'Sukuk Körfez'in parasını getirecek'

Bugüne dek yatırımlarını ağırlıklı olarak ABD’ye ve Avrupa’ya yapan Körfez sermayesi yeni mecra arayışında. Noor İslami Kalkınma Bankası CEO’su El Qemzi, Türkiye’de devletin son dönemde hızlandırdığı sukuk, yani İslami bono çalışmalarını beklentiyle izlediklerini söyledi. El Qemzi, “AB kurudu. Türk devletinin sukuk çıkarması için şu an doğru zaman” dedi
Son iki yılda Türkiye’ye 2 milyar dolar civarında fon girişine aracılık eden Dubaili Noor İslami Kalkınma Bankası’nın CEO’su Hüsseyin El Qemzi geçen hafta İstanbul’daydı. 350 milyon dolarla katılım bankacılığı sektöründe bugüne kadar verilen en büyük murabaha sendikasyonu imza törenine katıldı.
Türkiye Finans’ın aldığı murabaha (islami esaslara uygun sendikasyon kredisi) için oluşturulan ve 15 ülkeden 29 bankanın katıldığı konsorsiyumun liderliğini ABC Islamic Bank, HSBC, Noor İslami Kalkınma Bankası ve Standard Chartered Bank üstlendi. Noor İslami Kalkınma Bankası, Türk katılım bankalarına yönlendirdiği murabaha sendikasyonları ile Türkiye’ye yatırım yapan Körfez sermayesi arasında dikkat çekiyor.
Qemzi, 2008 krizinin merkez üssü Amerika’nın henüz toparlanamadığını, ‘Yunanistan’ı içimizden çıkaralım mı, tutalım mı’ noktasına gelmiş AB’nin, bu ülkelere yatırım yapmaya alışmış Körfez parası için artık tek seçenek olmadığını söylüyor.
Pakistan, Mısır da seçenek
İslami esaslara göre yatırım yapan fonların, Müslüman çoğunluğun yaşadığı Türkiye, Pakistan, Mısır gibi ülkelere yöneldiğini söyleyen El Qemzi, “Türkiye’nin oturmuş kurumları ve büyük pazarıyla öne çıktığını” söylüyor.
Körfez sermayesi akışında asıl artışın ise Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın ipuçlarını verdiği sukuk piyasasının açılmasıyla yaşanması bekleniyor.
Sukuk ne derseniz, islami kurullara uygun olarak ihraç edilmiş borçlanma senedi, “İslami bono” olarak özetlenebilir.
Sukuk çıkarılması bir süredir ekonomi yönetiminin gündeminde bulunuyor. Hazine’nin sukuk çıkarabilmesi için hukuki altyapı çalışmaları yapılıyor. Hüsseyin El Qemzi ile Conrad Otel’de buluşarak yaptığımız sohbet, Körfez fonlarının sukuk ihraçlarına ilgisini gösteren ipuçlarıyla doluydu. Görünen o ki, global krizin etkisiyle Türkiye’ye son yıllarda yavaşlayan fon girişi, çıkarılacak sukuklarla çevre ülkelerden İslami kurallara göre yatırım yapmayı tercih eden sermayeyi çekmekte de kullanılacak.
Hüsseyin El Qemzi, bankacılık ve emlak sektörlerinde faaliyet gösteren Noor Yatırım Grubu’nun ve Noor İslami Kalkınma Bankası’nın CEO’su. Gayrimenkul şirketi Emaar’ın da yönetim kurulu başkan yardımcısı olan Hüsseyin El Qemzi sorularımı yanıtladı.
Mevduatsız banka
* Sizi tanıyabilir miyim? Kartvizitlerinizden, yönetiminde görev aldığınız şirketlerden söz edebilir misiniz?
Noor Yatırım Grubu’nun küresel CEO’suyum. Gayrimenkul şirketi Emaar’ın, Dubai Uluslararası Finans Merkezi ve Birleşik Arap Emirlikleri Bankacılık ve Finans Araştırmaları Enstitüsü’nün de yönetim kurulu üyesiyim.
* Noor İslami Kalkınma Bankası’nın büyüklüğü nedir?
Sermayesi 1 milyar dolar. İslami bankacılık gereği mevduat almıyoruz. Yüzde 55’i devletin, kalanı önemli ailelerin elinde.
‘AK Parti’den önce de vardı’
* Türkiye’ye Körfez bölgesinden eskisine oranla katlanarak fon geldiğini görüyoruz. Bunda Amerikan finans kurumlarının son krizde müşterilerine büyük zararlar yaşatmasının etkisi nedir acaba?
Türkiye’ye yatırıma ilgi 1974’ten beri var. Al Baraka Türk, Bank Asya, Kuveyt Türk, Türkiye Finans gibi katılım bankalarının kurulmasıyla Türkiye’ye ilgi arttı. Bunlar daha büyük kaynağın gelmesini sağlamaya çalıştılar. Ve tabii ki katılım bankacılığı olarak daha büyük İslami popülasyonların yaşadığı ülkelere yönelmeye çalışıyoruz. Türkiye’nin yanı sıra Pakistan, Endonezya ve Mısır da seçenek oluşturuyor. Ancak Türkiye’deki kurumlar daha oturmuş ve Türkiye marketi daha büyük.
* Körfez’den fon girişinin artmasında Türkiye’de muhafazakar bir yönetimin işbaşında bulanmasının etkisi var mı acaba peki? Yani CHP veya MHP iktidarda olsaydı yine de bu oranda fon girişi sağlar mıydınız?
Evet sağlardık. Zaten Körfez’den yönlenen fon yatırımlarının çoğu AK Parti zamanından önce başlamış. Biz politikayla ilgilenmiyoruz, kalkınma bankacılığı, islami bankacılık bir bankacılık türüdür. Sadece farklı kuralları var. İslami kurallara göre yönetiliyor. Fakat kuralların farklı olması, işletmenin amacını değiştirmez.
Günün sonunda diğer iş biçimlerinde olduğu gibi bizim de amacımız müşteriye hak ettiği geliri kazandırmak.
4 milyar dolarlık plan
* Önümüzdeki iki yıl içinde ne kadarlık bir finansal yatırıma imza atarsınız?
4 milyar dolar civarında bir fon yönlendirmesi olacaktır, planlarımız bunu gösteriyor. Önümüzdeki 5 yıl içinde çeşitlilik kazanacaktır yatırımlar, şirketlere ortaklık da yapabiliriz, sukuk da alırız. Türkiye hükümetiyle sukuk konusunda çalışmaktan çok keyif alırım. Öte yandan biz güvenilir, sukuklarına güvenerek yatırım yapabileceğimiz şirketlerle çalışmak isteriz.
* Hazine’nin sukuk çıkarma isteği vardı, siz bu enstrümanla ilgilisiniz...
Biz de bu konuda Türkiye’nin çalışmalar yaptığını duyduk, ilgileniyoruz ama detaylarını çok bilmiyoruz. Şu anda AB’nin kaynaklarının kuruduğu ve paranın buralara yatırım yapmaktan çekinir hale geldiğini göz önüne alırsak çok doğru bir zamanlama olur Türk devletinin sukuk çıkarması.
* Devlet sukuk çıkarırsa ne kadarlık yatırım yaparsınız?
Rakam veremem ama bütün Körfez ülkeleri gibi çok ilgilenir, talep gösteririz. Biz faizle çalışmadığımız için yani bir bankaya ödünç para verip, oradan gelen faizi alıp çalışmıyoruz. Dolayısıyla bizim gelirimizin bir kısmı sukuklardan gelen para akışıyla sağlanıyor. Çünkü bu stabil bir gelir kaynağı gibi. Ortadoğu’da fonlar genelde AB veya ABD’ye yatırıldı. İslami bankacılık sayesinde biz kendi yakınımızdaki ülkeler, iletişimimizin olduğu ülkeler arasında paranın dönmesini sağlayabileceğimize inanıyoruz.
Helale yatırım yapıyor
* Türkiye’ye şu ana kadar ne kadarlık fon girişine aracılık ettiniz? Bunların hangi projelere gittiğini takip ediyor musunuz? Örneğin gıda firmasına yatırım yapılmışsa helal sertifikası olup olmadığına bakıyor musunuz?
Son iki yılda 2 milyar dolar civarında fon girişine aracılık ettik. Tabii ki belli kurallarımız var mesela kumarla ilgili ya da helal olmayan gıdalarla ilgili şirketlere fon sağlamıyoruz. Ama örneğin bir binanın yapımını finanse ettiğimizde mesela bunun bir otel olduğunu düşünün, bu otelin sonrasında gidip başka birine kiralanıp kiralanmadığı, içinde alkol var mı yok mu bunun takibini yapmıyoruz. Paradan faiz kazanmaya değil, reel işlere yatırım yapıyoruz. Bunu yaparken de kumar, alkol gibi sektörlerden uzak dururuz.
‘Dubaİ’de Türkİye, İstanbul demek’
* Türkiye’de şu anda en gözde yatırım aracı gayrimenkul. Ve bu İslami esaslara da uygun bir yatırım türü. Türkiye’de geçenlerde yabancılara satılabilecek arazi miktarlarını önemli ölçüde artıran bir düzenleme yapıldı. Müşterileriniz onlar için alım yapmanızı istiyor mu, gayrimenkul piyasasından hiç alım yaptınız mı?
İstanbul’da kendime ait bir yerin olmasını isterdim. Emaar adına şu anda konuşamam ama Ortadoğu’dan çok ilgi olacaktır. Bu anlamda bankalarla işbirliğimiz olacaktır. Ortadoğu’dan ilgi daha çok İstanbul’a. Biliyorsunuz tipik olarak Ortadoğulu insanlar tam olarak kumsal insanı sayılmazlar. Alışverişin olduğu ve havanın daha soğuk olduğu yerleri tercih ederler.
Bunlar da genelde büyük şehirler olacaktır. Dubai’de mesela Türkiye, İstanbul olarak algılanıyor. İlgi yine İstanbul’a olacaktır.