Startup kurmada Avrupa ve ABD arasındaki 10 fark!

FINANSGUNDEM.COM

Londra Borsası Baş Danışmanlığı’ndan Dünya Melek Yatırım Forumu’nun Global Başkanlığı’na, Avrupa Melek Yatırım Ticaret Örgütü’nün Başkan Yardımcılığı’ndan Dünya Girişim Forumu’nun Türkiye ve Balkanlar Özel Temsilciliğine önemli görevler üstlenen, 5 yıl üst üste Avrupa Büyük Ödülü’ne layık görülen, eski ABD Başkanı Barack Obama’nın Global Girişimcilik Zirvesi’nde Beyaz Saray’da bire bir görüşme yaptığı dünyadaki tek girişimci olarak tarihe geçen Baybas Altuntaş, ilginç ve çarpıcı bir konuyu kaleme aldı. Altuntaş Teorisi olarak da bilinen dünyaca ünlü Startup Compass Teorisi’nin kurucusu Baybars Altuntaş, “Aynı girişimci aynı iş fikri ve aynı iş modeli ile Avrupa’da startup’ını kurarsa ne olur? ABD’de kurarsa ne olur?” diye sordu, yanıtladı.

İşte melek yatırım konusunda Türkiye’nin ve dünyanın önemli isimlerinden olan Dünya Melek Yatırım Forumu Başkanı Baybars Altuntaş’ın “Avrupa ve Amerika arasındaki 10 fark!” başlıklı yazısı…

Aynı girişimci aynı iş fikri ve aynı iş modeli ile Avrupa’da startup’ını kurarsa ne olur? ABD’de kurarsa ne olur?  Temel bilgi olarak şunu unutmayalım: ABD’nin nüfusu 325 Milyon, Avrupa Birliği’nin nüfusu 500 Milyon, Avrupa Kıtasının ( pan-Europe) nüfusu 750 milyon.

Tecrübe ve gözlemlerime dayanarak Avrupa ve ABD arasındaki farkları sizler için sıralamak istedim:

1. Startupların şirket değerlemeleri, ABD’ye göre çok daha düşük. Yani, aynı girişimci aynı ekiple Avrupa’da daha düşük bir şirket değerlemesine sahip oluyor.

2. Avrupa’da personeli işten çıkarmak, aynen Türkiye’de olduğu gibi, pek te kolay değil. Hem tazminat ödemeniz hem de personelin iş mahkemesinde açacağı dava sonucu ödeyeceğiniz bir sürü gider kapısı var. ABD’de böyle bir şey yok.

3. ABD, kendi içinde startup’lar için bir exit kapısı geliştirebilmiş durumda (Silikon Vadisi). Avrupa’da böyle bir exit kapısı hala gelişmiş değil.

4. ABD’de ortaya çıkan Unicorn sayısı, Avrupa’dan daha fazla.

5. Melek yatırımcıların 2017 yılı içinde ABD’de yaptıkları yatırım 26 milyar dolar, Avrupa’da yaptıkları yatırım 9.7 milyar EUR.

6. ABD’de 320 bin melek yatırımcı, Avrupa’da 340 bin melek yatırımcı var.

7. ABD’de startup ekosistemi genel olarak San Francisco ve New York’ta faaliyet gösterirken, Avrupa’da her ülke kendi startup ekosistemini geliştirebilmiş durumda.

8. Avrupa’daki startup’ların ana sorunu scale-up aşamasında gerekli büyümeyi gerçekleştirememeleri.

9. Avrupa’da startup ve inovasyon ekosistemine sağlanan kamu teşvikleri, ABD’da sağlanandan çok çok fazla.

10. Terminoloji; ABD’de melek yatırımcı ‘Angel Investor’, Avrupa’da ise ‘Business Angel’ olarak yerleşmiş durumda. ‘Angel Investor’ melek yatırmcı, ‘Business Angel’ ise iş meleği demek. Melek Yatırımcı sadece finansal yatırımlara işaret ederken, iş meleği tanımlaması mentorluk gibi finansal olmayan soyut yatırım enstrümanlarını da kapsıyor.

Daha önce İngiltere'de yatırım fonu yöneticiliği de yapmış olan ABD'nin eski Avrupa Birliği Büyükelçii Anthony Gardner'ın 3 dakikalık şu videosu da konuyu güzel özetliyor:

Peki, Türkiye bu resmin neresinde yer alıyor? Yukarıdaki farkların üzerinden tek tek geçersek, genellikle Avrupa genelinde gördüğümüz resim Türkiye’de de mevcut. Ancak, Türkiye’nin şöyle bir avantajı var: Hem Crowdfunding hem de melek yatırımcılık konusunun hukuki altyapısına sahip iki ülkeden biri. Bu da Türkiye’de yaklaşık 500 civarında akredite melek yatırımcı ve 2017 yılında toplam 512 milyon EUR tutarındaki startup yatırım pazarını ortaya çıkardı – ki Avrupa’nın beşinci büyük pazarı.

OECD istatistiklerine göre her 100 girişimciden sadece 1’I melek yatırımcılardan yatırım alabiliyor. Yatırım alan her on girişimciden sadece biri başarı öyküsü ortaya çıkarabiliyor. İşte bu başarı öykülerinin genelde ABD’de ortaya çıkmasında sanırım yukarıda sıraladığım farkların da önemi var.

Baybars Altuntaş
Dünya Melek Yatırım Forumu Başkanı
[email protected]

www.wbaf2019.istanbul

BAYBARS ALTUNTAŞ HAKKINDA

Bir müddet Londra Borsası’nin Baş Danışmanlığını yaptı. Halen, başkanlığını Hollanda Kraliçesi Maxima’nın yürüttüğü G20 – Finansal Gelişim için Küresel İşbirliği Teşkilatı’nın dünyadaki sayılı partnerlerinden biri olan WBAF - Dünya Melek Yatırım Forumu’nun Global Başkanlığı’nın yanı sıra merkezi Washington DC’de bulunan GBAN – Global Melek Yatırım Ağı’nın Başkanlığını, merkezi Brüksel’de bulunan EBAN – Avrupa Melek Yatırım Ticaret Örgütü’nün Başkan Yardımcılığını, merkezi Lyon’da bulunan WENF – Dünya Girişim Forumu’nun Türkiye ve Balkanlar Özel Temsilciliğini, ve merkezi İstanbul’da bulunan TBAA – Türkiye Melek Yatırımcılar Derneği’nin Başkanlığını yürütüyor. Kurucusu olduğu Deulcom International’ın da halen İcra Kurulu Başkanı. Bloomberg TV’de yayınlanmış olan Dragons’ Den programının yatırımcılarından. 2014 yılında İrlanda’da, 2015 yılında Hollanda’da, 2016 yılında Portekiz’de, 2017 yılında İspanya’da ve 2018 yılında Bulgaristan’da EBAN Avrupa Büyük Ödülü’ne 5 yıl üst üste layık görüldü. ABD Başkanı Barack Obama’nın Global Girişimcilik Zirvesi’nde Beyaz Saray’da bire bir görüşme yaptığı dünyadaki tek girişimci. Dünyaca meşhur Startup Compass Teorisi’nin kurucusu. Altuntaş Teorisi olarak ta bilinen teori, Sheffield Üniversitesi tarafından 22 ülkede araştırmaları yapılarak sonuçları rapor olarak yayınlandı ve yurt dışında pek çok MBA programında ders olarak okutuluyor. Dünya çapında 200 bin üyesi bulunan JCI’ın Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Bank Ki-Moon’dan sonra New York’ta atanan 8. Küresel Tanıtım Elçisi. Yurt dışında, CNN International, BBC, Bloomberg gibi uluslararası media kuruluşları tarafından girişimcilik ve melek yatırımcılık konularında düzenli olarak görüşlerini yayınlanmakta. New York’ta dünyaca meşhur yayınevi Wiley tarafından yayınlanan Dünya Girişimcisinin El Kitabı’nın eş yazarlarından. Türkiye’de 30 baskı yaparak en çok satanlar listesinde uzun süre yer alan ve dünyada İngilizce, Çince, Arnavutça, Makedonca ve Hırvatça olmak üzere 5 dile çevrilen Otobüsten İndim! BMW’ye Bindim’ kitabının da yazarı. Baybars Altuntaş, evli ve iki çocuk babası.