S-400 krizine çözüm önerisi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın son Moskova gezisinden dönüşünde yaptığı, ''S-400 füze savunma sisteminin Temmuz'da teslimi söz konusu idi, belki öne de çekilebilir'' açıklamasının ardından Ankara-Moskova-Washington üçgeninde yüksek tansiyon devam ediyor.  Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın dün gece ABD'de yaptığı, S-400 konusunda ABD Kongresine sunulan yaptırım teklifi konusundaki "Tehdit ve yaptırımların bir yararı olmayacaktır ve hiçbir olumlu sonuç vermeyecektir. ABD ile tabii ki bu konuda bir çatışma istemiyoruz ama Türkiye'nin meşru güvenlik kaygılarını da herkesin anlaması gerek" açıklaması dikkati çekti.

Diğer yandan Moskova'da da uzmanlar, artan gerginliğin önüne nasıl geçilebileceğine dair "kafa yormaya" devam ediyor. 

Son olarak Rus askeri uzman Yuriy Knutov, Türkiye’nin Rusya’dan satın alacağı S-400’lerde, tartışmalara çözüm bulmak için ABD’nin lehine bazı teknik ayarlamalar yapılması ihtimalini değerlendirdi. Knutov, "Türkiye, alacakları S-400 hava savunma komplekslerine ABD uçaklarını vurma engeli getirebilir. Ama bunun için Rus ve Amerikan ‘dost-düşman’ tanıma sistemlerinin çözülmesi gerekir.”  

Vzglyad gazetesine konuşan Rus uzman, “Türkiye’nin S-400’lerin ayarlarını değiştirebilmesi mümkün, ama bu yalnızca teorik olarak mümkün” dedi.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın konuyla ilgili açıklamalarını değerlendiren Knutov, “Türkler, S-400 hava savunma komplekslerine ABD uçaklarını vurma yasağı getirebilir. Ama bunun için Rus ve Amerikan ‘dost-düşman’ tanıma sistemlerinin çözülmesi gerekir. Amerikalılar buna kesinlikle yanaşmaz. Hiçbir zaman bu sistemlerine Rus ve Türk uzmanların erişimine izin vermezler” diye konuştu. 

Akar’ın bu yöndeki açıklamasının siyasi olduğu yorumunu yapan Rus uzman, “En iyi ihtimalle Ankara, S-400’lerin kapsama  alanına giren ABD uçaklarını vurmama yükümlülüğünü üzerine alabilir. Ankara bu konuda ABD ile hukuki bir sözleşme imzalayabilir” dedi. 

S-400’lerin F-35 konusuyla bağlantılandırılmasının doğru olmadığını belirten Hulusi Akar, “S-400 Suriye’de konuşlu ve İsrail’in de yok yakın mesafede konuşlu F-35’leri var. Baltık ülkelerinde buna benzer bazı durumlar var. Biz diyoruz ki gelin oturalım, teknik bakımından yapılması gereken neyse yapalım, biz bunları NATO sistemlerine entegre etmeyeceğiz. Ayrıca bizim milli olup da NATO için çalışan unsurlarımıza da entegre etmeyeceğiz” demişti. 

Kalın'dan yaptırım eleştirisi

Bu arada Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, S-400 konusunda ABD Kongresine sunulan yaptırım teklifi hakkında "Tehdit ve yaptırımların bir yararı olmayacaktır ve hiçbir olumlu sonuç vermeyecektir. ABD ile tabii ki bu konuda bir çatışma istemiyoruz ama Türkiye'nin meşru güvenlik kaygılarını da herkesin anlaması gerek" açıklamasını yaptı.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, Türkiye-ABD İş Konseyi (TAİK) ile Amerikan-Türk Konseyi (ATC) tarafından düzenlenen 37. Ortak Yıllık Konferansı'na katılmak üzere geldiği Washington'da yabancı basın mensuplarına Türk-Amerikan ilişkilerini değerlendirdi.

Sputnik'in haberine göre, Türkiye'nin 'Batı'dan uzaklaştığı' söylemlerine yanıt veren Kalın, Türkiye'nin, dış politikasına 360 derecelik bir açıdan baktığını ve dış politika seçeneklerini genişletip çeşitlendirdiğini söyledi.

Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi alınması konusunu değerlendiren Kalın, Türkiye'nin son 10 yıldır Patriot füze sistemini almaya çalıştığını ve güçlü bir hava savunma sistemi olmayan birkaç ülkeden biri ya da tek NATO üyesi olduğunu belirtti.

Türkiye'nin daha önce Patriot füze sistemi almak için çok uğraştığını ancak bu isteğinin gerçekleşmediğini anlatan Kalın, Türkiye'nin sadece hava savunma sistemi almak istemediğini, aynı zamanda kendi sistemini de geliştirmek istediğini, ancak ABD'nin sunduğu paketin, Türkiye'nin ihtiyacını karşılamadığını ve Rusya'nın teklifinin ''birlikte üretimi'' içerdiğini ifade etti.

Kalın, Türkiye'nin Rusya ile S-400 anlaşmasını, ABD Kongresinde CAATSA (ABD'nin Düşmanlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) yasasından bir yıl önce yaptığını ve S-400'lerin dolayısıyla bu yasaya maruz kalmaması gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi:

"Yine de o noktaya gelinirse Başkan Trump'ın muafiyet yetkisini kullanmasını bekleriz. Son telefon görüşmesi (Erdoğan-Trump) sanıyorum 6 hafta ya da 2 ay önceydi. Başkan Trump CAATSA konusunu takip edeceğini söylemişti ve bu konunun çözümü konusunda iyi niyetli olduğunu düşünüyorum".

'S-400 VE F-35 KONUSUNDA KOMİTE KURALIM'

Kalın, ABD'li yetkililerin, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 almasının F-35 programını tehlikeye atacağı yönündeki açıklamalarına şöyle yanıt verdi:

"ABD'li meslektaşlarımıza bu konuyla ilgili teknik bir komite kurulması teklifinde bulunduk. Türkiye'de S-400 sisteminin kurulmasının, F-35 sistemindeki hassas verilere erişim sağlamayacağının teminatını vermek istiyoruz. Teklifimiz, bu komitenin NATO çatısı altında kurulması. Bu teklif hala masada ve ABD'li meslektaşlarımızın cevabını bekliyoruz. S-400'ün hiçbir sistemi tehlikeye atmasını istemeyiz".

ABD Kongresine sunulan "Türkiye'ye yaptırım" teklifine Trump'ın yapıcı bir şekilde müdahil olmasını beklediklerini kaydeden Kalın, "Daha önce de defalarca söylediğim gibi, tehdit ve yaptırımların bir yararı olmayacaktır ve hiçbir olumlu sonuç vermeyecektir. ABD ile tabii ki bu konuda bir çatışma istemiyoruz ama Türkiye'nin meşru güvenlik kaygılarını da herkesin anlaması gerek." dedi. (Turkrus)