Şirketler rotayı gelişen piyasalara çevirebilir

Dünyanın en büyük iki büyük ekonomisi olan ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşında gerilimin artarak devam etmesi halinde 2 ülkede yerleşik şirketler, uzun vadede yüzünü, hızlı büyüme ve yüksek talep vadeden alternatif gelişen piyasalara çevirmek zorunda kalabilir.

Merkezi Londra’da bulunan Capital Economics’in ABD Başekonomisti Gregory Daco, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ABD ile Çin arasında son dönemde giderek artan ticari ve ekonomik gerilimin uluslararası şirketlerin uzun vadeli planlarını olumsuz yönde etkilediğini, mevcut gerilimin kalıcı bir hal alması durumunda şirketlerin yatırım planlarını değiştirmek zorunda kalabileceğini söyledi.

Daco, "Ticaret savaşlarının şirketlerin uzun vadeli yatırım planları üzerinde dikkate değer sonuçları olacağını düşünüyorum. İşletmeler, daha tedbirli davranarak alternatifleri araştırmaya başlayabilir. Ticaret savaşlarında diğer ülkelerin giderek daha avantajlı bir durumda olduğunu düşünüyorum. Fakat küresel büyümenin yavaşlaması (ticaret savaşları nedeniyle) yatırımcıların risk almak konusunda temkinli olmasına neden olabilir." diye konuştu.

Kısa vadede, iki büyük gücün kapışmasından gelişen ekonomilerin olumsuz yönde etkilenebileceğini ifade eden Daco, "Kısa vadede, gelişen ekonomiler daha düşük küresel büyüme, güvende azalma, para birimlerinde zayıflama ve genel risk ortamı ile karşılaşabilir. Orta vadede ise bazı gelişen piyasa ülkeleri, ithalatın yön değiştirmesinden faydalanabilir." dedi.

ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşlarının hızını artırması durumunda bunun küresel ekonomi üzerinde ciddi olumsuz yansımaları olabileceğine dikkati çeken Daco, küresel büyümenin 2019'da yüzde 2,9 yerine ancak 2,4 seviyesinde olabileceği öngörüsünde bulundu.

Söz konusu 2 ülkenin ekonomisine bağlı ekonomilerin de artan gerilimden olumsuz etkileneceğini belirten Daco, Hong Kong’un 2019 sonunda 0,8 puan, Güney Kore’nin ise 1,1 puan daha düşük büyüme kaydetmesinin beklendiğini bildirdi.

Daco, gelişmiş ekonomilerin de ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşlarından muaf kalamayacağını söyledi.

- Artan ticaret savaşlarının etkisiyle büyüme düşecek

Capital Economics’in tahminlerine göre, Avro Bölgesi’nde ekonomik büyüme, 2019 sonunda 0,4 puan azalarak yüzde 1,3 seviyesinde gerçekleşecek. Artan ticaret savaşlarının etkisiyle ekonomik büyüme bu yılın sonunda ABD'de 0,7 puan, Çin’de ise 0,8 puan daha az olacak.

Capital Economics’in Kıdemli Ekonomisti William Jackson, yayımladığı bilgi notunda, "Doğu Asya’da Tayvan, Singapur ve Malezya gibi küçük ve açık ekonomiler, ABD ve Çin arasında artan vergi uygulamalarının olumsuz etkilerine Çin’in üretimindeki tedarik rolleri nedeniyle en çok maruz kalacak ülkeler olacaktır." ifadesini kullandı.

Capital Economics’in projeksiyonlarına göre, ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları nedeniyle Çin’e elektronik sektöründe kullanılan bakır ihracatını yapan Şili, mevcut durumdan olumsuz etkilenecek.

İki büyük ekonomi arasında artan gümrük tarifelerinden olumsuz yönde en çok etkilenecek ülkeler, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) verilerine göre, ihracatının yaklaşık yüzde 30’unu Çin’e gerçekleştiren Güney Kore, Şili ve Tayvan olacak.

- "Küresel ticarete maliyeti 2 trilyon dolar olabilir"

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’in bu ayın başında yayımladığı rapora göre, ABD’nin gümrük vergisi artışlarıyla başlayan ticaret savaşlarının giderek büyümesi halinde bunun küresel ticarete maliyeti 2 trilyon doları bulabilir.

Fitch'in senaryosunda; ABD’nin Çin’den yapılan otomotiv ithalatına yüzde 25 vergi uygulaması ve ek tarifeler getirmesi, Çin ve diğer ticaret ortaklarının buna simetrik bir şekilde karşılık vermesi ve NAFTA’nın çökmesi de yer alıyor.

Fitch’in Başekonomisti Brian Coulton, konuya ilişkin değerlendirmesinde, "ABD’nin otomotiv tarifelerine ilişkin incelemesi ve Çin’den yapılan ithalata yeni vergiler getirmesi, buna karşılık olarak diğer ülke ve blokların önlemler getirmesi ciddi şekilde gerilimin oluşmasına neden olur." ifadesini kullanmıştı.

 - ABD-Çin ticaret savaşlarının kronolojisi

Dünyanın en büyük iki büyük ekonomisi arasındaki ticaret savaşı şöyle gelişti:

16 Şubat: ABD Ticaret Bakanlığı, çelik ithalatına yüzde 24, alüminyum ithalatına yüzde 7,7 ek gümrük vergisi getirilmesini tavsiye etti.

22 Mart: Çin, ABD'den ithal edilen 3 milyar dolar değerindeki mallara ek gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. ABD Başkanı Trump, aynı gün Çin’den ithal edilen ürünlere yönelik 60 milyar dolarlık ek gümrük vergisine yönelik planı duyurdu.

2 Nisan: Çin, ABD'den ithal edilen 128 ürüne yüzde 25 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı.

3 Nisan: ABD, 50 milyar dolarlık Çin malına yeni gümrük vergileri uygulanması konusunda öneride bulundu.

4 Nisan: Çin, buna karşılık olarak ABD'den ithal edilen 50 milyar dolar tutarındaki ürünlere ek gümrük vergisi konulmasını önerdi.

5 Nisan: ABD Başkanı Trump, 100 milyar dolar değerindeki Çin malına ek gümrük vergileri koymayı düşündüğünü açıkladı.

15 Nisan: Trump, Çin'den ithal edilen 34 milyar dolar değerindeki ürünlerin 6 Temmuz 2018'den itibaren yüzde 25 ek gümrük vergisine tabi tutulacağını söyledi. Çin, aynı gün yeni vergilere, ABD'den ithal edilen tarım ve sanayi ürünlerine uygulanacak yeni ek gümrük vergileriyle karşılık vereceğini açıkladı.

6 Temmuz: ABD ve Çin'in daha önce duyurduğu ek gümrük vergileri, karşılıklı olarak yürürlüğe girdi.

Bu arada, ABD'nin Çin'den ithal edilen 14 milyar dolarlık teknoloji ürününe daha ilave gümrük vergisi getirmesi bekleniyor.