Şirketler suistimal risklerine karşı hazır olmalı

Bu doğrultuda geçtiğimiz gün gerçekleşen yayında “Kriz Zamanlarında Rüşvet, Yolsuzluk ve Suistimaller'' hakkında bilgi ve öneriler paylaşıldı.

Webinarda, TEİD Yönetim Kurulu Üyesi Fikret Sebilcioğlu, pandemi sürecini “Hızlı önlemler almak gerekir. Her değişim bize bir risk getiriyor. Uzaktan çalışma çok ciddi bir değişim. Yeni riskler getireceği kesin.” diye tanımlarken tanımlarken, “Çalışan suistimalleri, teknolojinin hızla geliştiği, verinin en değerli varlık olduğu ve iş modellerinin kullanılan sayısız iş ortakları ile karmaşıklaştığı bir dönemde kurumların önemli bir ajanda maddesi olmaya devam ediyor” diye konuştu.

Sebilcioğlu sözlerine şöyle devam etti: Bazen şirketler rüşvet nedeniyle kanun koyucunun kestiği ceza sonucunda büyük kayıplar yaşarken, kayıp bazen para, bilgi veya stokların çalınması ile veya kar baskısı altında rekabet koşullarının bozulması ve baskı altındaki yöneticilerin mali tablolarda hileler yapması ile ortaya çıkabiliyor. Çoğu zaman da en büyük cezayı, şirketlerin “görünmeyen sahipleri“ olan menfaat sahipleri, şirketlere duyduklarını güveni kaybederek kesiyor ki bu itibar kaybı çoğu zaman tamir edilmesi zor hasarlar yaratabiliyor.

Kriz döneminde neler yaşanabilir? Kovid-19'da Suistimal riskleri

Şirketlerin ciddi nakit akış sorunları var. Bu dönemde çıkan yeni suistimal riskleri olabilir. Kriz dönemlerinde biz odağımıza başka detayları koyarken suistimalcilere fırsat çıkıyor. Suistimal riskleri açısından yeni bir dönem başlayacak. Bu riskleri yönetmek için uygun taktiklerin kullanılmasını sağlayacak bir stratejinin geliştirilmesi gerekiyor. Kriz planları yönetilirken hali hazırda bu planların içine dahil edilmemiş suistimal riskleri yoksa yeni bir şey yapılması imkansız. Mutlaka bir alt yapı olmalı.

Suistimale neden olan baskılar artıyor

Şirketlerin ve çalışanların refah seviyesi düşüyor. Kriz zamanlarında şirketlerin ve çalışanların suistimal tehdidi yerine ağırlıklı olarak krize ve acil konulara odaklanması, trilyonlarca dolar tutarında nakdin devlet destek ve teşvikleri kapsamında küresel piyasalara enjekte edilmesi ve iç kontroller tasarlandığı gibi çalışmadığında bu durum suistimalciler için fırsatlar yaratır.

Nerelerden Suistimal riskleri var?

Suistimaciler 4 gizleme yöntemi kullanıyor. Yüzde 40'ı Sahte fiziksel belgeler üretilerek, yüzde 36'sında fiziksel belgeler değiştirilmiş, yüzde 27 ise değiştirilmiş sahte elektronik belgeler, yüzde 26'sı ise yok edilen elektronik belgeler. Uzaktan daha çok iş yapmaya başlayacağız. Dijital bir veriye bakmak soruşturmaları çok ciddi etkileyecek. İç soruşturmalar daha iyi yönetilmeli.

Kriz dönemlerinde proaktif suistimal risk yönetimi

Sebilcioğlu, kurumların risk yönetimi konusunda nelere dikkat etmesi gerektiğini de madde madde sıraladı:

Bu dönemde sürekli ve orantılı olarak etik ve uyum risk değerlendirmesi yaptığınızdan ve riskleri öncelikli olarak belirlediğinizden emin olun.
Bu riskler ışığında savunma hattınızı gözden geçirin.
Devletin ve şirketin aldığı önlemler ile politika ve prosedürlerdeki değişikliklerin takibini yapın.
Çalışanların dikkatini çekecek bir iletişim ve suistimal risklerine ilişkin hassasiyeti artırın mevcut kontrolleri ve güncellemeleri paylaşın.
Değişimleri veri analizi ile sürekli takip edin.
Uzaktan gözetim ve denetimi artırın.

Kovid-19'un somut sonucu çok kısa bir sürede iş yapış şekillerimize getirdiği değişimdir. Etik ve uyum programları ile politika ve prosedürleri de içeren tüm sistem ve kontroller bu yeni çalışma ortamına ayak uydurmalı, ihtiyaçlara cevap vermeli.

Suistimal risk değerlendirmelerinin yapılması, ilgili politika ve prosedürlerin güncellenmesi ve açık iletişimin teşvik edilmesi, suistimal ile mücadelede de etkili bir başlangıç olabilir.

Kovid-19 sürecinde suistimal risklerine ilişkin farkındalığı olan sağlıklı ve yeterli iç kontrol sistemini tasarlayan, risklere karşı uyanık olan şirketlerin susitimal ve itibar kayıplarını önleme olasılığı daha yüksektir.

GoodYear’daki yolsuzluk bugün yaşansaydı daha zor olurdu

Webinarda yer alan diğer konuşmacı TEİD Yönetim Kurulu Üyesi ve Goodyear Hukuk ve Uyum Müdürü Av. Seçkin Savaşer de GoodYear’da 2018 yılında yaşanan yolsuzluk olayını, Kovid 19 sürecinde yaşanabilecek yolsuzlukları ve nelere dikkat etmemiz gerektiği hakkında önemli bilgiler verdi.

Bugünün olaylarını biz o dönem tecrübe ettik

Savaşer, “2018 yılında bir yolsuzluk yaşadık. Bu Kovid 19 öncesi bir durumdu ama şimdi yaşanılan her şeyi biz o dönem tecrübe ettik. O gün yaptığımız soruşturmalar, sahada oluşumuz, yaptığımız araştırmalar, belgelere dokunuşumuz, insanlarla iletişim kuruşumuz, kanıtları elde edişimiz aslında ne kadar kıymetliymiş onu anladık. Bu dönemde böyle bir şey olsaydı her şey çok daha zor olurdu, onu düşünmüş olduk. Yetki ve yetki dağılımı çok önemli. “ dedi.

Savaşer GoodYear'ın rüşvetle mücadele politikasını da açıkladı:

"GoodYear politikası hiçbir GoodYear çalışanının iş elde etmek veya elinde tutmak veya uygunsuz bir avantaj sağlamak için dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir kişiye veya değerli ödeme veya değeri almayı veya kabul etmemesidir. Sadece uygunsuz veya yasadışı bir ödeme, rüşvet, hediye, indirim, geri tepme veya benzeri teşviklerle kazanılabilecek herhangi bir iş fırsatından vazgeçeceğiz"

Rüşvetle mücadele politikası çok önemli

Av.Seçkin Savaşer, “Pandemi süresinde de yetki dağılımı çok önemli. Rüşvetle mücadele politikası da çok önemli. Bu politikanın ihlali büyük para cezaları, cezai sorumluluk, itibar zararı, yüksek maliyetli ve uzun yargı süreçleri ve iş hedeflerinden uzaklaşma gibi sonuçlar doğurabilir.“ dedi.

Uyum programlarının prensiplerine uymaya devam edin

“Kovid 19 sonrası yapılan her işleme, her harekete, her adıma çok daha fazla dikkat etmemiz gerekir. Atılacak her adımımız devlet tarafından verilecek bir onaya ve katkılara tabi. Böyle durumlarda birtakım hedeflere ulaşabilmek için politikaya aykırılıklar söz konusu olabilir. Yaşadığımız bu süreç çok daha dikkatli olmamız gereken bir süreç, tecrübe ediyorum, zor bir dönem, etkileneceğiz bundan kaçış yok. Uyum programlarının prensiplerine uymaya devam edin.

İŞKUR’un hatalı ödemeleri işverenden istenebilir

Diğer bir önemli konu da kısa çalışma ödeneği hakkında. Yasal olarak ödemeler yapıldı. Hemen hemen bütün şirketler yapılan ilk ayda yapılan ödemelerde hatalı ödemeler yapıldığını belirtti. Ödemelerin hatalı yapılmasıyla ilgili şirketlerin kusuru olmadığı halde ileriki dönemde bu düzenleme çerçevesinde bu hatalı ödemelerin işverenden talep edilebileceğini ve şirketlerin bir suistimalle karşı karşıya kalabileceğini düşünüyorum. “