'Siber para' balonu patlıyor mu?

Avrupa'daki bankacılık krizinin güvenli liman arayışlarını artırmasıyla yıldızı parlayan, hatta Amerikan Doları'na bile rakip olabileceği iddia edilen dijital bir para Bitcoin ile ilgili tartışmalar alevleniyor.  Aslında dört yıldır kullanılan ancak bankalara güvenin sarsıldığı son iki ay içinde yıldızı parlayan 'siber para' birkaç gün öncesine kadar bazı kesimler tarafından dolara alternatif bile gösterilirken, geçtiğimiz hafta fiyatını iki gün içinde yüzde 75 değer kaybetmesiyle patlayan bir balon olarak nitelenmeye başladı.
Dünya gazetesinde yer alan habere göre, normal paralar, üzerlerinde seri numaraları olan fiziki banknotlara sahip. İşe bu paraları basmak yerine, her banknotun seri numarasını ve bunların kimin elinde olduğuna dair bir liste tuttuğunuzu düşünün. İnsanlar seri numaraları online transfer ederek birbirlerine ödeme yapabiliyor. İşte Bitcoin böyle işliyor. Bilgisayar ağları, bu seri numaları taşıyan 11 milyon kişinin kaydını tutuyor. Bu sanal paranın değeri yükseldiğinde aslında artan Bitcoin hesabınıza yeni bir numara eklemenin maliyeti.
Bankacılık krizinden destek buldu
Bu rakam iki ay içinde Bitcoin başına 20 dolardan 266 dolara fırladı. Her ne kadar 'siber para' yıllardır işlemlerde kullanılıyor olsa da, son aylarda meydana gelen gelişmelerin oluşturduğu 'mükemmel fırtına' Bitcoin'i bir anda güçlü bir adres haline getirdi. Euro Bölgesi'ndeki bankacılık krizi sırasında giderek daha fazla sayıda kişinin bankada paralarını tutmanın ne kadar güvenliğini olduğunu sorgulamaya başlamasıyla Bitcoin'in popüleritesi arttı. Güney Kıbrıs'ın banka mevduatlarına yüklü vergi getirmesinin gündeme geldiği mart ayında ise Bitcoin piyasası adeta patlama yaşadı.
266 dolardan 61 dolara indi
Sanal para çılgınlığı, bir anda Bitcoin'in dolara rakip olabilecek yeni bir güvenli liman olup olmadığı tartışmalarını başlattı. Tam bu tartışmaların yaşandığı dönemde geçtiğimiz hafta çarşamba günü Bitcoin değeri yüzde 50 düştükten sonra, haftanın geri kalanında düşünün sürdürdü ve 266 dolardan 61.11 dolara kadar indi. Paranın değerindeki ani düşüş nedeniyle, Bitcoin işlemlerinin yüzde 80'ini yaptığı belirtilen Tokyo merkezli Mt. Gox platformunda işlemler durduruldu. Perşembe sabahı fiyatların yüzde 50'den fazla değer kaybederek 123 dolara indiği saatlerde işlemlere ara verildi. MT. Gox tarafından yapılan açıklamada, çok fazla hesabın açılmasının sistem üzerinde baskı yaratması nedeniyle işlemlerin durduğu ifade edildi. O esnada başka Bitcoin platformlarında ise işlemler devam etti ve sert düşüşler yaşandı. Mt. Gox'ta işlemler yeniden başladığında, fiyatlar bir anda 69.45 dolara indikten sonra 135.69 dolara fırladı. Birden platformda hacim artınca işlemler 2 saat daha durduruldu. Tekrar start verildiktan sonra ise yüklü satışlar Bitcoin değerini 61.11 dolara çekti.
Bitcoin'in önde gelen işlemcilerinden Malta merkezli hedge fon Exante ise, 'çok hızlı bir artıştan sonra böyle bir düzeltmenin gelmesi iyi oldu' diyerek sanal paranın değer kaybının kendileri için rahatsız edici olmadığını bildirdi. Exanta'nın eş kurucularından Anatoliy Knyazev, Reuters'a yaptığı açıklamada, "Paranın değeri birkaç hafta önce 100 dolar civarındayken, bir haftada yüzde 100'den fazla artış göstermesi çok da olumlu değildi" dedi.
Sanal paranın değerindeki ani ve sert gerileme 'Bitcoin balonu patlıyor mu?' tartışması başlattı. CovergEx Group baş piyasa stratejisti Nicholas Colas, paranın şu an varlığının koruyup koruyamayacağının önemli bir soru işareti oluşturduğunu söyledi. Colas, email yoluyla yaptığı açıklamada, şu noktada cevabının evet olduğunu çünkü daha önce de benzer süreçler yaşandığını belirtti. Ancak Colas, daha önceki dalgalanmalardan farklı olarak geçtiğimiz günlerde yaşanan çöküşün uluslararası medyanın ilgisinin çok yoğun olduğu bir dönemde meydana geldiğine dikkat çekerek, "Artık çok daha fazla kişi Bitcoin piyasasındaki gelişmelerden haberdar" diye ekledi.
Societe Generale para analisti Sebastien Galy de CNNMoney'de yer alan açıklamasında, işlemlerde tipik bir balon oluştuğunu kaydetti. Galy, Bitcoin balonu patlasa bile, bunun gelecekte yeni ralliler yaşanmayacağı anlamına gelmeyeceğine dikkat çekti. Galy, fiyatların çok fazla şiştiğine işaret etti ve ekledi: "İlginç olan fiyat balonunun ne kadar çabuk oluştuğu ve ne kadar çabuk söndüğü" değerlendirmesinde bulundu.
Şu an sanal alemde tedavülde 11 milyon Bitcoin bulunuyor. Bir anda milyarlarca dolarlık büyüklükten 600 milyon doların altına gerileyen Bitcoin piyasasında toplam para sayısı ise sistem tarafından 21 milyonla sınırlandırılmış durumda:
2009'dan bu yana kullanılıyor
Bitcoin, Herhangi bir merkez bankası tarafından basılmayan ve bir resmi kurum tarafından takibi yapılmayan elektronik bir para birimi. İlk olarak 2009 yılında adının Satoshi Nakamoto olduğunu iddia eden bir bilgisayar korsanı tarafından yaratıldı. Dijital para sermaye piyasalarında olduğu gibi işlemcilerin gerçek paralarıyla belirli platformlardan satın alıp, geçerli alanlarda kullanabileceği bir yatırım şekli. Dijital paranın sembolik değeri var. Kullanıcı sayısı ve rağbete göre değerlenebiliyor. Bitcoincharts.com sitesi üzerinden dijital paranın diğer para birimleri karşısındaki değeri ölçülebiliyor. Bitcoin ABD'de bazı online alışveriş siteleri ile restoranlarda kullanılıyor.