Rusya ve Belarus yeni devlet mi kuruyor

Rusya ve Belarus liderleri Putin ve Lukaşenko’nun bir hafta içinde saatler süren iki görüşmede bir araya gelmesi, daha sonra da herhangi bir açıklama yapmaması siyaset kulislerinde söylentiler doğurdu. Üzerinden en çok konuşulan konulardan biri, yıllar sonra tekrar gündeme gelen “ortak devlet” kurulması ihtimali.

Bazılarına göre, daha Yeltsin zamanlarından beri ara sıra gündeme gelen bu mesele asıl şimdi olgunlaştı. Çünkü Putin’in son başkanlık dönemi 2024’te tamamlanıyor ve daha sonra görevden ayrılması gerekiyor. Ama eğer Rusya ile Belarus ortak devlet oluştururlarsa, bu kez Rusya değil yeni birleşik devletin liderliği gündeme gelecek. Bu durumda eski sınırlamalar ortadan kalkacak ve Putin’in daha uzun yıllar başkan olmasının önü açılacak.

Bu iddiayı dile getirenlerden biri Eho Moskvı Radyosu Genel Yayın Yönetmeni Venediktov. Hatta tarih bile veriyor: İki devletin 3-4 yıl içinde birleşebileceğini söyleyen ünlü gazeteci, ilk adım olarak 2021’deki Duma seçimleri yerine ortak parlamento yaratma adımlarının başlayabileceği kanısında. Venediktov, Rusya’nın yoksul Belarus’u maddi olarak desteklemekten yorulduğunu, imkanlarının da giderek azaldığını, artık Minsk’in bunların karşılığı olarak egemenliğinden vazgeçmesi zamanının geldiğini söylüyor.

Siyasi yorumcular iki devlet yönetimi arasında genellikle çeşitli ticari konularda yıl sonlarına doğru anlaşmazlık ve pazarlık konularının ve bu arada Lukaşenko’nun “Batı ile flörtünün” gündeme geldiğine dikkat çekiyorlar. En son bir ay önce St. Petersburg’da yapılan Avrasya Ekonomik Birliği zirvesi sırasında, Rusya24 televizyon kanalının canlı aktardığı bir anda Lukaşenko’nun Putin’e ülkesinin Rusya’dan aldığı gazın fiyatına ilişkin olarak duyduğu tepkiyi tartışma üslubuyla dile getirmesi hatırlarda. Rusya’dan yaklaşık 130 dolardan gaz almasının doğru bir uygulama olmadığını savunan Lukaşenko, komşu Rus kenti Smolensk’in aynı gazı bin metreküpte 70 dolar civarında fiyatla aldığının altını çizmişti. Putin’le daha sonradan yaptığı görüşmenin ardından da kameralar önünde “bu heyecanlı tutumu” dolayısıyla özür dilemişti.

Vzglyad internet sitesinde taraflar arasındaki sorunlar hakkında yayınlanan uzun yazıda, iki liderin geçen yıl aşağı yukarı ayda bir görüştükleri, tartışmalı konulara şu ya da bu şekilde bir çözüm bulacakları dile getirildi. Yazıda görüşleri yer alan Rus strateji uzmanı Remizov, son dönemde Rusya’nın yakın müttefikleri Belarus ve Kazakistan’ın ondan uzaklaşmaya başladığını, ancak durumun henüz Ukrayna gibi umutsuz olmadığını, Moskova’nın onlarla bağlarını kaybetmemek için yeni hamleler yapabileceğini vurguladı.(Turkrus)