TEB girişimcileri dünyaya taşıyor

Türkiye’de girişimcilik potansiyelinin tüm Anadolu’ya yayılması için girişim bankacılığındaki en kapsamlı hizmet ağını 2.5 yıl önce başlatan Türk Ekonomi Bankası’nın (TEB) bu alandaki çalışmalarını hızlandırdı. Her yıl 15 bin girişimciye ulaşma hedefiyle dört yıllık bir yol haritası çıkaran TEB, 2.5 yılda bu hedefi aşarak bugüne kadar 50 binden fazla girişimciye ulaştı. Teknolojik, katma değeri yüksek ve ihracat odaklı projelere sahip girişimcilere finansın yanı sıra eğitim, tanıtım, yatırımcı bulma gibi pek çok alanda ücretsiz desteklerin verildiği ‘TEB Girişim Evi’ konseptini geliştiren TEB, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile işbirliği yaparak bu evlerin sayısını İstanbul, İzmir, Gaziantep ve Denizli’den sonra altı şehre daha ulaştırdı ve bu rakamı bu yıl 10’a çıkarma kararı aldı.
 
Girişimcilere sağladığı kredi desteği bu sürede 1 milyar TL’nin üzerine çıkan TEB’in Genel Müdürü Ümit Leblebici, bu alanda dört yılda almayı hedefledikleri yolu iki yılda aldıklarını ifade ediyor. Leblebici’ye göre, bunun en önemli nedeni bu alana ürün gözüyle değil bir işkolu olarak bakmaları ve KOSGEB’den TÜBİTAK’a, ODTÜ’den TİM’e sektörün önde gelen kurumlarıyla işbirliği geliştirerek yatırımcılar ve girişimcileri biraraya getirecek ortak bir pazar yaratmaları...
 
Bu alanda sektörde ve TEB’de ne gibi gelişmeler var, TEB Genel Müdürü Ümit Leblebici Turkishtime’dan Nihal Yuvacan’a konuştu...

 -Girişimcilik Türkiye’de hangi açılardan önemli bir konu, ne kadar destekleniyor?
-Dünyada tüm ekonomik yapının değişmeye başladığını düşünüyorum. İş yapış modelinden teknolojiye kadar geniş bir kapsamı ifade eden, yeni bir ekonomik dünya var. Türkiye’nin bu gelişim ve inovasyonun bir parçası olduğunu gözardı etmesi imkansız. Son 5 yılda gelişen bu trendin daha da hızlı büyüdüğü bir döneme giriyoruz. Bu ekonomik dünyanın en önemli aktörü de ‘startup’lar. Çünkü bence şirketler o kadar büyüdüler ki, nasıl üretken olabileceklerine yeterli vakit ayıramıyorlar. Oradaki açığı kapatanlar da bu startuplar. Verimsiz olan yapılar böylece düzelebiliyor, bu aslında bambaşka bir ekonomik model. Türkiye’de start-upların kurulması, yeni iş modellerinin kurulmasının teşvik edilmesi arka arkaya gelecek diye düşünüyorum.
 
Biz de banka olarak bu yeni ekonomi modelinin içinde olmaya çalışıyoruz. KOBİ’ler iş yaratma gücünün büyük bir kısmını oluşturuyor, birkaç yıldan sonra yarısı kayboluyor, sonrasında da yüzde 15-20’si yaşayabiliyor. İflaslar, şikayetler, yapısal problemler arka arkaya geliyor. Araştırmalara vakit harcayamıyorlar, bazı konularda fikirlere ve tavsiyelere ihtiyaçları var. Girişimcilerimizin sadece finansmana değil dört koldan desteğe, rehberliğe ihtiyacı var. Bunları kendi kaynaklarıyla bir kerede yapabilmeleri hem pahalı hem de vakit ve üretim olarak basit bir şey değil. Teknolojinin girdisiyle her şey değişiyor. Örneğin, kendilerini rekabette geri gördüklerinde aplikasyonları almaya çalışıyorlar, onlara bu şekilde yan ürünleri üreten, pazarlama kanallarını değiştiren, alternatif dağıtım kanalları yaratabilen firmalar ilgi çekiyor.
 
-Girişimcilik konusunda Türkiye olarak neredeyiz, devlet ve özel sektör bu alanda yeterli desteği veriyor mu? Neler yapılmalı?
 - Herkes elinden geleni yapıyor bu alanda devlet girişimciliği teşvik edebilmek için çok iyi bir altyapı oluşturmuş durumda. tek eksiklik olarak gördüğüm, sermaye yasalarını bu tür enstrümanlar için geliştirmemiz lazım. Sermaye piyasalarının bu girişimcilere fon sağlayacak enstrümanlara izin veriyor halde olması lazım. Burada da çalışmalar var, onlar da gelecektir diye düşünüyorum. çünkü burayı geliştirmezsek sistem, şimdi olduğu gibi sadece melek yatırımcılar ve bankalar üzerinden ilerler. Sermaye piyasalarında fonlar kurulmalı, o fonlara başka yatırımcılar gelmeli. küçük startup şirketlerinin kendi finansmanları için bonolar bonolar çıkartması, sermaye piyasaları mevzuatının biraz daha geliştirilmesi ve desteklenmesiyle olabilir. öte yandan devletin yaptığı bu melek yatırımcı platformu çok iyi çalışıyor, orada büyük bir inisiyatif alınmış durumda.
 

 
-TEB Girişim Evi ve TEB Kuluçka Merkezi gibi projeleriniz var. Bu alanda ne gibi destekleriniz oldu ve hedefleriniz neler?
 - Bizi ayrıştıran kalın çizgi, girişim bankacılığını ürün değil işkolu olarak ele almamız. 2.5 yıldan bu yana Türkiye’nin en kapsamlı ‘girişim bankacılığı’nı sunuyoruz. İstanbul Ataşehir’de içinde TEB Kuluçka Merkezi’nin de bulunduğu TEB Girişim Evi ile katma değerli iş fikirleri olan tüm girişimcilere finansmanın yanı sıra yenilikçi projelerinin fikir aşamasından ticarileşme aşamasına kadar ihtiyaç duydukları her alanda bilgi, eğitim, danışmanlık ve networking desteği sağlıyoruz. Yüksek potansiyel gördüğümüz sınırlı sayıdaki proje sahipleri için ise Kuluçka Merkezi’mizin tüm imkanlarını seferber ediyoruz. Eğitim, mentorluk ve ofis imkanının yanı sıra müşteri ve yatırımcı buluşmalarından projelerinin tanıtımına kadar birçok konuda ücretsiz destek sunuyoruz.
 
Ancak girişimcilik potansiyeli sadece İstanbul ile sınırlı değil. Dolayısıyla İstanbul dışındaki girişimcilere de ulaşmak ve onların da yenilikçi iş fikirlerini ekonomiye kazandırmak amacıyla TEB Girişim Evi konseptimizi Anadolu’ya yayma kararı aldık ve bu konuda Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile işbirliğine gittik. Teknolojik, katma değeri yüksek ve ihracat odaklı projelere sahip girişimcilerimizi desteklemek amacıyla geçtiğimiz yıl Gaziantep, İstanbul ve İzmir’de TİM-TEB Girişim Evleri açtık. Teknolojik ve katma değeri yüksek ihracat potansiyeli taşıyan girişimlerin sayısını artırmayı hedeflediğimiz TİM-TEB Girişim Evleri’nde 6 aylık kamp süreci sonunda başarılı olan girişimciler, TEB Özel Melek Yatırım Platformu yatırımcılarına ulaşıp projelerini anlatabilme şansını yakalıyor. Ayrıca ihracat potansiyeli görülen projelerin yurt dışına taşınması konusunda da girişimciler, TİM’in network’ü ve bilgi birikiminden yararlanabiliyor ve bankamızın destekleriyle TİM’in düzenlediği İnovasyon Haftası etkinliklerinde projelerini tanıtabiliyor.
TİM-TEB Girişim Evleri’miz, altı aylık eğitim sonucunda yazılım, elektrik-elektronik, biyomühendislik gibi çeşitli alanlarda ilk dönem mezunlarını vermeye hazırlanıyor. Temmuz ayında Denizli’de de yeni TİM-TEB Girişim Evi’ni açarak girişimcilerimizin hizmetine sunduk. Denizli’nin ardından, yıl sonuna kadar altı şehirde daha yeni TİM-TEB Girişim Evi açmayı planlıyoruz.
 
-Bu projelerle kaç girişimciye ulaştınız?
 - Girişim Bankacılığı’na başlarken her yıl 15 bin girişimciye ulaşma hedefiyle 4 yıllık bir yol haritası çıkarmıştık. 2.5 yılda bu hedefi aşarak bugüne kadar 50 binden fazla girişimciye ulaştık. 2015 yılı Ağustos Ayı sonu itibarıyla 11 bine yakın girişimciye 1670 saat eğitim verdik; 1611 girişimciye 2 bin 304 saat danışmanlık hizmeti sağladık. Sağladığımız kredi desteği de 1 milyar TL’nin üzerinde. Bu rakam, 2 yılda hızlı bir yükselişi ifade ediyor. Dört yılda alacağımız yolu, iki yılda almış gibiyiz. Bunun en önemli nedeni, fikirlerini hayata geçirmek isteyenlerle o alana yatırım yapmak isteyenleri özel bir pazar ve platformlarda buluşturarak ülke için faydalı bir şey yapmamız oldu. KOSGEB, TÜBİTAK, Ar-Ge projeleri dahil olmak üzere, teknolojik girişimcilere sağladığımız kredi limiti 95 milyon TL. Bunun 7.5 milyon TL’lik kısmını KGF işbirliğimiz kapsamında kullandırdık. TEB Girişim Evi bünyesindeki TEB Kuluçka Merkezi’mize şimdiye kadar 2 bin 890 kişi başvurdu. Bunlardan 276’sı kabul edildi. Desteklediğimiz 10 girişimci yatırım almayı başardı.
 
-Silikon Vadisi’nde bir temsilcilik açtınız. Yatırımcılara yurt dışına yönelik ne gibi fırsatlar yaratıyorsunuz?
 - Girişimcileri desteklemek adına yürüttüğümüz çalışmaları bir adım daha ileri taşıyarak Mayıs 2015’te, TİM ve ODTÜ Teknokent ile birlikte girişimcilik dünyasının kalbinde girişimcilerimize destek vermeye başladık. ABD’de Silikon Vadisi’nde açtığımız TEB Girişim Evi Noktası sayesinde, tüm imkanlarımızı dünyaya açılmak isteyen yenilikçi ve katma değerli fikre sahip girişimcilerimize kullandırıyoruz. Burada Silikon Vadisi’nde tutunmaları için danışmanlıktan network kurmaya kadar ihtiyaç duydukları her türlü desteği girişimcilerimize seferber ediyoruz.

Kısa bir süre içinde Amerika pazarına açılmak isteyen 4 girişimcimiz oldu ve 2’sini Silikon Vadisi’ndeki ofisimize yerleştirdik. Girişimcilerimizin çalışmaları burada devam ediyor. Diğer iki girişimcimizin de değerlendirme süreçleri devam ediyor. Türkiye’deki girişimciler, hem içeride yatırımcı bulmaya çalışıyorlar hem de dışarıda kendilerini anlatmaları gerekiyor. Orada yabancı yatırımcılara sunum tekniklerini öğretiyoruz. San Francisco’ya ulaşımlarına destek oluyor, yatırımcı çekmelerini sağlıyoruz. Öte yandan ABD’de yaşayan Türk girişimciler de var, oraya geldiklerinde onları da dinleyeceğiz. İlgi çok yoğun. Algı olarak baktığımızda Türkiye’deki girişimci potansiyeli bizi çok şaşırttı.
 
 
 
-Kadın bankacılığı sektörde yükselen bir alan oldu. Bu alada sağladığınız imkanlar nedir?
 - Tasarruf oranını artırmak için işgücüne katılımı artırmak gerekiyor. Bu nedenle kadın bankacılığı ile kadın girişimcilerin desteklenmesi, Türkiye için çok önemli bir fırsat. EBRD’den 50 milyon euro’luk bir fon sağladık, bu alanda da girişim bankacılığındaki gibi hızlı bir büyüme sağlamayı öngörüyoruz. Daha fazla insana ulaşmak için bir altyapı hazırlıyoruz. Bu kapsamda, kadın patronların iş hayatında finans desteğine ulaşma
uygun adaylara 36 ay vade ve 75 bin TL’ye kadar teminatsız kredi desteği sunuyoruz. 50 milyon euro kredi desteği ile katıldığımız, EBRD’nin kadın girişimci, işletme sahibi ve üst düzey yöneticisi kadın olan firmalar için hazırladığı “İş Hayatında Kadın Programı” ile iş dünyasında kadın istihdamının artırılmasına da katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. Kredi destek programından yıllık cirosu ve aktif büyüklüğü 50 milyon TL’yi aşmayan, çalışan sayısı 250’den az firmalar yararlanabiliyor. TEB Kadın Bankacılığı ile de EBRD Kadın Kredisi, KGF Kadın Patron Destek Kredisi, Altın Teminatlı Kredi, Kadın Bankacılığı Masraf Paketi, Kadın Bankacılığı Ürün Paketi olmak üzere birçok alternatifli finansman seçenekleri sunuyoruz. Katma değerli proje üreten kadın girişimcilerimize KGF Teminatlı Girişimci
kredilerimizle ayrıcalıklı finansal kaynaklar sunuyoruz. Teknogirişimci kadınlara 500 bin TL’ye kadar, tarım girişimcisi kadınlara 250 bin TL’ye kadar, franchise kuracak kadın girişimcilere 200 bin TL’ye kadar, imalat, ticaret, hizmet sektöründe yer alacak şekilde kafe, lokanta, atölye, imalathane, mağaza açma gibi geleneksel bir iş kurma hazırlığında olan kadın girişimcilere 100 bin TL’ye kadar KGF teminatlı girişimci kredisi veriyoruz. Bunların yanında, devlet desteklerinden yararlanmak isteyen kadın girişimcilerin projelerinin finansman ihtiyaçlarını gidermeleri için eş finansman ve köprü kredileri ile teminat mektuplarının yanı sıra bankacılık işlemlerinde özel avantajlar sunan girişimci paketleri
sunuyoruz.
 
-Bankacılık sektöründe yeni trendler neler? TEB olarak sizin bakış açınız nedir?
 - Çok önem kazanacak. Ödeme sistemleri de bu platformlarla daha çok entegre olacak. Özellikle iş yapış modellerinde değişiklik görmeye başlayacağız. Her dijital ürün veya her dijital kampanyayı tüketici beğenmeyebiliyor. Bunların arkasındaki gerçek beklentiyi bulmanız lazım. Biz TEB olarak İDO’yla bir anlaşma yaptık. İDO’da geçişlerde CEPTETEB’i nasıl kullanabiliriz konusunda çalışma sürecimiz devam ediyor ama bu yıl içinde gündeme gelecek. Tasarruf bilincini artırmak için TEB Aile Akademisi’ni kurmuştuk. Tasarruf nasıl olur, hangi ürünler kullanılır, bir bütçe nasıl hazırlanır, eğitimler verdik. Üçüncü yılına giren bu çalışmamızla bugüne kadar 11.3 milyondan fazla kişiye ulaştık ve bu sayıyı artırmaya devam ediyoruz. KOBİ TV de sektöre yeni bir soluk getiren bir diğer çalışmamız. KOBİ’lerin vergiden sosyal güvenliğe, iş hukukundan işletme yönetimine, teknolojiden dış ticarete kadar pek çok konuda uzmanlara merak ettiklerini sorduğu TEB KOBİ TV, açıldığı günden bu yana 22 milyon kez ziyaret edildi
 
 -Piyasadaki gelişmelere değinecek olursak, doların yükselişi, TL’nin değerinin düşüşü ve enflasyondaki artışın seyriyle ilgili beklentileriniz neler?
 - Bu yıl büyüme yüzde 3’ün biraz altında olacak maalesef. Çünkü sadece bizde değil dünyada da belirsizlik arttı. İç piyasadan kaynaklanmayan ancak dış piyasalardaki gelişmelerden kaynaklanan ihracattaki daralma büyümemizi biraz kısıtlıyor. Tahminen büyüme 2.5 ile 3 arasında olur, bence bu ortamda iyi bir büyümedir. Onun dışında faizde çok büyük bir değişme olacağını zannetmiyorum, yatay bir seyir gösterir yılsonuna kadar. Ancak kuru
kestirmek zor, kendi içinde dalgalanabilir, çünkü dediğim gibi bu biraz da bizim dışımızda gelişiyor. Fed faiz artırdığı için yabancılar yatırımını başka taraflara yönlendiriyor. Bundan gelişmekte olan ülkeler gibi biz de etkileniyoruz. O anlamda baktığınızda 2015 biraz durağan geçti ama bu konjonktürde çok kötü durumda olduğunu söyleyemem.
 
-2015 yılı için kredi, mevduat, şubeleşme gibi temel verilerdeki hedeflerinizden bahseder misiniz?
- Dijitalleşmeye fokuslandığımız için şube sayımız yatay olacak. Sektöre paralel büyümemiz var. 2015 nispeten ekonominin yavaşladığı bir yıl, 2014 yılı sonunda yaptığımız bütçede ne öngördüysek onun dışına çıkmadık. Bankaların kârlılıklarında yatay bir seyir var. Genel olarak böyle devam eder. Bizimki biraz üzerinde oldu.Verimliliği artırıcı projeler önemli olacak. Kredi büyümesinde sektörün ortalama trendi, yüzde 20’lerin biraz üzerinde olacağını gösteriyordu. Ama herhalde sene sonuna baktığımızda yüzde 20-21 olur. Biz de sektörde paralel bir büyüme bekleyebiliriz. Mevduat da aynı seviyelerde ya da 1-2 puan altında olur, orada yüzde 18-20 arası bir büyüme olabilir.