Şanghay'dan Türkiye'ye ilk görev

Türkiye Şanghay Enerji Kulübü’nün 2017 dönem başkanlığını üstlendi. Şanghay İşbirliği Örgütü Enerji Kulübü Dönem Başkanlığı yalnızca üye ülkeler arasında Rus alfabesindeki sıralamasına göre dönüşümlü olarak üstleniliyordu. 22 Kasım’da yapılan toplantıda örgütte diyalog partneri statüsü ile yer alan Türkiye’nin de savunduğu “Sadece üye ülkeler değil, tüm statülerdeki ülkeler de dönem başkanlığını üstlenebilsin” önerisi kabul edildi.

Ülkelerin Rus alfabesine göre sıralı olarak dönem başkanlığı yerine, gündem esasına göre başkanlığın belirlenmesi de kararlaştırıldı. Yeni alınan kararlar doğrultusunda yeni dönemin yani 2017 yılının dönem başkanının Türkiye olmasına oy birliği ile karar verildi. Sekreterya görevi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yürütecek. Dönem başkanlığı 1 yıl olacak.

ENERJİ KULÜBÜ NEDİR?
Şanghay yapılanması 1996 yılında kuruldu. Şanghay Enerji Kulübü; Çin Halk Cumhuriyeti, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya Federasyonu, Tacikistan, Afganistan, Türkiye, Hindistan, İran, Moğolistan, Pakistan, Belarus ve Sri Lanka’nın katılımı ile 2013 yılında kuruldu. Enerji Kulübü üye ülkeler arasında, enerji stratejilerinin koordinasyonu, üye ülkelerin, gözlemci ülkelerin ve diyalog partnerlerinin uzun dönemli büyüme politikalarının desteklenmesi, enerji güvenliği konusunda ortak önlemlerin alınması, enerji ile ilgili konularda bilgi ağının kurulması, üye ülkelerin enerji politikalarının uygulanmasında ortak bir finansal mekanizmanın hayata geçirilmesi, üye ülkelerin yatırım planlarının koordinasyonun sağlanması, küresel enerji pazarındaki faaliyetler ve gelişmeler hakkında karşılıklı bilgilendirmenin yapılması için gerekli altyapının kurulması çalışmalarını yapıyor.

ÜRETİM VE TÜKETİMDEKİ PAYI NEDİR?
Şangay İşbirliği Örgütü’ne üye ülkeler, dünyada elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 36’sını, doğalgaz üretiminin yüzde 23’ünü, ham petrol üretiminin yüzde 20,8’ini ve kömür üretiminin yüzde 60,25’ini karşılıyor. Tüketimde ise doğal gazın yaklaşık olarak yüzde 28’ini, ham petrolün yüzde 25,2’sini ve kömürün yüzde 65,1’ini tüketimini gerçekleştiriyorlar. Örgütün enerji alanında daha derin işbirliği yapma zorunluluğu tezi, 2006 yılındaki toplantıda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından gündeme getirildi ve kabul gördü. Enerji Kulübü ilk olarak üye ülkeler arasında enerji güvenliği konusunda diyaloğu geliştirme, enerji stratejilerinin güncelleştirilmesi ve enerji alanında işbirliği imkanlarının artırılmasını amaçlıyordu. Ancak örgüte üye, gözlemci ve diyalog partneri olan ülkelerin dünyanın önde gelen enerji üreticileri ve tüketicileri arasında yer almaları nedeniyle, oluşturulacak ortak enerji politikalarının ülkelerin sürdürülebilir büyüme çabaları ve ulusal ekonomilerine pozitif katkı sağlama konusuna önemli katkılar sunacağı hususunda görüş birliğine varılması ile kulübün daha geniş boyutta faaliyet göstermesi kararlaştırıldı.

ÜYE ÜLKELERLE SINIRLI DEĞİL
Enerji Kulübü’nün faaliyetleri üye ülkeler ile sınırlı değil. Kulüp farklı ülkeler, uluslararası organizasyonlar ve iş dünyası ile de yakın çalışma yapıyor. Enerji Kulübü üye ülkelerin enerji ile ilgili gündeme alınmasını istedikleri konuları, sorunları, fırsatları ya da tehditleri dile getirdikleri ve çözüm yolunun bulunması konusunda istişare mekanizmalarını işletebildikleri önemli bir platform olarak görülüyor. Şangay İşbirliği Örgütü Devlet ve Hükümet Başkanları tarafından kabul edilen “Çok Uluslu Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Programı”nda yer alan enerji alanındaki kararların uygulanmasında Enerji Kulübü’nün önemli bir rolü üstleneceği dile getiriliyor. Alınan bu kararlar uyarınca; ülkelerin enerji altyapılarının modernizasyonu ve mevcut kapasitelerinin artırılması, bölgede dağıtım altyapısının iyileştirilmesi, yeni hidrokarbon alanlarının keşfi için arama faaliyetlerinin yoğunlaştırılması, elektrik piyasasına karşılıklı erişim için gerekli şartların oluşturulması, enerji tasarrufu ve verimliliğinin artırılması, enerji uzmanlarının eğitimi konularında karşılıklı işbirliğine gidilmesi yönünde anlaşma sağlandı.

ERDOĞAN "ŞANGHAY 5'LİSİ RAHATLATIR" DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Pakistan ve Özbekistan dönüşü, AB ile ilişkileri değerlendirirken Şanhgay konusunda açıklamalar yapmıştı. Erdoğan, "Türkiye bir defa kendini rahat hissetmeli. “Benim için varsa, yoksa Avrupa Birliği” dememeli. Benim kanaatim bu. Yani, bazıları eleştiriyor olabilir ama, ben de kendi kanatimi söylüyorum. Mesela, “Şanghay 5’lisi içerisinde Türkiye niye olmasın?” diyorum. Bunu sayın Putin’e olsun, Nazarbayev’e olsun, şu anda Şanghay 5’lisinin içerisinde olanlara da söyledim. Başlangıçta 5 ülkenin kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü’ne daha sonra Özbekistan, Pakistan, Hindistan gibi ülkeler de dahil oldu. İran da girmek istiyor. Sayın Putin, “Bunu değerlendiriyoruz” gibi bir ifade de kullandı. Temenni ederim ki orada olumlu bir gelişme olması halinde, yani Türkiye’nin Şanghay 5’lisi içerisinde yer alması, bu konuda çok daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır diye düşünüyorum" demişti.