Rusya'dan beklerken gazı İran kesti

“Rusya ile yaşanan gerginlik doğalgaza yansır mı?” kaygısı yaşanırken, ilk kesinti beklenmedik bir yerden, İran’dan geldi. İran “Ağır kış şartları nedeniyle iç tüketimim arttı” diyerek günlük 30 milyon metreküplük gaz akışını yarı yarıya azalttı. Enerji yönetimi alarmda.

Habertürk'ten Olcay Aydilek'in haberine göre; Rus savaş uçağının düşürülmesinin ardından Rusya’nın yaptırımlarının ‘doğalgaza sıçrayıp sıçramayacağı’ tartışılırken, İran ‘ağır kış şartları nedeniyle iç tüketimdeki artışı’ gerekçe göstererek Türkiye’ye gönderdiği gazı kıstı. Günde 28- 30 milyon metreküp gazın geldiği İran’dan önceki geceden itibaren gaz akışı yüzde 50-60 oranında azalarak 14-15 milyon metreküp seviyelerine kadar düştü. Özellikle Doğu’da kış şartları nedeniyle tüketimin arttığı bugünlerde ısınmada sorun yaşanmaması için ilk etapta BOTAŞ, 15-20 günlük bir arz talep dengelenmesi için özel program hazırladı.

Buna göre yap-işlet ve yap-işletdevret yöntemiyle çalışan doğalgaz santrallarına yazı gönderilerek bir ya da iki ünitesinde ikincil yakıta yani fuel oil’e geçilmesi istendi. Türkiye, yılda yaklaşık 6 milyar metreküp gaz aldığı İran ile benzer sorunları geçmiş yıllarda da yaşamıştı. İran zaman zaman ‘kendi ihtiyacım arttı’ diyerek gazda kesintiye gitmiş, Türkiye de bunu İran gazının yüksek fiyatının yanı sıra ‘eksik teslimat’ yaptığını öne sürerek tahkime götürmüştü.

YA RUSYA DA KESERSE?

Enerji yönetiminde İran gazındaki azalma nedeniyle alarm verilirken, en büyük korku benzer bir mazeret ile Rusya’dan gelen gazda da herhangi bir sıkıntı olması. Çünkü Türkiye, Rusya’dan gelen Mavi Akım’dan 47 milyon metreküp, Batı Hattı’ndan da 42 milyon metreküp gaz alıyor. Yani neredeyse günlük ihtiyacın yarısı Rus gazı ile karşılanıyor. Türkiye’nin elinde tüm arz kaynakları ile birlikte depo dahil günlük 200 milyon metreküp kapasite bulunuyor. Ağır kış günlerinde tüketim 230 milyon metreküpe kadar ulaşınca sıkıntı yaşanıyor.

"GAZ ARZINI ARTIRMAYIZ" AÇIKLAMASI

İran doğalgazının Türkiye’ye ihracatı yapılan terminalin müdürü Sadık Ekberpur, dün Türkiye’ye gaz ihracatını önemli ölçüde artıracak teknik potansiyele sahip olmadıklarını açıkladı. Mehr’in haberine göre 25 yıllığına yapılan anlaşma gereği İran’ın Türkiye’ye günlük 30 milyon metreküp gaz ihraç ettiğini belirten Ekberpur, bu anlaşmaya bağlı olduklarını dile getirdi.

TAHRAN’DA HAVALAR GÜZEL!

İran doğalgazda kesintiye neden olarak ağır kış şartlarını gösterdi ancak Tahran’da önümüzdeki 10 gün içinde hava sıcaklığı 6 ile 9 arasında değişiyor.

Türkiye’nin doğalgaz tüketimi 2014’te 49.2 milyar metreküpe kadar ulaştı. Doğalgaz ithalatında İran’ın payı yüzde 18’lerde. Toplam gazın yüzde 19’u konutlarda ısınma, yüzde 48’i ise elektrik üretiminde kullanılıyor.

PMUM’DA ELEKTRIK FİYATI 4 KURUŞ YÜKSELDİ

İran gazındaki kesinti haberi ilk etkisini, Piyasa Mali  Uzlaştırma Merkezi (PMUM) olarak ifade edilen gün öncesinde elektrik arz ve talebinin buluşturulduğu ve fiyatların belirlendiği piyasada gösterdi. Ortalama 14-15 kuruşlarda olan elektrik birim fiyatı 20-21 kuruşlara kadar çıktı.

HİDROELEKTRİK SANTRALLAR DAHA ÇOK ÇALIŞACAK

Türkiye, ithal ettiği doğalgazın yaklaşık yüzde 50’sini elektrik üretiminde kullanıyor. Bu nedenle kesinti haberi elektrik cephesinde de çalışmaların başlamasına neden oldu. Bazı doğalgaz santrallarında ikincil yakıta geçilirken, hidroelektrik santralları için de ‘kapasite artırma’ talimatı verildi.