Tarihi kent geçim kapıları oldu

Milattan önce 8. yüzyıl sonlarında kurulduğu tespit edilen Parion Antik Kenti’ndeki kazılar köylülere “iş kapısı” oldu. Biga köylerinden gelen 60 işçi kazılarda günlük 40 TL ile çalışıyorlar. Sosyal hakları da olan işçilerin sigortaları bulunuyor. Kazıların en az 40-50 yıl süreceği tahmin edilirken, köylüler için bulunmaz bir iş kapısı ortaya çıkmış oldu.

Roma İmparatoru Ağustos’un ‘ayrıcalıklı kent’ olarak ilan ettiği Parion’daki kazılar Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Atatürk Üniversitesi tarafından sürdürülüyor. Çeşitli üniversitelerden 24 kişilik teknik ekip, arkeoloji ve restorasyon bölümü öğrencileri kazılarda çalışıyor. Türkiye’de halen 300 tarihi kazı sürüyor. Bakanlık, Parion kazıları için ancak yıllık 110 bin TL ödenek veriyor. Biga’da çelik ve enerji üretim ile gemi yapımı konusunda faaliyette bulunan Türkiye’nin 9’uncu büyük sanayi kuruluşu olan kuruluşu İÇDAŞ’ın desteğiyle kazılar sürdürülebiliyor.
Kazılar bitene kadar sponsor
İÇDAŞ Genel Müdürü Bülend Engin, sosyal sorumluluk gereği bu kazılara destek olduklarını belirterek “İÇDAŞ, sadece ekonomik değil aynı zamanda tarihe, kültüre, eğitim ve öğretime de büyük desteklerle üzerine düşen görevi yerine getiriyor. Çanakkale’nin turizmine, sporuna, eğitimine her yıl katlanarak artan desteğimiz devam ediyor. Çanakkale’nin topraklarında üretim yapıyorsak, bu topraklarda yaşayanlara da her konuda destek olmak bizim birinci ilkemiz. Parion kazılarında çevredeki köylerden gelen 60 kişinin çalışması bize ayrıca mutluluk veriyor. Kazılar Türkiye ve dünyaya tamamen kazandırılana kadar da her türlü desteğimiz sürecek” dedi.
Destek biterse kazılar zora girer
Parion kazılarının başkan yardımcısı olarak görev yapan Yardımcı Doç. Dr. Ertuğ Ergürer, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yıllık olarak ayırabildiği 110 bin TL bütçenin yetersiz olduğunu kaydederek “Bakanlık 300 kazıyı sürdürüyor. Dolayısıyla çok yüksek bir bütçe gerekiyor. Türkiye’de sosyal sorumluluk anlayışı yüksek şirketler de bu kazılara sponsor oluyorlar. Parion kazılarına da bölgemizde üretim yapan İÇDAŞ, 2005 yılından beri sponsorluk yapıyor. Bu destekler olmasaydı şu anda Parion antik kentinde geldiğimiz noktaya belki 20 yılda gelebilirdik” dedi.

Köylüler mutlu
Çevre köylerden gelen işçilerin kimisi “evlilik paramı biriktiriyorum” derken, kimisi de hayatında ilk kez tarihi bir mekanda bulunduğunu belirterek “toprak kazılırken tarihi eser çıkıyor. Ama bize de ekmek çıkıyor aynı zamanda” diyor. Köylüler yaklaşık 4-5 ay boyunca kazılarda çalışıyor.
Bekirli Köyü’nde yaşayan Sevilay Temel, daha önce tarihi bir mekanı görmediğini belirtirken “Gündüz burada toprak taşıyoruz, kazılara yardım ediyoruz. Akşam da evde hayvanlara bakıyorum” diyor.
Kemer Köyü’nden Hatiye Barbark ise yıllarca tarlada çalıştıktan sonra böylesine bir önemli kazıda olmaktan mutluluk duyduğunu söylüyor. Barbak “Biz kazı falan nedir bilmiyorduk. Parion nedir onu da bilmeyiz ki. Ama sağ olsunlar bize iş sağladılar, eve ekmek götürüyoruz” diyor.
Parion, tesadüfen bulundu
Parion antik kenti, bir tesadüf sonucu ortaya çıktı. Kemer Köyü’nde yapılması planlanan İÇDAŞ İlköğretim Okulu’nun temeli kazılırken rastlanan tarihi eserler bölgede büyük bir antik kentin olabileceği izlenimini verdi. Ardından genişletilen kazı çalışmaları ile tıpkı antik bir yerleşim yeri olan Efes, büyüklüğünde olduğu tahmin edilen Parion kentine ulaşıldı.
Milattan önce 8. yüzyıl sonlarında kurulan Parion antik kenti, bir görüşe göre ismini Truva Kralı Priamos’un oğlu Paris’ten alıyor. Çanakkale’nin Biga İlçesi Kemer Köyü’nde yer alan Parion’daki kazı çalışmaları tamamlandıktan sonra tıpkı Efes ve Milet antik kentleri gibi turizme açılması planlanıyor.
Kazılarda her yıl yeni bulgularla Anadolu arkeolojisine önemli katkılarda bulunuluyor. “Nekropol” de başlayan kazılar bugün kentin “Roma Tiyatrosu”, “Roma Hamamı”, “Yamaç Yapısı” ve “Sevgililer Şapeli” ile son olarak da “Odeionu"nda genişletilerek sürdürülüyor.

Parion Antik Kenti kazılarında, aralarında meşe yapraklı altın taç, Eros figürlü altın küpe, altın pulun da bulunduğu 260 adet envanterlik tarihi esere ulaşıldı. Kazı bölgesinde Helenistik kültür öncesi Pers dönemine ait 4 lahit, 60 mezar, aralarında altın takıların yanı sıra tarihi eserler, cadde ve caddenin iki yanında sıralanan yapılar, nekropol, saray veya villa benzeri bir yapı ile antik tiyatro bulunuyor.

5 bin kişilik olduğu tahmin edilen stadyum kazısı tamamlandıktan sonra Parion Antik Kenti dünyaya tanıtılarak turizme kazandırılacak. Artemis heykelinin de çıktığı Parion antik kenti arkeolojik kazanım açısından çok önemli bir yerleşim bölgesi olarak değerlendiriliyor.