Sigortacılıkta büyüme var, karlılık yok

Kıvanç Özvardar / Ekonomist Özellikle 2005’ten sonra Türkiye’de satın almalar yoluyla etkin olan yabancıların ilgi gösterdiği sektörlerin başında sigortacılık geliyor. Nitekim, yabancıların sektördeki payı yüzde 62’ye kadar ulaştı. Prim üretiminde son 3 yılın lideri Axa Sigorta‘nın piyasa payı yüzde 10.2 Geçen yıl sonu itibariyle 12.4 milyar liralık prim üretimi gerçekleştiren sektördeki sert rekabete rağmen, yabancı ilgisi devam ediyor. Fiba Sigorta’nın satışı, bu beklentinin en somut kanıtı. Sektördeki sert rekabette, zorunlu sigortalarla birlikte prim üretiminin önümüzdeki 10 yıl içinde, dolar bazında ikiye katlanacağı tahmin ediliyor. Ancak sektörde yaşanan yoğun rekabet sonucunda karlılıklarda yaşanan azalma da dikkat çekici. Çünkü sektörde yabancı oyuncuların gelişi ile birlikte yoğun bir rekabet yaşanıyor. Şirketlerin faizlerin düşmesi ile birlikte mali karlarının azaldığı da görülüyor. Böylece teknik zararların mali karları sayesinde bertaraf edilmesi de güçleşiyor. Hedef 20 milyar dolar Sigorta sektöründe konsolidasyondan ziyade yeni yabancı girişlerinin olacağı beklentisini ifade eden HDI Sigorta Genel Müdürü Enis Talaşman, Türk sigorta sektörünün 1981’de 203 milyon dolar prim üretirken 2010’da 10 milyar dolara yaklaşan bir büyüklüğe ulaştığı örneğiyle sektörün geleceğinin parlak olduğuna vurgu yapıyor. Talaşman, 10 yıl sonrası için 20 milyar dolar prim üretiminin hedeflendiğinin altını çizerek, sektöre yeni girişlerin daha da artacağı mesajını veriyor. Talaşman ayrıca satılan ürünlerin karlılık kadar tüketicinin ihtiyaçlarının da önem kazandığının altını çiziyor. Hızlı giriş ve çıkış yaşanabilir Liberty Sigorta Genel Müdürü Ragıp Yergin, Türkiye’nin doymamış sigorta sektörü ile sigorta penetrasyonunun fazla olmaması nedeniyle son 3 yılda yaşanan satın alma ve birleşmelerin sektördeki ciddi rekabetin temelini attığını belirtiyor. Yergin, satın almaların 2011’den sonra devam edeceğini belirtiyor ancak istediğini bulamayan yatırımcıların da ilk beş yıl sonunda hızlı çıkış yapabileceklerini kaydediyor. Yapı kredi Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Melike Demirel ise konuyla ilgili olarak büyük, uluslar arası oyuncuların sektörde olmasının, güçlü reasürans anlaşmaları, süreç verimliliği ve bilgi aktarımı anlamında olumlu katkı getireceğini belirtiyor. Karlılıkta azalma Türk sigorta sektörünün son yıllardaki küçülme ve teknik bilanço karlılığının azalmasında yabancı sermaye girişinin önemli olduğunu ifade eden Enis Talaşman, son dönem itibariyle hayat dışı sigorta sektöründe yer alan ilk 15 şirketin, 11’inin yabancı grupların yönetiminde olduğu tespitini yapıyor. Öte yandan Hazine’nin AB’ye uyum çalışmaları neticesinde birçok yapısal reform gerçekleştirdiğini belirten Talaşman,. Bu süreçte sigorta şirketlerine getirilen yeni teknik karşılıkların önemine değiniyor. ERGO Sigorta Genel Müdürü Thomas Baron’da sektörün büyümesinin önündeki en büyük engellerin başta düşük fiyatlı primler olmak üzere sektörün içinde bulunduğu rekabet koşulları ve sigorta ürünleri ile ilgili bilinç eksikliği olduğunu ifade ediyor. Baron, 2010 sonunda sektörün yüzde 12-13’ün üzerinde büyüyeceğini belirterek, önümüzdeki beş yılda ilk 10’daki şirketlerden birleşme beklediklerini ifade ediyor. Talaşman , sorunlu geçen 2009 yılından sonra sektörde 2010 yılının ilk 6 ayında yüzde 11.31 artış yaşandığnı da kaydediyor. Axa Sigorta Pazarlama ve Satış Başkan ve İcra kurulu üyesi Işıl Akyol “Artık mali karlar teknik zararı kapatmıyor” “Diğer pek çok sektöre göre daha düşük küçülme ile yola devam ediyor ancak karlılık rasyoları için durum farklı. Sektörde ciddi bir karsızlık sorunu yaşanıyor. Bunun temel nedeni, daralan ekonomide prim yazabilmek adına yaşanan yoğun rekabettir. Geçmişte çoğu zaman teknik zararlarını mali karlar ile örten birçok sigorta şirketi için faiz oranlarının düşmesiyle sigortacılık teknik becerileri öne çıkıyor. 2010 yılında sektörün 2 haneli bir büyüme yaşayacağını görüyoruz. Sürdürülebilir karlılık, uzun vadeli iş politikaları, sigorta tekniğini bilen ve şirket menfaatlerini kişisel önceliklerinin önüne koyan şirket yöneticileri, başka şirketleri bire bir takip ve taklit etmek yerine kendi iş modellerini geliştirmeli.” İrrasyonel fiyat rekabeti Ekonomik kriz ile birlikte sigortacılık sektörünü en çok zorlayan diğer bir unsur Pazar payı kazanmak için doğru risk analizi ve gerçekçi fiyatlandırma yapmadan, rakibe göre fiyat odaklı rekabet yapmak. Bu durumun sektörün poliçe başına ortalama prim üretimini düşürdüğünü söyleyen Allianz Sigorta Genel Müdürü Arif Aytekin, sonuçta özellikle trafik ve kasko gibi branşlarda yüksek oranlarda zarar yazılmasının kaçınılmaz olduğunu belirtiyor. Aytekin, sektördeki en önemli konunun kalıcılık ve uzun vadede sürdürülebilirlik olduğuna dikkat çekiyor. Sektörün irrasyonel fiyat rekabetinden vazgeçmesinin öneminin altını çizen Aytekin, sektörün gerek yatırım amaçları, gerekse yasal düzenlemelerle riskin minimize edildiği, kontrollü ve sağlam temellere dayanan bir sektör olduğuna olan inancını belirtiyor. Bankaların sigorta farkındalığının artırılması açısından önem taşıdığını söyleyen Aytekin, bu noktada mevzuatın sigorta acenteleri arasında haksız rekabeti önleyecek şekilde düzenlenmesinin önemini de hatırlatıyor. Melike Demirel’de önümüzdeki dönemde sektör oyuncularının etkin risk yönetimi ve aktüeryal analizler doğrultusunda fiyatlandırma yapacakları beklentisinde olduklarını belirtiyor. Bu doğrultuda teknik kar ile sektörün güvenilirliği ile sürekliliğinin artacağını ifade eden Demirel, “Diğer taraftan, oto dışı ürünlerde çeşitlilik ve hizmet üstünlüğü konusunda rekabet edebilen; bir yandan hasar, bir yandan da süreç maliyetlerini daha iyi kontrol altına almış bir sektör bekliyoruz” diyor. Toplam pirim üretiminde ilk 10 şirket (Bin TL) Şirket adı 2007 2008 2009 2010(6 ay) Pazar payı (2010/%) Axa 1.129.745 1.234.025 1.277.194 732.121 10.22 Anadolu 1.192.587 1.161.386 1.243.477 710.644 9.92 Allianz 860.807 905.224 930.695 556.733 7.77 Ak 793.573 829.204 851.172 460.322 6.42 Güneş 638.136 709.621 727.075 369.542 5.24 Ergo 636.647 698.303 340.190 5.16 yapı Kredi 628.143 631.700 675.729 375.520 5.13 Groupama 467.987 524.459 607.977 367.433 4.75 Eureko 415.466 478.515 726.676 316.463 4.42 Anadolu H.E 339.194 345.328 539.181 185.597 2.59 Genel toplam 11.008.926 11.769.329 500.048 7.166.787 100.00