Serbest piyasaya müdahale yok

Sigortada serbest piyasaya müdahale yok Sigorta sektöründe geçen yıl hem kriz hem de fiyat odaklı rekabetin sonuçları ağır oldu. Karlar eriyince konsolidasyon beklentileri arttı. Geçen yılki sonuçların ardından sektör Hazine’nin de sıkı takibine girdi ve bunun sonucunda bazı şirketlere yönelik önümüzdeki günlerde bazı tedbir kararlarının uygulanabileceği beklentileri de ön plana çıktı. Hazine, şirketlerin sürekli izlendiğini ve gidişata göre tedbir alınacağını belirtirken, serbest piyasaya müdahale olmadığını vurguluyor. Mine Zeybekoğulları / Ekonomist Sigorta sektörü hem fiyat odaklı rekabetin hem de global krizin sonuçlarını 2009 yılında ciddi şekilde yaşadı. Şimdi sıra sektörün doğrular ve yanlışlar hesabını yapıp, yeniden toparlanmasında…2009’da düşen karlar ve krizin de etkisiyle bozulan mali yapıların düzeltilmesinin ardından, sektörde karlılık odaklı stratejilerin ön plana çıkması bekleniyor. Sektör yetkilileri de aşırı fiyat rekabetinin ortaya koyduğu tabloda eriyen karların ve alınan yıl sonu sonuçlarının ardından, herkesin şapkasını önüne koyarak yeni kararlar aldığını ya da almak zorunda kalacağını ifade ediyorlar. Son dönemde sektörün mercek altına alınması ve Hazine’nin sigorta şirketlerini özkaynak, sermaye yeterliliği açılarından sıkı takip etmesi yönünde bazı sektör oyuncularından yükselen ses de dikkat çekiciydi. Hazine’nin gerekirse şirketlere kırmızı kart göstermesi çağrısı, bu yıl sektörden elenmelerin yaşanabileceği beklentisini de öne çıkardı. Öte yandan, sigorta şirketlerine getirilen ilave sermaye artışı zorunluluğu için verilen tarih haziranda doluyor. Sigortacılık Genel Müdürlüğü’nün bağlı olduğu Hazine Müsteşarlığı’na gelinen noktada nasıl bir tablo ortaya çıktığını ve bundan sonraki süreçte gerekli şartları sağlayamayan şirketlere yönelik nasıl bir yol izleneceğini sorduk. “Sermaye açığı bulunan şirket sayısında ciddi bir artış olmadığı” değerlendirmesi yapan Hazine, “Serbest piyasaya müdahale yok” mesajının ise altını çiziyor. Hazine Müşteşarlığı’nın sorduğumuz sorular kapsamında sigorta sektörüne ilişkin değerlendirmelerini ve yol haritasının ana başlıkları ve değerlendirmeler şöyle: ERKEN ÖDEME SAĞLANDI: Bilindiği üzere, 2006 yılı mart ayında, sermaye yeterliliği ile ilgili yönetmelik yayımlandı. 2005 yıl sonu hesapları ile başlamak üzere, beş yıldan bu yana bahse konu yeni sermaye yeterliliği düzeni geçerliliğini korudu. Bu çerçevede, her yıl sonunda sermaye eksiği bulunan şirketler olmuş, bunlar yine söz konusu yönetmeliğe göre açıklarını kapatmışlardır. 2009 yılı da aynı şekilde değerlendirilmiştir. Tek fark, yıl sonu beklenmeden sermayelerin daha erken ödenmesinin sağlanmasıdır. Sermaye açığı bulunan şirket sayısı bakımından geçmiş yıllara oranla ciddi bir artış söz konusu değildir. 5 MİLYAR TL ÖZSERMAYE FAZLASI VAR: Sigorta şirketlerine, sermaye artırımına ilişkin olarak, 30 Haziran’a kadar süre tanındı. İlgili şirketlerden bir kısmı, gerekli sermaye artırımını halihazırda yapmış durumda; diğerleri ise öngörülen süre içerisinde yapılacak artırıma ilişkin ödeme planını sunmuştur. Ayrıca; sigortacılık sektöründe bankacılıkta olduğu gibi doğrudan bir sermaye yeterlilik hedefi bulunmamakta, şirketlerin gerekli öz sermayeye sahip olmaları yeterli görülmektedir. Esasen, sektör toplamı itibarıyla, 2009 yıl sonunda yaklaşık 5 milyar TL özsermaye fazlası mevcuttur. ŞİRKETLER SÜREKLİ İZLENİYOR: Müsteşarlığımız, 1997 yılından bu yana, sürekli olarak, geliştirdiği bir “Erken Uyarı Modeli”ni yürütmektedir. Kriz dönemi olsun veya olmasın, şirketler sürekli olarak mali yapıları yönüyle izlenmekte; gerektiğinde kendilerinden tedbir talep edilmektedir. Dolayısıyla, gerekli koşulları sağlayamayan şirketler için yalnızca bugün değil, her zaman için tedbir uygulaması mümkündür. Nitekim, 2009 yılı içerisinde, Müsteşarlığımızın uygulamış olduğu sistemler çerçevesinde, sektöre 350 milyon TL ilave sermaye ödemesi yaptırarak, sektörün öz kaynakları güçlendirilmiştir. GİDİŞATA GÖRE TEDBİR ALINACAK: Bilindiği üzere, ocak ayında, Müsteşarlığımızca sektöre ilişkin bir genelge yayımlanmıştır. Bu genelge ile sektörün faaliyetlerini sağlıklı biçimde sürdürebilmesi, ayrıca adil bir rekabet ortamının oluşturulması, şirketlerin, sigortacılığın icaplarına ve iyi niyet kurallarına uygun hareket etmelerinin sağlanması amaçlanmıştır. Genelge hükümleri çerçevesinde şirketler yakından takip edilmektedir. Bu genelge ile şirketlerin, yalnızca kritik branşlar olarak bilinen kasko, trafik, sağlık ve katastrofik risklere ilişkin branşlarındaki performansları izlenmekte, gidişata göre tedbir alınması öngörülmektedir. Ancak, şu noktanın altını çizmekte yarar var. Esas itibarıyla, serbest piyasaya müdahale söz konusu değildir. SANDIK VE VAKIFLARIN BES’E AKTARIMI HIZLANACAK: 2007 yılında yapılan yasal düzenleme ile emekliliğe yönelik taahhütte bulunan vakıf, sandık ve diğer kuruluşların, emeklilik taahhütlerinin vergisel avantajlarla birlikte bireysel emeklilik sistemine (BES) aktarım olanağı sağlandı. Ancak, aktarımlar şu ana kadar tatmin edici seviyede olmamıştır. Kriz sonrası bu sürecin hızlanması beklenmektedir. 2007 yılında yapılan diğer bir düzenleme de emekliliğe yönelik taahhütte bulunan kuruluşların aktüeryal denetimi ile ilgilidir. Aktüeryal denetimle, kuruluşların, yükümlülükler ile ilişkili olarak yeterli tutarda varlık bulundurması, taahhütlerin sürdürülebilirliğini teminen düzenli olarak varlık-yükümlülük dengesini takip etmesi, güvenilir aktüeryal veri altyapısına ve kişi bazlı kayıt sistemine sahip olması, üyelerin veya çalışanların haklarını tehlikeye sokabilecek uygulamalardan kaçınması, aktüeryal denge, sağlıklı kayıt, iyi yönetim, şeffaflık, bilgilendirme, hesap verilebilirlik gibi temel ilkelerin herkes tarafından uygulanması sağlanmak istenmektedir. RAPORLAR MAYIS SONUNDA GELECEK: Temel amaç, bu kuruluşlara faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri konusunda yardımcı olmaktır. Bildiğiniz gibi 2009 yılında aktüeryal denetime ilişkin yönetmelik çıkarıldı ve şu ana kadar 81 kuruluşun kaydı yapıldı. Aktüeryal denetimin şu anda elektronik veri setleri, sunulan bilgi ve belgeler ile aktüerya raporu üzerinden yapılması öngörülüyor. Dönemsel veri setleri alındı. Ancak, aktüerya raporları Mayıs ayı sonunda gelecek. Biz de değerlendirme yapacağız. Sonuçları ilgili kuruluşlarla ve belli ölçüde kamuoyu ile de paylaşacağız.