’a götürür. Kamyon kasasında yapılan yolculuktan sonra Bilo ve İbo (Nizam Ergüden) Almanya’ya değil de İstanbul’a geldiklerini öğrenir. Bilo’nun yolları Maho ile tekrar kesişir. En sonunda Maho’nun tüm malvarlığı fabrikaları ve eski karısı artık Bilo’nun olur. Bilo artık zengindir ve ‘banker’dir.
YARIM MİLYAR LİRALIK SEKTÖR
HAZİNE Müsteşarlığı’nın verilerine göre, 2008-2009 yıllarında 28 olan resmi ikrazatçı sayısı 2010 yılında 3 adet azalarak 25’e düştü. 2010 yılı sonu itibariyle İstanbul’da 17, Ankara’da 4, Antalya, İzmir, Denizli ve Yalova’da birer olmak üzere 25 ikrazatçı bulunuyor. Halk arasında ‘tefeci’ olarak bilinen ikrazatçıların işlem hacmi ise yıllara göre değişiyor.
Resmi rakamlara göre, ikracatçıların işlem hacmi, 2008 yılında 417 milyon lira, 2009 yılında 455 milyon lira, 2010 yılında 364 milyon lira olarak gerçekleşti. Piyasada resmi ikrazatçıların dışında gayri resmi birçok ikrazatçının bulunduğu biliniyor. Söz konusu ikrazatçılarla birlikte işlem hacminin ise yarım milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Star