Suriye petrolü toprağa akıyor

Suriye'de Baas rejimi,  terör örgütü IŞİD ve Kürtler arasında paylaşılamayan Kamışlı ilinin Rimelan  kasabası, ülkede en zengin petrol yataklarının bulunduğu bölge olarak biliniyor.  Kürtlerin kontrolünde tuttuğu bölgedeki bin 200 kuyunun büyük bölümünde  çatışmalar nedeniyle üretim yapılamıyor. Çıkartılan petrolün büyük bölümü yine  toprağa akıyor.

AA Suriye'de petrolün bulunduğu sahalara girdi ve "at başı" denilen ve  petrol pompalayan araçları görüntüledi.

Suriye'deki petrol rezervinin yüzde 36'sı, Kürtlerin yaşadığı ülkenin  kuzey bölgesinde yer alıyor. Ancak Suriyeli Kürtler, hem iç savaş hem de yeterli  imkanları olmadığı için petrolü rafine edip satamıyor. Yüzlerce kuyudan  çıkartılan petrolün sevk edildiği depolarda yer yok. Bu nedenle sadece yüzeye  yakın petrol rafine ediliyor. Mazot ve benzin için gerekli rafine işlemi  yapıldıktan sonra geri kalan tüm petrol tekrar toprağa akıtılıyor.

Rimelan kasabasındaki petrol sahasının uzunluğu 100, genişliği ise 80  kilometre civarında. Bu alanın tamamında kaliteli petrol çıkıyor. Türkiye'nin  Mardin ilinin Nusaybin ilçesinin hemen güneyinde yer alan Kamışlı'dan başlayan  petrol sahası Deyr üz-Zor ve Irak'ın Musul iline bağlı Sincar (Şengal) ilçesi  sınırlarına kadar uzuyor. Epeyce geniş olan petrol sahasında çok sayıda küçük  ölçekte rafine işlemi yapılması için kurulan tesisler bulunuyor. Fakat bunların  çoğu bakımsızlık nedeniyle artık iş göremiyor.

Rus uzmanları ve rejim bekçileri

Rimelan, petrol zengini bir bölge olduğu için Baas rejimi, burasıyla  özel ilgilenmiş. Yerleşim birimi, rejimin güçlü olduğu dönemde Suriye'nin gözde  ilçesi olarak biliniyor. Burada petrol işinde çalışan mühendisler ve  güvenliğinden sorumlu üst düzey askeri komutanlar için inşa edilen lüks siteler  ve villalar bulunuyor. Söz konusu evlerde başta Rus petrol uzmanları olmak üzere  rejimin bekçileri kalıyordu.

Ancak dört yılı aşan iç savaş ve çatışmalar nedeniyle bölgede durum  tamamıyla değişti. Artık bölge, Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) elinde. Ama  petrol yönetimi, 6 partinin dahil olduğu Demokratik Toplum Hareketi (TEV-DEM) ile  geçen aylarda ilan edilen, bünyesinde 14 siyasi parti ve 52 sivil toplum  kuruluşunun yer aldığı Cizre (Cezire) Kantonu eliyle gerçekleştiriliyor.

Kantonun ekonomiden sorumlu bakanı yüksek petrol mühendisi Abdurrahman  Hemo, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kürtlerin bölgelerindeki petrolü,  enerjiye ihtiyacı olan komşusu Türkiye başta olmak üzere dünya devletlerine  satmak istediklerini söyledi.

Bölgede kurulan Suriye Ekonomi Geliştirme Merkezi Başkanlığını da  yürüten Hemo, ülkedeki petrol rezervinin yüzde 36'sına sahip olduklarını  belirtti.

    Hemo, Suriye'nin petrol rezervine ilişkin rakamı vermek istemese de  son iki yıldır kendi bölgelerinde gerçekleştirdikleri üretimle, benzin, mazot  ihtiyaçlarını giderdiklerini ve bağımlılıktan kurtulduklarını ifade etti.

Bin 200 petrol kuyusu

"Baas rejimi 45 yıldır tüm zenginliklerimizi aldı ancak bölgemiz için  bir şey yapmadı" diyen Hemo, şunları kaydetti:

"Petrol zenginliğinin tamamı Suriye'nin güneyi için akıtıldı. Şu anda  burası merkezi yönetimden kopmuş. Rejim de burada yok denilecek niteliktedir.  Artık petrol yönetimi bizim elimizde. Petrolümüz çok temizdir. Bölgemizde hali  hazırda bin 200 kuyu mevcut. Bunların tamamı faaldir. Ama biz tüm kuyuları  işletmiyoruz. Sadece kendi ihtiyacımızı karşılayacak kadarını çalıştırıyoruz."

Türkiye'nin, Suriye'nin Kürt bölgesindeki tüm varlıklara ilişkin bilgi  sahibi olduğunu ancak petrolün satılması için kendilerine kapıları açmamasına  üzüldüklerini dile getiren Hemo, "Türkiye ile şimdiye kadar aramızda bir gelişme  olmadı" dedi.

Hemo, ihtiyaçları kadar petrol çıkartıp rafine edebildiklerini  belirterek, şöyle devam etti:

"Rezervimizin ancak yüzde 3'ünü kullanabiliyoruz. Daha fazlasını  çıkarmak şimdilik işimize gelmiyor. Şu anda mazotumuz sudan ucuz. Bir litre su  75, bir litre mazot ise sadece 35 Suriye lirasıdır. Halkımızın enerji ihtiyacını  karşılıyor ve kimseye muhtaç etmiyoruz. Tam kapasiteyle bin 200 kuyunun  işletilmesi durumunda bölgemiz ekonomik açıdan şaha kalkar."

Siyah göller

Kereçoğ ve Gir-ziro denilen bölgedeki rafineride görev yapan petrol  mühendisi Muhammed Ömer ise ayrıştırma işlemlerinin çok ilkel yöntemlerle  yapıldığını ifade etti.

Petrol ürünlerinin saymakla bitmediğini belirten Ömer, şimdilik ham  petrolden LPG, mazot ve benzin elde ettiklerini aktardı. Petrolün diğer  ürünlerinden istifade edebilmek için ise yeterli imkanlara sahip olmadıklarını  aktaran Ömer, "Şu anda Rojava'da iki çeşit benzin satılıyor. Birini biz rafine  edip piyasaya sunuyoruz diğeri ise Şam'dan geliyor. Benzinimizin kalitesi düşük  olduğu için ucuz. Litresi yaklaşık 70 cent. Şam'dan gelen benzinin litresiyse 2  dolardır" dedi.

OPEC verilerine göre Suriye'nin petrol rezervi 2,5 milyar varil. Bunun  yaklaşık 800 milyon variline Suriyeli Kürtler sahip. Suriye savaştan önce yılda  3,1 milyar dolarlık petrol ihraç ediyordu.

Kürt bölgesindeki her kuyunun yanında adeta siyah göller oluşmuş  vaziyette. Kendiliğinde yeryüzüne çıkıp akan petrolün yanı sıra belli bir  aşamadan geçen kısmı da Kürtler için bir sorun. Zira Kürtler, LPG, Mazot ve  benzin elde etmek için işlemden geçirdikleri ham maddenin geri kalanını için dev  çukurlar açıyor ve buralara boşaltıyor. Bu nedenle bölgede oluşturulmuş onlarca  petrol gölü bulunuyor.