Sözleşmeler imzalanıyor

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Neçirvan Barzani'nin Türkiye ziyaretine ilişkin, "Sözleşmeler imzalanabilir. Yapılacak sözleşmelerin ana amacı hem Merkezi Irak Hükümeti'nin hem de Kuzey Irak'taki bölgesel yönetimin ihtiyaçlarını karşılayabilecek tarzda olacaktır" dedi.
Yıldız, 5. Yenilenebilir Enerji Kongresi ve Sergisi'nde basın mensuplarının gündemdeki konulara ilişkin sorularını yanıtladı.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Neçirvan Barzani'nin Türkiye ziyaretine yönelik sorular üzerine Yıldız, Irak'ın gelirlerini artırmak için birçok ihale yaptığını ve batılı şirketlerle anlaşmalara gittiğini söyledi.
Bunların arasında Türkiye'nin de konsorsiyum üyesi olarak yaklaşık 25 milyar dolarlık 4 ayrı işte hissesi olduğunu dile getiren Yıldız, Merkezi Irak Hükümeti ile TPAO'nun yaptığı servis anlaşmalarıyla bunların devam ettiğini belirtti.
Daha fazla petrol ve doğal gaz çıkarılmasının ve Irak'taki gelirlerin artırılmasının hedeflendiğini ifade eden Yıldız, bu çerçevede Kuzey Irak'ta 19 ülkenin 39 şirketiyle yaptığı sözleşmeler olduğuna işaret etti.
Barzani'nin bahsettiğinin bu tür sözleşmeler olduğunu ifade eden Yıldız, şunları kaydetti:
"Türkiye de bunun istisnası değildir. Türkiye'nin hemen yanı başındaki kaynaklara kayıtsız kalması tabi ki düşünülemez. Böyle bir şeyin Türkiye'nin enerji politikaları, enerji gereksinimi ve stratejileri çerçevesinde değerlendirilmesi lazım.
Kuzey Irak'taki doğal gaz ve petrol arttıkça mevcut sözleşmelerle bunların üretimi, iletimi ve dağıtımı söz konusu olacak. Bu manada siyasi istikrarını sürdürülebilir hale getirmiş olan Türkiye'nin dünya piyasalarına açılan en güvenilir kapı olduğunu tüm dünya biliyor. Iraklı kardeşlerimiz de bunu yakından biliyor ve takdir ediyorlar. Bu yüzden mevcut boru hatlarıyla, Kerkük Yumurtalık Boru Hattı'dır konu edilen. Oradaki atıl kapasitenin kullanılması söz konusudur. Orası günlük 1,5 milyon varillik kapasiteye sahiptir ve şu anda ortalama günlük 400 bin varille çalışıyor. Buradan ne kadar fazla petrol geçerse Irak o kadar fazla normalleşiyor, o kadar fazla geliri oluyor demektir. İster kuzeyinden, ister güneyinden fark etmez. O yüzden Türkiye, Irak'ın normalleşmesi adına, kendi tedarikleri adına bunları artırmayı hedeflemektedir. Kuzey Irak'la yapılacak, ister kamu, ister özel sektör özel hukuk hükümlerine tabi olmak kaydıyla yapılacak sözleşmelerin ana hedefi bu olacaktır."
"Barzani'nin ziyaretinde bir sözleşme imzalanacak mı?" sorusu üzerine Yıldız, "Sözleşmeler imzalanabilir. Çünkü özel hukuk hükümlerine tabi olan kamu şirketleri de dahil şirketler bu tür müzakerelerini sürdürürler ve yapılacak sözleşmelerin ana amacı hem Merkezi Irak Hükümeti'nin hem de Kuzey Irak'taki bölgesel yönetimin ihtiyaçlarını karşılayabilecek tarzda olacaktır" dedi.
"Üçlü mekanizma doğru şekilde çalıştırılmalı"
Merkezi Irak Hükümeti'yle Bağdat ya da Basra'da bir buluşma olabileceğini, IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani'nin de sırf bu konuyu görüşmek için Bağdat'a gideceğini açıkladığını anımsatan Yıldız, bu üçlü mekanizmanın doğru bir şekilde çalıştırılması gerektiğini söyledi.
Merkezi Irak Hükümeti'nin kaygılarının özellikle geçecek ham petrol miktarı ve bunun fiyatlandırılmasıyla ilgili hususlara dayandığını dile getiren Yıldız, Türkiye'nin bu iki hassasiyeti dikkate alacağını vurguladı.
Yıldız, "Sözleşmelerin Genel Enerji'yle mi imzalanmasını beklemeliyiz" sorusu üzerine, "Bahsettiğiniz şirket, saydığım 39 şirketten bir tanesidir ve Kuzey Irak'la bu tür sözleşmeler imzalamışlardır. Türkiye'nin Genel Enerji'yle muhatap olduğu herhangi bir oluşum söz konusu değildir, ondan direkt alıp vereceği herhangi bir şey söz konusu değildir. Onun muhatabı Kuzey Irak'taki yerel yönetimdir. Türkiye, doğal gaz ve petrolde öncelikle kendi ihtiyaçlarının karşılanması, ülke çeşitliliğinin artması, güzergah çeşitliliğinin artması ve arz güvenliğinin daha fazla kaynaktan sağlanmasıyla alakalı işlemlerini sürdürmektedir. Irak da bunlardan bir tanesidir" diye konuştu.
Kısa sürede Irak'la yeni bir boru hattının devreye girip girmeyeceğine ve buna ilişkin bir tarih olup olmadığına yönelik soruya karşılık Yıldız, şunları kaydetti:
"Bu tarihi belirleyecek olan Irak'taki üretim faaliyetlerinin artmasıdır. Ne yazık ki Merkezi Irak Hükümeti 4 yıl önce yaptığı ihalelerde istediği hızı tam yakalayabilmiş değil. Bizim temennimiz çok daha seri bir şekilde bu hıza ulaşsınlar ve Irak gelirlerini daha fazla artırsın. Şu anda 2,7 milyon variller civarındaki günlük üretiminin 6-7 milyon varillere çıkartılması planlanıyor. Bizim amacımız da buna biran önce ulaşılmasıdır.  
Kerkük Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı'nın tamamıyla kullanılması halinde Irak'ın da talebi daha fazla borularla, daha fazla malı sevk etmektir. Basra Körfezi'nin sınırlı oluşu aynı zamanda Basra petrolleri ve güney petrollerinin yine Türkiye üzerinden dünya piyasalarına aktarılmasını sağlayacak yeni bir boru hattı planlanmaktadır. Türkiye bu boru hattının planlamasının da inşasının da içinde olmayı düşünmektedir. Biz böyle bir projede varız ve Türkiye'nin coğrafyasından kaynaklanan avantajları komşu ülkeleriyle paylaşması hem kendi  hem de bölgenin kazancınadır."
Bütün bu işlerin Irak'taki üretimle alakalı olduğuna işaret eden Yıldız, "Irak ürettiği kadar Türkiye bunları iletmeye hazırdır" dedi.
Anlaşmalar neyi kapsıyor?
Hürriyet'te Merve Erdil imzalı haber de de imzalanacak anlaşmanın içeriği anlatılıyor. · Kerkük-Yumurtalık’ın atıl durumda olan 40 inçlik boru hattına, Kuzey Irak’ta inşası tamamlanan yeni bir bağlantı hattı ile Kürt petrolü verilecek. Verilen petrolden elde edilecek geliri Türkiye’de bir kamu bankasında toplanacak, yüzde 17’si KRG, yüzde 83’ü Irak Merkezi Hükümeti’ne verilecek.
· Türkiye’nin yeni enerji şirketi Turkish Energy Company (TEC) Kuzey Irak’ta sayısı 13’ü bulan yeni petrol ve doğalgaz sahaları alacak.
· İki yıl içinde Kuzey Irak’tan Türkiye’ye  1 milyon varil petrol taşıma kapasiteli yeni bir petrol boru hattı inşa edilecek.
· Kuzey Irak’tan Türkiye’ye yeni bir doğalgaz boru hattı inşa edilecek. 2016-2017 yılları arasında Türkiye’ye Kuzey Irak’taki doğalgaz sahalarından 10 milyar metreküp gaz aktarılması öngörülüyor. Siyah Kalem daha önce KRG ile doğalgaz anlaşması imzalamış, EPDK’dan ithalat lisansı almıştı. Siyah Kalem’in aynı zamanda doğalgaz arama ve üretimi ile ilgili KRG ile görüştüğü de biliniyor.
Kanun 5 devreye girer mi
Petrol anlaşmasına yönelik en büyük soru işareti gelirin ne olacağıydı. Kürt Parlamentosu’nun çıkardığı 5 numaralı Kanun bu anlamda dikkat çekmişti. Tüm Bakanlıkların merkezi hükümetin kendilerine olan borçlarını hesaplaması ve Bağdat’tan talep etmesini öngören kanun, Bağdat 90 gün içerisinde ödeme konusunda anlaşmaya yanaşmazsa, KRG’ye borç karşılığında petrol ve doğalgaz ihraç etme hakkını veriyor.