Sandık: Otomobil dövizden de altından da fazla kazandırıyor

VOLKAN KARSAN – FINANSGUNDEM.COM / KAZANDIRAN SOHBETLER

Yepyeni bir otomobil mi satın almayı hayal ediyorsunuz? O zaman satın almayı unutun sadece hayal edin. Çünkü hayal ettiğinizi almanız çok güç hatta belki de imkânsız. Sıfır araçlarda herkes ne bulursa onu alıyor şu günlerde… Yok illa hayal ettiğinizde ısrar ediyorsanız ısmarlayıp bekliyorsunuz ve teslim tarihinde dövize göre fiyatı ne ise ona alıyorsunuz… Hele ikinci el uçmuş vaziyette… Kısacası TOGG gelene kadar otomotiv piyasası çok bulutlu ve fazla iç açıcı değil… “Yanılıyor muyuz?” diye bu sektörü en iyi tanıyan kişilerden birine mikrofonumuzu uzattık… "Kazandıran Sohbetler"e konuk olan Otomotiv Gazetecileri Derneği (OGD) Başkanı Sabah gazetesi yazarı Ufuk Sandık sorularımızı açık seçik cevapladı…

“20 YILDIR AVRUPA’DA YILIN OTOMOBİLİNİ SEÇEN 23 ÜLKEDEN 61 JÜRİ ÜYESİ ARASINDA YER ALIYORUM”

- Değerli meslektaşım, Sayın Sandık ben sizi yakından tanıyorum ama biraz sonra enine boyuna otomotiv sektörünü mercek altına alacak deneyimli yazarı bir de sizin sözlerinizle tanıyalım mı?

- Gazeteciliğe 1987 yılında Dünya Gazetesi’nde başladım. 1989 yılında girdiğim Hürriyet Gazetesi’nde 16 yıl boyunca ekonomi ve otomotiv editörü olarak çalıştım. Şu anda Sabah Gazetesi’nde Otomotiv Editörü-Yazar olarak çalışmaya devam ediyorum.

Türkiye’nin tek Car of The Year jüri üyesiyim. Yaklaşık 20 yıldır Avrupa’da yılın otomobilini seçen 23 ülkeden 61 jüri üyesi arasında yer alıyorum. Bunun yanı sıra Otomotiv Gazetecileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütüyorum.

Türkiye’de haber kanallarında ilk otomobil programlarına imza attım. NTV, Kanal E, CNN Türk, Kanal 1 ve Fox TV’de otomobil programları hazırladım. Otohaber, Automotorsport gibi dergilerde yazarlık yaptım.

Global otomotiv sektöründe yaşanan tedarik sorunu Türkiye’yi derinden etkilemeye devam ediyor. Otomobil satın almak için bayilere giden tüketiciler eli boş dönüyor. Firmalar siparişleri karşılamakta zorlanıyor. Otomobilde bekleme süresi ithal modellerde iki ayı buluyor

“YAPILAN TAHMİNLERE GÖRE GLOBAL ÜRETİMDE 5 MİLYON ADETLİK KAYIP YAŞANACAK”

- 2022 Mayıs ayı itibariyle sektörde yaşanan nedir? Çip krizi mi, Rusya-Ukrayna savaşı mı, Kovid mi? Kim bu durumun sorumlusu?

-  Pandemi ile birlikte ortaya çıkan çip krizi, lojistik, tedarik sorunu, komponent ve hammadde sıkıntıları Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra daha derinleşti. Ukrayna ve Rusya’nın dünyada yüzde 87’sini gerçekleştirdikleri, sadece çip malzemelerinde kullanılan sarf malzemesi neon, kripton olan gazların temininde herhangi bir sorun yaşanması araç üretimini olumsuz etkiliyor. Yapılan tahminlere göre global üretimde 5 milyon adetlik kayıp yaşanacak. Üretimde aksaklıklar yaşayan otomotiv firmaları, siparişleri karşılamakta zorlanıyor.

Ayrıca pandemi ile birlikte başlayan bireysel mobilite tercihi otomobile olan talebi büyütmeye devam ediyor.

Global otomotiv sektöründe yaşanan tedarik sorunu Türkiye’yi derinden etkilemeye devam ediyor. Otomobil satın almak için bayilere giden tüketiciler eli boş dönüyor. Firmalar siparişleri karşılamakta zorlanıyor. Otomobilde bekleme süresi ithal modellerde iki ayı buluyor. Bazı modellerde bu süre uzuyor. Özellikle lüks modellerde beş ay bekleniyor. Türkiye’de üretimi yapılan yerli modellerde ise bekleme süresi bir ay. Talep var ama otomobil yok. Piyasada yeterli otomobil bulunmaması satışlara olumsuz yansıyor. Dolayısıyla satışlar düşük gerçekleşiyor.

Otomobil satın almak isteyenlere tavsiyem acele etmeyin. İhtiyacınızı iyi belirleyin. Otomobili hangi sıklıkla kullanacaksınız, günde kaç kilometre yapacaksınız gibi soruları cevaplayın. Bu cevaplar sizin hangi segmentte bir otomobile hangi tarz bir modele ihtiyacınız olduğunu gösterecek.

“BUGÜNLERDE OTOMOBİL BULMAK KOLAY DEĞİL, EN AZ İKİ-ÜÇ AY BEKLEMEK GEREKİYOR”

- Tüketici aracını değiştirmek zorunda ise nasıl bir yol izlemeli? Türkiye’de otomobil tekrar yatırım aracı mı oluyor?

- Biraz önce de söyledim. Bugünlerde otomobil bulmak kolay değil. En az iki-üç ay beklemek gerekiyor. Ayrıca tüketici istediği otomobil modelini değil, bulduğunu almak zorunda kalabiliyor. Dolayısıyla marka bağımlılığı da ortadan kalkıyor. Otomotiv pazarında sıra dışı günler yaşanıyor. Otomobil satın almak için torpil bulmaya çalışanların hikayelerini duyuyoruz.

Otomobil satın almak isteyenlere tavsiyem acele etmeyin. İhtiyacınızı iyi belirleyin. Otomobili hangi sıklıkla kullanacaksınız, günde kaç kilometre yapacaksınız gibi soruları cevaplayın. Bu cevaplar sizin hangi segmentte bir otomobile hangi tarz bir modele ihtiyacınız olduğunu gösterecek. Modeli belirledikten sonra karar vermeniz gereken, otomobilin aksesuarları. İhtiyacınız olmayan, hiç kullanmayacağınız aksesuarlara dünyanın parasını vermeyin.

Otomobil, Türkiye’de gayrimenkulden sonra en büyük ikinci yatırım aracı. Tedarik sorunları otomobili günümüzde en iyi yatırım haline getirdi. Yükselen fiyatlar nedeniyle gayrimenkul alamayan otomobil satın almayı tercih ediyor. Tüketici, yüksek enflasyon karşısında parasının değerini korumak için otomobil satın alıyor. Gerçekten de otomobilin altın, faiz ve dövizden daha fazla kazandırdığını görüyoruz.

TOGG’da beklenti fiyatların düşük olacağı yönünde. Bu beklenti içinde olanlar yanılabilir. TOGG’un ilk modeli C-SUV’un (hem içten yanmalı motor, hem de elektrikli) rakiplerinin fiyatlarına baktığımızda ne demek istediğim anlaşılabilir. C-SUV değil ama B-SUV modeli Türkiye’de daha geniş kitleler için daha uygun fiyatlı bir otomobil olabilir.

"TÜRKİYE 2021’DE TİCARİ ARAÇTA AVRUPA ÜLKELERİ ARASINDA EN BÜYÜK ÜRETİCİSİ OLDU, DÜNYADA İSE 14’ÜNCÜLÜKTEN 13’ÜNCÜLÜĞE YÜKSELDİ"

- Herkesin umudu TOGG, 2023 başında yollarla tanışacak deniyor, siz ne diyorsunuz?

- Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu’nun (TOGG) Gemlik Tesisi’nde inşaat çalışmaları haziran sonunda tamamlanacak. Aldığımız bilgilere göre TOGG, 2022 yılının son çeyreğinde seri üretime hazır olacak. Homologasyon testlerinin tamamlanmasının ardından da 2023 yılının ilk çeyreği sonunda C segmentindeki ilk aracı olan SUV pazara çıkacak. Takip eden yıllarda ise C segmentindeki Sedan ve Hatchback modelleri üretim sırasına girecek. Takip eden yıllarda B-SUV ve C-MPV’nin de aileye katılmasıyla, aynı DNA’yı taşıyan ve 5 modelden oluşan ürün gamı tamamlanacak. TOGG, 2030’a kadar tek bir platformdan 5 farklı model üretimiyle toplam 1 milyon adet araç üretmeyi planlıyor.

TOGG, Türkiye’de elektrikli dönüşümün öncülüğünü yapacak. Bir taraftan da uzun yıllardır beklenen ve zamanı çoktan gelmiş olan Türkiye’nin otomobil markası olacak. Türkiye, otomotivde dünyanın önemli üreticilerinden biri. Türkiye 2021’de ticari araçta bir basamak atlayarak Avrupa ülkeleri arasında en büyük üreticisi oldu. Türkiye toplam otomotiv üretiminde ise dünyada 14’üncülükten 13’üncülüğe yükseldi. 2020 rakamlarına göre Türkiye, Avrupa’da ticari araçta ikinci, otomobil üretiminde altıncı, toplamda ise dördüncü sırada bulunuyordu. Şimdi ise kendi markasıyla farklı bir sayfa açacak.

Ancak TOGG’da beklenti fiyatların düşük olacağı yönünde. Bu beklenti içinde olanlar yanılabilir. TOGG’un ilk modeli C-SUV’un (hem içten yanmalı motor, hem de elektrikli) rakiplerinin fiyatlarına baktığımızda ne demek istediğim anlaşılabilir. C-SUV değil ama B-SUV modeli Türkiye’de daha geniş kitleler için daha uygun fiyatlı bir otomobil olabilir.

“TÜRKİYE'NİN YERLİ OTOMOBİLİ TOGG'UN İLK ELEKTRİKLİ SUV MODELİ DE 2023’ÜN İLK YARISINDA YOLLARA ÇIKACAK”

- Dünya genelinde ve Türkiye özelinde elektrikli aracın geleceğini nasıl görüyorsunuz?

- Otomotiv dünyasında elektrikli dönüşümü hızlandı. Elektrikli araçlar için milyar dolarlık dev yatırımlar yapan firmalar, birbiri ardına yeni elektrikli modellerini satışa sunuyor. Dünyada elektrikli araçların satışları ve pazar payları hızla artıyor. Global elektrikli otomobil satışları yüzde 26 artışla 6,4 milyon adete yükseldi. 2021’de satılan otomobillerin yüzde 9,7’si elektrikli oldu.

Türkiye’de de dünyadaki gibi olmasa da talep artıyor. 2022 Nisan’da elektrikli otomobil satışları yüzde 138,6 artışla 315 adete yükseldi. Elektrikli otoların pazar payı yüzde 0,7’e çıktı. Yılın ilk dört ayındaki satış rakamlarına göre elektrikli otomobil satışları ise yüzde 212,6 artışla 1388 adete çıktı. Ocak-Nisan döneminde pazar payı yüzde 0,9’a yükseldi.

Bu tablo Türkiye’deki potansiyeli göstermesi açısından önemli. Şu anda Türkiye’de BMW, Mercedes-Benz, MINI, DFSK, Porsche, Hyundai, Volvo, Skywell, Renault ve MG olmak üzere on markanın elektrikli modelleri satılıyor. Audi, Citroen, Cupra, DS, Kia, Nissan, Opel, Peugeot, Skoda ve Volkswagen gibi markalarda elektrikli modellerini satışa sunmak için gün sayıyor. Türkiye'nin yerli otomobili TOGG'un ilk elektrikli SUV modeli de 2023’ün ilk yarısında yollara çıkacak. Ayrıca Elon Musk’ın kurucusu olduğu Tesla da elektrikli modellerini Türkiye’de satışa sunmaya hazırlanıyor. Böylece Türkiye’deki elektrikli otomobil satışı yapan marka sayısı 20’yi aşacak.

“AKILLI OTONOM ARAÇLARLA BİRLİKTE TRAFİK SIKIŞIKLIĞI ORTADAN KALKACAK, TRAFİKTE GEÇİRİLEN ZAMAN SIKICI OLMAKTAN ÇIKACAK”

- Hidrojen bir araç yakıtı olarak hayatımıza girerse neler değişebilir? Teknolojik gelişme olarak bizi başka neler bekliyor?

- Hidrojen yakıtlı araçlar günümüzde satılıyor. Şu anda yaygınlaşmamasının en önemli nedeni, hidrojen dolumu yapan istasyonların sayısının az olması. Ayrıca, hidrojen yakıtlı araçların fiyatlarının pahalı olması. Ancak, otomotiv sektöründe yaşadığımız elektrikli otomobil dönüşümünü yakın bir zamanda hidrojenli otomobillerle yaşayacağız.

Gelecekte bizi bekleyen en önemli teknolojik gelişme ise sürücüsüz otomobiller olacak. Şu anda birçok otomobilde sürücüsüz yani kendi kendine gidebilen otonom özellikler var. Ancak, mevzuat ve trafik kuralları, yollar uygun olmadığı için tamamen otonom sürüş gerçekleşmiyor. Ancak trafikte güvenliği sağlayan, şerit takip sistemi, acil fren sistemi, otomatik park, yaya ya da bisiklet uyarı sistemi gibi otonom özellikler kullanılıyor.

İleride otonom araçların yaygın olarak kullanılmaya başlaması hayatı kökten değiştirecek. Sürücülere ihtiyaç kalmayacak. Bu meslek ortadan kalkacak. Sürücünün hatası nedeniyle kazalar olmayacak. Düne kadar sosyal hayata dahil olamayan engelli bireyler de otonom sürüş vasıtasıyla kendi başlarına seyahat edebilecekler.

Akıllı otonom araçlarla birlikte trafik sıkışıklığı ortadan kalkacak. Trafikte geçirilen zaman sıkıcı olmaktan çıkacak. Otomobiller keyifli zaman geçirebileceğimiz sinema salonuna ya da dinlenebilme olanağı sağlayan yatak odasına dönüşecek.

Otomobiller dün olduğu gibi insanoğlunun hayatını şekillendirmeye devam edecek.

TÜRKODER Kurucu Başkanı Boyacı hedefi gösterdi: 100 milyon turist, 100 milyar dolar gelir

Prof. Dr. Helvacı: Bence Spor Yasası lüzumundan ağırdır

İstanbul’un 'asırlık' şekerlemecisi Feridun Dörtler: Tatil şekerden daha tatlı!

Tarkan Akgül: BİST’te bundan sonra bir hareketin bankalarla başlayacağını düşünüyorum

Dr. Yaşaroğlu: Zekât ekonomik büyüme ve kalkınmaya destek olur

Prof. Dr. Yaşar Bilgin: Almanya’da hekimlik hayal değil ama prosedür çok zor

Ufuk Tarhan: Blockchain yerkürenin dijital hali, ikizi, izdüşümü

Levent Kenar: Nükleer ve kimyasal silahlardan korunmanın yollarını öğrenmeliyiz

Orhun Kartal: Kartal Yenilenebilir Enerji garantili geliri olan bir iş yapıyor

KBB uzmanlarından kritik uyarı! İşte iş dünyasını tehdit eden hastalık

Bu savaş nasıl biter? Ahmet Yavuz Paşa’dan 3 kritik Rusya senaryosu

Cevheri: Günden güne tarımda daha fazla ithalatçı ülke oluyoruz