SAMEKS'te ivme kaybı

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) tarafından hazırlanan Satınalma Müdürleri Bileşik Endeksi (SAMEKS)'nin eylül 2024 sonuçları açıklandı.

Yılın son çeyreğinde sanayi sektöründe yeni siparişlerdeki azalma ve istihdamdaki daralmanın ılımlı bir şekilde süreceği tahmin ediliyor.

2024 yılı eylül ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,2 puan azalarak 46,5 değerine geriledi ve referans değerin altındaki seyrini sürdürdü.

SAMEKS'in çalışmasında şöyle denildi:

"Bu dönemde Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi önceki aya göre 1,1 puan azalış kaydederek 45,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi de önceki aya göre 1,0 puan hız kaybederek 44,6 seviyesine gerilemiştir.

İş hacminin durgun seyrini sürdürmesi, hizmet sektörünün negatif görünüm arz etmesinde belirleyici olmaya devam etmiştir. Sanayi sektöründe ise yeni siparişlerde gözlenen azalışla girdi alımları ivme kaybetmiş ve buna bağlı olarak üretimdeki daralma bu dönemde de sürmüştür.

Söz konusu gelişmeler neticesinde eylül ayında 46,5 seviyesinde gerçekleşen SAMEKS Bileşik Endeksi üçüncü çeyreğin tamamında referans değerin altında seyretmiş ve böylece bu dönemde ekonomik aktivitenin durağan bir seyir izlediğini teyit etmiştir.

Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, 2024 yılı eylül ayında, bir önceki aya göre 1,0 puan azalarak 44,6 seviyesine gerilemiştir.

Bu dönemde yeni siparişler alt endeksinin önceki aya göre 3,7 puan azalarak 40,9 seviyesine gerilemesi, endeks genelinde gözlenen ivme kaybının belirleyicisi olmuştur. Buna bağlı olarak; üretim alt endeksi önceki aya göre 3,5 puan artmasına karşın 42,8 puanda kalırken, girdi alımları alt endeksi de 4,4 puan azalmış ve 46,8 puan seviyesine gerilemiştir.

Önceki aya göre 6,2 puan azalarak 41,4 seviyesine gerileyen nihai mal stoku alt endeksi ve 0,7 puan azalarak 46,2 seviyesinde gerçekleşen tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi, eylül ayında sanayi sektörüne ilişkin olumsuz işaretler sunan diğer değişkenler olmuştur.

2,2 puan azalarak 49,0 puan seviyesine gerileyen istihdam alt endeksi de bu dönemde sektör genelinde emek talebinin daraldığına işaret etmiştir.

Temmuz ve ağustos dönemlerinde referans değerin altında seyreden Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, böylece eylül ayında da aylık bazda düşüşünü sürdürmüş ve yılın üçüncü çeyreğinde imalat sanayiinin ivme kaybettiğine işaret etmiştir.

Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, 2024 yılı eylül ayında önceki aya göre 1,1 puan azalış kaydetmiş ve 45,7 puanla referans değerin altında gerçekleşmiştir.

Önceki aya göre 0,5 puan azalarak ivme kaybını sürdüren girdi alımları, bu dönemde 56,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişemeye bağlı olarak önceki aya göre 1,4 puan azalış kaydederek 40,4 seviyesinde gerçekleşen iş hacmi alt endeksi, eylül ayında da daralmaya devam etmiştir.

Bu dönemde nihai mal stoku alt endeksi 1,5 puan azalarak 43,7 seviyesinde gerçekleşmiş, tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi de 2,5 puan ivme kaybederek 44,0 puanlık seviyesiyle olumsuz bir görünüm arz etmiştir.

Bu gelişmelere bağlı olarak istihdam alt endeksi 47,3 seviyesinde gerçekleşmiş ve sektör genelinde önceki aya kıyasla istihdam kaybına işaret etmiştir.

Böylece önceki aya göre 1,1 puan azalış kaydeden Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, 45,7 puanlık seviyesiyle, önceki iki ayda olduğu gibi eylül ayında da durağan bir görüntü arz etmeye devam etmiştir.

YORUM:

Parasal sıkılaşma politikası ve mikro ve makroihtiyati çerçevede atılan sadeleşme adımları neticesinde, reel sektöre ilişkin Temmuz ayında başlayan ve ağustos’ta belirginleşen durağan seyir eylül ayında da devam etmiş; böylece ekonomik aktivitedeki soğuma üçüncü çeyreğin tamamına sirayet etmiştir. İç talebin belirgin bir şekilde yavaşladığı bu dönemin etkisiyle, yılın son çeyreğinde de bilhassa sanayi sektöründe yeni siparişlerdeki azalma ve istihdamdaki daralmanın ılımlı bir şekilde süreceği tahmin edilmektedir"

H-ÜFE haziranda aylık ve yıllık bazda arttı