Sohbet robotları kullanıcılar için arkadaştan da öte

FINANSINGUNDEMI.COM - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Yapay zeka ve sohbet robotlarının günlük hayata dahil olması, insanların onlara giderek daha fazla bağlanmasına neden oluyor.

Finansingundemi.com’un derlediği bilgilere göre, yapay zeka sohbet robotları pek zeki olmasalar da insanlar onları bir arkadaş olarak görmeye giderek daha fazla eğilimli oluyor.

Bağlanma ve arkadaşlık

Fortune’dan Sage Lazzaro’nun haberine göre, insanların yalnızca giderek daha fazla yapay zeka sohbet robotlarını kullanmadığı, aynı zamanda bazı durumlarda onlara bağlandığı ve onları arkadaş olarak gördüğü bir sır değil.

Stanford Social Media Lab ve BetterUp tarafından yürütülen ve Amerikalıların bir yıl boyunca yapay zeka algılarını izleyen bir çalışma, yapay zekanın insan benzeriliği, sıcaklığı ve güvenine ilişkin algıların önemli ölçüde arttığını bulguluyor. İlginç bir şekilde aynı çalışma, katılımcıların yapay zekaya olan güven algıları artarken yapay zekanın yeterliliği hakkındaki duygularının ise azaldığını gösteriyor.

Makalenin baş yazarlarından biri olan Angela Y. Lee, “Bu önemli çünkü insanlar yapay zekayı güçlü ‘bilgisayarlar’ veya ‘arama motorları' yerine daha çok arkadaş canlısı, yardımsever, insan benzeri 'asistanlar' gibi görmeye başladıkça bu karmaşık sistemler hakkındaki düşüncelerini değiştirdiklerini gösteriyor” diyor.

Araştırma, sohbet robotlarının (chatbot) kullanıcı dostu özelliklerinin körü körüne güven oluşturmada oynadığı rol, bunun teknolojiye aşırı güvene nasıl yol açabileceği ve yapay zeka şirketlerinin ürünlerini sunma biçimleri açısından sahip oldukları sorumluluk hakkında önemli soruları da beraberinde getiriyor.

Metaforlarda değişim

Zaman içinde insanların yapay zeka algılarının nasıl değiştiğini anlamak için araştırmacılar, Mayıs 2023'ten Ağustos 2024'e kadar sürekli olarak yapay zeka hakkında görüş topladı ve nihayetinde yaklaşık 13.000 Amerikalıdan oluşan ulusal olarak temsili bir örneklemle görüştü.

Araştırmacılar, insanların hangi yapay zeka araçlarını kullandıkları, bunları ne sıklıkla kullandıkları, yapay zekayı benimsemeye yönelik istekleri ve yapay zekaya olan güvenlerini değerlendirmek için sorular sordular. Ancak araştırmacılar en çok insanların yapay zekayı tanımlamak için bir metafor kullanmaları istendiğinde nasıl yanıt verdiklerine odaklandılar.

Antropomorfik tanımlarda artış ve samimiyetin öne çıkması

Metaforlar uzun zamandır teknolojiyi tanımlamak için kullanılıyor ve insanların örtük algıları hakkında çok şey söyleyebiliyor. Çalışma boyunca, yapay zekayı ‘bilgisayar’ veya ‘arama motoru’ gibi kesinlikle insani olmayan bir varlık olarak tanımlayan metaforların kullanımının azaldığı; ’arkadaş’, ‘Tanrı’, ‘öğretmen' ve ‘asistan’ gibi antropomorfik (insan nitelikli) metaforların oranının ise yüzde 34’le önemli bir sıçrama gösterdiği görülüyor.

Katılımcıların teknolojiye karşı yakınlık algılarındaki yüzde 41'lik artışla birlikte ele alındığında sonuçlar, yapay zekayı daha insan benzeri ve samimi olarak görmeye doğru toplumsal bir değişim olduğunu gösteriyor.

Araştırmacılar ayrıca demografik özellikler arasında da farklılıklar buluyor. Buna göre yaşlı katılımcılar ve beyaz olmayan katılımcılar (özellikle siyah katılımcılar) yapay zekaya önemli ölçüde daha yüksek düzeyde güven bildiriyor.

Güven sorunları

Öte yandan, bu olumlu duygular, yapay zekanın yetkin olduğuna dair artan algıya karşılık gelmiyor: Yapay zekanın yetkin olduğuna dair örtük algıların zamanla yüzde 8 oranında azaldığı gözleniyor.

Yapay zekanın yanlışları, hataları ve halüsinasyon görme eğilimi hakkındaki bilgiler, teknoloji daha da geliştikçe ve insanlar onu benimsemeye giderek daha fazla teşvik edildikçe artıyor.

Araştırmacılar, yeterlilik algıları azalmasına rağmen güvenin artmasıyla, teknoloji şirketlerinin özellikle sohbet robotları olmak üzere yapay zeka teknolojilerini tanıtırken yaptıkları seçimlerin insanların onlara güvenme olasılığını etkileyebileceğini savunuyor. Örneğin, geliştiriciler sohbet robotlarına daha tarafsız bir ton verebilir, ‘Ben’ gibi zamirler kullanmasını engelleyebilir ve kullanıcıyla duygusal olarak etkileşim kurma yollarını sınırlayabilir.

Lee, "Yapay zekaya aşırı şekilde ve körü körüne güvenmenin, teknolojiye aşırı güvenmek gibi sonuçları olabileceğini unutmamak önemlidir” diyor.

Yapay zekaya teslim olduk!

Yapay zeka üretkenliği artırıyor, mutluluğu azaltıyor

Yapay zeka teknoloji şirketleri için risk mi?

Yapay zeka asistanları uzlaşmazlıkta uzlaşıyor

Yapay zeka servetinizi yönetmek istiyor

Mark Cuban: Yavru köpeğim yapay zekadan daha akıllı