Silahları kim alıyor kim satıyor?

Geçtiğimiz günlerde ortaya çıkan verilerde ABD'nin silah satışına ilişkin rapor ortaya çıktı. Rapora göre ABD'nin silah satışı arttı. Bu durumu Akşam yazarı Dinçer Gökçe köşesine taşıdı. İşte o yazı:
2015 yılında ne kadar silah satıldığı ve silahları kimin kimlere sattığı konusunda ABD Parlamentosu’nda bir rapor hazırlanmış. Raporun özet bilgilerini New York Times yayınladı. 2014 yılında 89 milyar dolar silah satışı yapılmışken, 2015 yılında satış azalmış ve 80 milyar dolara düşmüş.

Silah alıcıların çoğunluğunu gelişen ülkeler oluşturuyormuş. Gelişen ülkeler 2014 yılında 79 milyar dolarlık silah alırken, 2015 yılında azalan bir miktarla; 65 milyar dolarlık silah almışlar. Peki silahları kimler satmakta?

Dünya çapında satılan silahların neredeyse yarısı bir numaralı silah satıcısı ABD tarafından satılmakta. ABD’nin silah satışı 40 milyar dolar civarındaymış. Silah satış şampiyonu ABD en çok barıştan ve sulhtan bahseden ülke aynı zamanda.

Dünyanın iki numaralı silah satıcısı ise Fransa. Fransa 2015 yılında ABD Kongresinin raporuna göre 15 milyar dolarlık silah satmış. Hem ABD hem de Fransa silah satışlarını aslında 2015 yılında arttırmışlar. Amerika 2015 yılında, 2014 yılına göre 4 milyar dolar daha fazla silah satmış.

Fransa da silah satışını çok arttırmış çok olan bir ülke. 2014 yılından 2015 yılına Fransa silah satışında ABD’den daha fazla satış artışı yapmış. Bir yıldan öbürüne satış artışı tam 9 milyar dolar kadar olmuş.

Rusya 2014 yılında 11.2 milyar dolarlık silah satarken 2015 yılında benzer büyüklükte 11.1 milyar dolarlık satış yapabilmiş. Rusya’nın silah müşterilerinin çoğu Latin Amerika ülkeleri. Rusya’nın en çok silah sattığı ülkeyse iki yıldır sefalet yaşayan Venezuela.

Çin de silah satıcısı bir ülke. 2014 yılında 3 milyar dolarlık silah satarken, 2015 yılında satış miktarı 6 milyar dolara yükselmiş.

Gelişen ülkeler arasında 2015 yılında silah satın alma artışı en yüksek olan ülke Katar. Bu ülke 17 milyar dolarlık silah almış. Katar’ı ikinci olarak takip eden ülke ise Mısır olmuş. Mısır 2015 yılında 12 milyar dolarlık silah alış anlaşması yapmış. Suudi Arabistan ise 8 milyar doları aşan silah alışı yapmış.

ABD Kongresi tarafından sipariş edilerek hazırlanan bu rapor kimin ne tür silah aldığını yazmıyor. Ama silah alım ve satış büyüklükleri bilgilerine en güvenilen ve her yıl yayınlanan bu rapor, diğer taraftan enflasyona göre fiyatlar ve de kurlar ayarlandığından, çok sağlam ve güvenilir bilgiler içeriyor.

ABD Kongresinde güvenlik uzmanı olarak çalışan Catherine A. Theohary bir ulusal güvenlik politikası uzmanı ve raporun yazarlarından biri. Silah satışının global çapta azalması bu uzmana göre ülkelerin kamu bütçelerinin 2015 yılında daha yüksek bütçe açığı vermelerinden dolayı gerçekleşmiş. Bütçeler delinince de ülkeler silah alışlarını geciktirmek veya vazgeçmek zorunda kalmışlar.