Sanal alışverişde vurgun var!

Son dört ay içinde sadece İstanbul’da 1742 kişinin sanal alışveriş sırasında kandırıldığı belirlendi. Bilişim uzmanları, 400 liraya internette site kurmanın mümkün olduğunu belirterek, “Tüketiciler elektronik satış sonrasında site sahibine maalesef ulaşamıyor.” dedi.

Zaman'ın haberine gör, geçmiş yıllarda vatandaşı kandırmak için kapıdan satış yöntemini kullanan dolandırıcılar, teknolojinin gelişmesiyle bu kez rotayı internete çevirdi. Türkiye’de 2012 yılında internet üzerinden 162 milyon adet alışverişe 30,6 milyar lira ödeme yapıldı. Bu rakamın da sahtekarların iştahını kabarttığını tespit eden İstanbul Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü yetkililerinin verdiği bilgilere göre 2013 yılının ilk 4 ayında İstanbul’da internet üzerinden 1742 satış ile ilgili şikâyet geldi. Kapıdan satışlardaki şikâyet sayısı ise 1361’de kaldı. Dolandırıcıların internete yönelmesindeki amaçlarının kimliklerini gizlemek ve yakalanmamak olduğunu belirten İstanbul Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü Şube Müdürü Mehmet Ali Köse, özellikle internet üzerinden yapılan alışverişlerde site sahiplerinin kimliklerine ulaşılamadığını söylüyor. Devletin e-ticaret alanında daha fazla kontrol ve denetim yapması gerektiğini kaydeden Köse, e-ticaret sitesi kurmak isteyen herkesin 400 TL bedel ödeyerek hosting sağlayıcı kurum aracılığıyla site sahibi olabildiğini kaydediyor. Köse, “Site sahibi ticaret yapmak için herhangi bir kurumdan izin almıyor. Dolandırıcılık şikayeti yapıldığında ise sitenin sahibi farklı biri çıkıyor.” diyor. Bu durumun önüne geçmek için e-ticaret sitesi kurmak için izin ve prosedür şartı getirilmesi zorunluluğu gerektiğini ifade eden Köse şunları söylüyor: “Ticaret yapacak kişinin tüm bilgileri alındığında denetim mekanizmasının eli kuvvetleneceği gibi herhangi bir mağduriyet durumuna tüketici karşısında hesap sorabilecek bir kişi bulur. İnternet üzerinden dolandırıcılık yapmak isteyen art niyetli kişilerin de önü kesilir.” Son yıllarda özellikle telefondan kısa mesaj yoluyla dolandırıcılıklar artış gösterdiğini belirten Köse, 18-20 yaş aralığındaki gençlerin daha çabuk kandırıldığını vurguluyor. Köse, “Kısa mesajla ‘bedava ürün kazandınız’ deniliyor ve geri dönüş yapanlardan kart bilgileri isteniyor. Kart bilgisini verenlerin hesapları boşaltılıyor. Bu yolla 100 bin liradan fazla para kaptıranlar var. Tüketiciler bilinçli olmalı. Cep telefonuna ‘hediye kazandınız’ diye mesaj gelince ben bunu niye kazandım diye sorgulama yapmalı.” diyor.

‘ÇAĞRI MERKEZİ kuranlar dahi var’
Telefon yoluyla satışlarda ise bazı dolandırıcıların çağrı merkezlerini kullandığı ortaya çıktı. Mehmet Ali Köse, “Artık çağrı merkezi aracılığıyla satım yapıyorlar. Mağdur olan tüketici, çağrı merkezini arayıp firmanın adres ve telefon bilgilerini istediğinde bu bilgiler kendisiyle paylaşılmıyor. Firma hakkında bilgi alamayan tüketicinin hakkını araması zorlaşırken dolandırıcılar da çağrı merkezlerinin arkasına sığınıyor. Bazı çağrı merkezi görevlileri devlet yetkililerine bile firma bilgisi vermekten çekiniyor.” bilgisini veriyor. Dolandırıcıların genellikle eğitim seviyesi düşük olan ve hakkını aramayı bilmeyen insanlara yöneldiğine dikkat çeken Köse, söz konusu vakaların küçük yaşlarda verilecek eğitimlerle önlenebileceğini savunuyor. Köse, ayrıca satıcıda ticaret ve iş ahlakı olmadıktan sonra yapılan düzenlemelerin dolandırıcıları yeni teknikler geliştirmeye yönlendireceğini kaydediyor.