Suudi Arabistan'ın mega proje hayalleri tehlikede!

Suudi Arabistan’ın ekonomisini çeşitlendirme ve geleceğe hazırlama amacıyla başlattığı Vizyon 2030 kapsamında yer alan dev projeler, küresel petrol fiyatlarındaki sert düşüş nedeniyle büyük bir riskle karşı karşıya. Enerji gelirlerine olan yüksek bağımlılık, ülkenin en prestijli projelerinin geleceğini belirsiz hale getiriyor.

Petrol gelirlerine bağımlılık devam ediyor

Krallığın Kızıldeniz kıyısında hayata geçirmeyi planladığı fütüristik şehir Neom ve onun dikkat çeken alt projesi The Line, uluslararası kamuoyunun ilgisini çekmişti. Ancak bu yüksek maliyetli projeler, ağırlıklı olarak petrol satışından elde edilen gelirle finanse ediliyor. Bu durum, dalgalanan petrol piyasası karşısında projelerin sürdürülebilirliğini sorgulatıyor.

Enerjide sert düşüş

Geçtiğimiz yıl ortalama 81 dolar seviyesinde seyreden ham petrol fiyatları, ABD’nin uygulamaya koyduğu yeni ticaret politikalarının da etkisiyle keskin bir şekilde geriledi. Brent tipi ham petrol varil başına 62 dolara, ABD petrolü ise 59 dolara kadar indi. Bu, 2021’den bu yana ABD petrolünün ilk kez 60 doların altına düşmesi anlamına geliyor.

IMF uyarısı

Uluslararası Para Fonu (IMF), Nisan 2024 tarihli analizinde, Suudi Arabistan’ın mevcut harcama planlarını sürdürebilmesi için petrolün varil fiyatının yaklaşık 96 dolar olması gerektiğini açıkladı. Mevcut piyasa değerlerinin bu seviyeden oldukça uzak olması, devlet harcamaları ve yatırım projeleri üzerinde baskı oluşturuyor.

The Line projesinde küçülme

Neom’un en iddialı yapılarından biri olan The Line, geçtiğimiz kasım ayında küçültüldü. Geliştirilen yeni plana göre, projenin yalnızca 1,5 mil uzunluğundaki kısmına odaklanılacak. Bu alan, 2034 FIFA Dünya Kupası’na ev sahipliği yapacak stadyumu da içeriyor. Aynı dönemde Neom CEO’sunun görevinden ayrılması ise, projenin geleceği hakkındaki soru işaretlerini artırdı.

Uzmanlar ne düşünüyor?

Washington’daki Arap Körfez Devletleri Enstitüsü’nde araştırmacı olan Tim Callen, Business Insider’a verdiği demeçte, “Bazı projelerin ertelenmesi veya tamamen iptali mümkün. Devlet, daha çok vatandaşların yaşam kalitesine doğrudan etki edecek yatırımları önceliklendirebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Carnegie Orta Doğu Programı’ndan Andrew Leber de benzer görüş belirterek, düşük petrol fiyatlarının kamu kuruluşlarını küçülmeye ve bazı mega projeleri iptal etmeye zorlayabileceğini ifade etti.

Suudi Arabistan'dan "Trump İsraillileri Alaska'ya yerleştirsin" teklifi

Suudi Arabistan turizme 500 milyar dolar harcayacak