TBB'den TLREF ve gösterge faiz oranı reformu

Türkiye Bankalar Birliği'nce (TBB), Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı (TLREF) kullanımına ilişkin gelişmelerin istişare edilmesini teminen 20 Temmuz'da Ulusal Çalışma Komitesi toplantısı yapıldığı, gösterge faiz oranı reformu ve geçiş süreci, uluslararası kuruluşların hazırlıkları ve ulusal geçiş süreci yol haritası hakkında değerlendirmelerde bulunulduğu bildirildi.

TBB tarafından, TLREF ve gösterge faiz oranı reformu geçiş çalışmaları hakkında bir duyuru yayımlandı.

Duyuruda, birçok ülkede ve uluslararası işlemlerde finansal araçların fiyatlama, değerleme ve takasında gösterge Faiz olarak kullanılan Londra Bankalararası Borç Verme Oranı'na (LIBOR) ilişkin yaşanan olumsuzluklar nedeniyle İngiltere Finansal Yönetim Otoritesi'nin (FCA), 2021 sonundan itibaren LIBOR'u desteklemeyeceğini bildirdiği anımsatıldı.

Bu kararın ardından finansal sektörde standart belirleyici olan kuruluşların, gerçek işlemlere dayalı faiz oranlarının yeni gösterge oranlar olarak kullanılmasına karar verdiği hatırlatılan duyuruda, başta ABD, Birleşik Krallık, Euro Bölgesi, İsviçre ve Japonya olmak üzere çok sayıda ülkede LIBOR yerine kullanılabilecek çeşitli gösterge faiz oranları üzerinde çalışmaların başlatıldığı bildirildi.

Duyuruda, G20'nin çağrısı üzerine Finansal İstikrar Kurulu (FSB) eş güdümünde uluslararası standart belirleyici kuruluşların başlattıkları LIBOR'dan geçiş çalışmalarının temel olarak iki alanda ilerlediğine işaret edilerek, ''Uluslararası Swap ve Türev Ürünler Birliği (ISDA) türev araçlar alanında çalışma yürütürken, Basel Komitesi muhasebeleştirme, vergi ve bankacılık düzenlemeleri konularını değerlendirmektedir. FSB ve Basel Komitesi, mevcut gösterge faiz oranlarının üye ülkelerde kullanımı ve LIBOR'dan geçiş sürecinde alınan denetim ve gözetim tedbirleri konusunda raporlar yayımlamaktadır.'' denildi.

Gösterge faiz oranı reformu kapsamında Türkiye'de de uluslararası kuruluşlarla eş güdüm içinde çalışmalar sürdürüldüğü vurgulanan duyuruda, şunlar kaydedildi:

''Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve diğer paydaşların katkısıyla Borsa İstanbul tarafından uluslararası standartlarla uyumlu olarak türev ürünlerde, borçlanma araçlarında ve çeşitli finansal sözleşmelerde Türk lirası kısa vadeli gösterge faiz oranı ihtiyacını karşılamak üzere TLREF oluşturulmuştur. TLREF, 17 Haziran 2019 tarihinden itibaren BIST tarafından günlük olarak yayımlanmaktadır. Makul bir süre içinde, TLREF ile ikame edilmek üzere TBB tarafından izlenmekte ve yayımlanmakta olan Türk Lirası Bankalararası Satış Oranı (TRLIBOR) ve Türk Lirası Bankalararası Alış Oranı (TRLIBID) uygulamasına ve yayımına son verilecektir. Bu kapsamda, değişken faizi esas alan finansal ürünlerde TRLIBOR yerine TLREF kullanımı teşvik edilmektedir. Nitekim Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çeşitli vadelerde TLREF'e endeksli menkul kıymetler ihraç edilmekte olup, Hazine ve Maliye Bakanlığı dünyada yeni nesil bir gösterge faiz oranına dayalı ihraç gerçekleştiren ilk ülke hazinesi olmuştur.''

''TLREF, gerçek işlemlere dayalı bir gösterge faiz oranıdır''

Duyuruda, TLREF'in bankalar ve reel sektör firmaları için likit piyasa şartlarında belirlenmiş gerçek işlemlere dayalı bir gösterge faiz oranı olduğu bildirildi.

TLREF kullanımıyla uzun vadeli Türk lirası kredi kullanımına/kullandırımına imkan sağlanacağı aktarılan duyuruda, TLREF sayesinde gelişecek Türk lirası faiz swap piyasası ile tüketim ve yatırım işlemlerinin faiz dalgalanmalarından daha az etkilenmesinin sağlanması ve finansal ürün çeşitliliğinin artırılması gibi hususların amaçlandığı kaydedildi.

Duyuruda, uluslararası çalışma, düzenleme ve önerileri değerlendirmek, TLREF oranının ve BIST TLREF Endeksi'nin hesaplanması ve yayımlanmasına yönelik faaliyetleri ve piyasadaki gelişmeleri izlemek, yeni ihtiyaç ve talepleri göz önünde bulundurarak kuralları belirlemek/değiştirmek, yurt içi ve yurt dışı kamuoyunu bilgilendirmek, kurumlar arası koordinasyonu sağlamak ve gösterge faiz oranı reformuna ilişkin geçiş sürecinin sağlıklı bir zeminde ilerleyebilmesi amacıyla TCMB başkanlığında Ocak 2020'de gerçekleştirilen toplantıda ''Ulusal Çalışma Komitesi'' oluşturulmasına karar verildiği hatırlatıldı.

Ulusal Çalışma Komitesi'nde Hazine ve Maliye Bakanlığı, TCMB, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Borsa İstanbul, İstanbul Takas ve Saklama Bankası AŞ ile TRLIBOR katılımcısı olan bankaların yer aldığı aktarılan duyuruda, ''Bilindiği gibi bankacılık sektörünün yurt dışından temin ettiği yabancı para (YP) finansman kaynakları ile türev sözleşmeler ve dolayısıyla reel sektöre kullandırılan YP krediler büyük ekseriyetle LIBOR'a endekslidir.'' denildi.

Duyuruda, Ulusal Çalışma Komitesi'nin yaptığı çalışmalara da yer verilerek, şu ifadeler kullanıldı:

''TLREF temelli değişken faiz altyapısı çalışmalarına ilave olarak gösterge faiz oranı reformu alanında yaşanan küresel gelişmeleri takip eder. Yurt dışı yerleşik bankalarca LIBOR ikamesi olarak kullanılacak risksiz faiz oranlarının ve bu oranlara eklenmesi muhtemel marjların belirlenmesi ve açıklanması aşamalarında kamuoyunu bilgilendirir. Yenilenecek kredi sözleşmelerinin yeni gösterge faiz oranı temelinde teknik ve hukuki altyapısını geliştirme çalışmalarında bankacılık sektörü ile eşgüdüm içinde çalışır. Bu çalışmalarla uzun vadeli YP kredi kullanmış reel sektör şirketlerinin geçiş sürecinde maruz kalabilecekleri finansal maliyet ve nakit akış risklerini asgariye indirmeyi hedefler.''

Duyuruda, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve BDDK temsilcilerinin de katılımıyla TCMB başkanlığında TLREF kullanımına ilişkin gelişmelerin istişare edilmesini teminen 20 Temmuz'da Ulusal Çalışma Komitesi toplantısı yapıldığı aktarılarak, toplantıda, Ulusal Çalışma Komitesi’nin yaptığı çalışmalar, gösterge faiz oranı reformu ve geçiş süreci, uluslararası kuruluşların hazırlıkları ve ulusal geçiş süreci yol haritası hakkında değerlendirmelerde bulunulduğu bildirildi.