Rusya’da savaşın bedelini işçiler ödeyecek

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Çokuluslu şirketlerin Rusya’daki faaliyetleri askıya alma veya sona erdirme vaatlerine rağmen, ülkede bulunan yaklaşık 200.000 çalışan hala bu şirketlerden ödeme alıyor. Ukrayna'daki savaşın hızlı bir şekilde sona ermesi için umutlar azalırken, toplu işten çıkarma veya kamulaştırma korkularını artırıyor.

Geçen ay McDonald's'tan Renault'ya kadar bir dizi Batılı şirket, ülkedeki faaliyetlerini durdurdukları sırada binlerce çalışanına ücretini ödemeyi taahhüt etti. Financial Times tarafından yapılan analize göre, en az 188.000 çalışan bordrolarda kalmaya devam ettiğini görülüyor.

KFC'nin sahibi Yum Brands ve Coca-Cola da dahil olmak üzere birçok büyük işverenden personele hala ödeme yapıp yapmadıklarını dair bir doğrulama gelmediğinden dolayı gerçek sayının çok daha yüksek olması muhtemel.

FT’nin analizi, Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin'in Pazartesi günü, Rusya'nın başkentindeki yabancı sermayeli şirketlerdeki işçiler arasında "yaklaşık 200.000 çalışanın işlerini kaybetme riski altında olduğu" uyarısında bulunduğu, yetkililerin risk altındakiler için 3.36 milyar ruble (41.4 milyon dolar) değerinde bir destek planını onayladığı açıklamanın sonrasında geldi.

Boston Danışmanlık Grubu, Linklaters ve McKinsey gibi beyaz yakalı işverenler çalışanlarını farklı ülkelerdeki pozisyonlara transfer ederken, imalat, perakende ve tüketici ürünleri sektörlerindeki mavi yakalı işçiler, şirketlerin yeniden açılma ihtimalini öngörmemeleri durumunda işten çıkarılma riskini taşıyorlar.

Levi Strauss CEO'su Chip Bergh, kot markasının bu ay Rusya'daki 800'den fazla çalışanına hala ödeme yaptığını söyledi. Ancak Bergh "işlerin şu anki gidişatına bakıldığında, yakın zamanda tam kapasiteyle işe geri döneceğimiz konusunda iyimser değilim" diye ekledi.

Hukuk firması FisherBroyles’un İstihdam Avukatı Peter Finding'e göre, faaliyetlerini askıya alan şirketler hala Rus yasalarına göre çalışanlara ödeme yapmakla yükümlü.

Finding’e göre şirketlerin önünde bulunan seçenekler, çalışanlara normal şekilde ödeme yapmayı, toplu işten çıkarma ve kıdem tazminatlarını paketler halinde altı aya kadar ödemeyi veya çalışanları askıya almalardan etkilenmeyen iş alanlarına yönlendirmeyi içeriyor.

İstihdam avukatı, operasyonların askıya alındığı süre içerisinde personelin düşük maaşlarla tutulmasının da kabul edebilirler olduğunu ekledi. Finding çalışanların bu senaryoya göre çok az pazarlık gücüne sahip olacağını söyledi.

Ikea, Rus personeline Mayıs ayının sonuna kadar üç ay boyunca, Rus yasalarının gerektirdiği iki aylık yedek ödemelerinin bir ay üzerinde ödeme yapmayı taahhüt etti.

Bir çalışan, personelin zaman zaman evrak işlerini güncellemek için terk edilmiş mağazalarına girdiğini, ancak önümüzdeki aylarda işsizlikten korktuklarını söyledi. Ikea ise personelin işten çıkarılıp çıkarılmayacağı konusunda yorum yapmaktan kaçındı.

Araştırma şirketi BCG'nin yaptığı bir ankete göre, yatırımcıların çoğunluğu Batılı şirketlerin Rusya'ya dönmesinin iki ila beş yıl alacağına inanıyor.

Çokuluslu şirketlere Rus operasyonlarıyla danışmanlık yapma deneyimine sahip olan Finding, işverenlerin yıllarca maaş ödemeye devam etmek yerine aktif olmayan işçileri işten çıkarmalarının muhtemel olduğunu söyledi. Çalışanlara bu süreçte maaş ödenmesine ilişkin yorumlarında Finding "Bu çok güzel olurdu ama ticari bir şey olmazdı" ifadelerine yer verdi.

Personele ayda yaklaşık 12.500 ruble (156 dolar) asgari ücret ödemeye devam etmek, büyük şirketler için nispeten küçük bir harcamadır.

Geçen yıl 23 milyar dolarlık küresel gelir bildiren ve Rusya'da 62.000 çalışanına ödeme yapmaya devam eden McDonald's, ülkedeki toplam ücret ve kira maliyetlerinin ayda 50 milyon dolar olduğunu söyledi.

Bununla birlikte, birçok Batılı şirket yaptırımların vurduğu ekonomiye para transfer etmek için mücadele ediyor ve operasyonlar askıya alınırken gelir elde edemiyor. Çokuluslu şirketlere Rus operasyonlarıyla danışmanlık yapma deneyimine sahip olan Finding, işverenlerin yıllarca maaş ödemeye devam etmek yerine aktif olmayan işçileri işten çıkarmalarının muhtemel olduğunu söyledi. Çalışanlara bu süreçte maaş ödenmesine ilişkin yorumlarında Finding "Bu çok güzel olurdu ama ticari bir şey olmazdı" ifadelerine yer verdi.

Finding, "Rusya'da oldukça fazla iflas ve tasfiye göreceğiz. Teorik olarak, bir Rus işveren tasfiyeden sürecinden geçerken, öncesinde personele ödeme yapmakla yükümlüdür. Ancak trada para yoksa, böyle bir ödeme yapamazlar” ifadelerine yer verdi.

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre Rus Hükümeti, Başbakan Mihail Mişustin'in yaklaşık 400.000 işçiyi destek sağlayacağını söylediği bir 40 milyar rublelik bir teşvik paketini başlatarak, kitlesel işsizlikten kaçınmak için şimdiden çabalıyor.

Bazı yöneticiler, Moskova'nın Batılı şirketlerin Rusya'daki varlıklarına da el koyabileceği veya fikri mülkiyetlerinin çalınmasına izin verebileceği endişelerini dile getirdi.

Levi's CEO’su Bergh, "Rus hükümeti, bir şirketin çıkması durumunda bir işletmeyi kamulaştırabileceklerini söyleyerek konuyla ilgili yasaları geçirdi. Kelimenin tam anlamıyla ticari markamızı alabilirler" açıklamasında bulundu.

ABD'li bir ticari marka avukatı olan Josh Gerben, "ticari marka gecekonducularının" McDonald's, Coca-Cola ve diğer Batılı markalarınkine benzeyen logoları kullanmak için başvuruda bulunduğunu tespit etti.

British American Tobacco da dahil olmak üzere bazı şirketlerse, işletmeleri Rus ortaklarına devretmeyi seçti. Findings firmaların bu sayede ülkeden ayrıldıktan sonra da işletmelerini koruyabileceklerini söyledi.

Bununla birlikte, bu koşullardaki personel, yeni işverenler tarafından nasıl muamele görecekleri konusunda belirsizlikle karşı karşıya kalıyor. Çokuluslu bir şirkette çalışan bir işçi, maaşlarını nasıl alacaklarının "açık bir sorun" olduğunu söyledi. Çalışan "Rus marka gruplar, kendi personeline bile zarflarda ödeme yapıyor" diyerek, vergilerden kaçınmak için kullanılan yaygın bir uygulamaya atıfta bulundular.

İşten çıkarmaların ne zaman başlayacağı, Batılı tüketicilerin kamuoyu baskısına bağlı olabilir. Almanya'nın önde gelen işletme okulu Mannheim Üniversitesi'nde Sürdürülebilir İşletmeler Başkanı Laura Marie Edinger-Schons, savaş devam ettikçe ve Rus vahşetine dair kanıtlar arttıkça işletmelerin Rus personelini işten çıkarma baskısıyla karşı karşıya kalabileceğini öngörüyor.

Edinger-Schons, “Bucha'dan sonra, duygular ciddi anlamda değişiyor ve yön değiştiriyor. Bunun sadece Putin’denkaynaklanmadığına dair kolektif bir farkındalık var. Rus vatandaşlarının önemli bir kısmı, aktif olarak desteklemese de gerçekleşenleri kabul ediyor” açıklamasında bulundu.

Bununla birlikte, eski Sovyet ülkelerinde çalışma deneyimine sahip bir yeniden yapılanma uzmanı Batı kamuoyunun gücüne rağmen, "İşletmelerin büyük bir kısmında bir miktar geri dönüşün gerçekleşeceğini" düşünüyor. Yeniden yapılanma uzmanı tüketici işletmelerinin Rusya'dan tamamen ayrılmak yerine faaliyetlerini askıya alma eğiliminde olduklarının altını çizdi.

Rusya'daki istihdam kayıplarının savaşa yönelik siyasi görüş üzerindeki etkisi konusunda da bir belirsizlik var.

Edinger-Schons, "Rusya üzerinde mümkün olduğunca fazla baskı oluşturmak istiyoruz. Savaş konusunda suçu olmayan insanları işten çıkarmak bile bir baskı oluşturabilir” açıklamasında bulundu.

Bununla birlikte, yeniden yapılanma uzmanı, iş kayıplarının Rusya'da Batı'ya karşı duyarlılığı sertleştirme olasılığının daha yüksek olduğunu söyledi.

İsmini vermek istemeyen uzman, “Er ya da geç, Batılı büyük fabrikalarda çalışan ve işsiz olan on binlerce insan göreceğiz.Bu, Rus hükümeti tarafından ‘güvenmememiz gereken bu Batılı işletmelere bakın’ demek için siyasi bir araç olarak kullanılacak” açıklamasında bulundu.

Putin, Rusya’nın DTÖ stratejisinin yenilenmesini istedi

Buça'daki cesetler kimlik tespiti için morgda bekletiliyor

Avrupa Birliği limanları Rus gemilerine kapatılıyor