Rusya-Ukrayna savaşını bitirecek 5 senaryo

Dünya, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesini işgalle sınırlı olduğunu sandığı operasyonun, 24 Şubat gecesi 4 koldan Ukrayna'nın geneline yaylmasıyla yaşadığı şokun etkisinde. 

BBC Türkçe'de yer alan habere göre Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle 24 Şubat itibariyle başlayan savaş tüm dünyayı ekonomik ve siyasi olarak etkiledi. Haberde savaşı bitirecek 4 senaryo gündeme getiriliyor. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geri adım belirtisi göstermezken Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri gibi Batılı güçler Rusya'ya yönelik yaptırım kararları aldı.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, NATO'nun 'uçuşa yasak bölge' uygulaması çağrılarını yinelerken Ukrayna'da onlarca sivil hayatını kaybetti.

Rusya'nın başlattığı savaşın nasıl sona ereceği belirsizliğini koruyor. Bununla beraber, analistler ve düşünce kuruluşları bazı senaryolar üzerinde duruyor. İşte üzerinde durulan olası 5 senaryo:

Avrupa ve ABD'nin beklentisi: Putin düşer

Bu senaryoya göre, Rusya'ya yönelik yaptırımlar Rus ekonomisini çıkmaza sokarak halk arasında bir bunalım yaratabilir.

Rus ordusu Putin'i terk etmeyi bırakır, halk isyan bayrağını çeker ve Rus oligarklar varlıklarının peşine düşerse Putin'in devri bitebilir.

Amerika Birleşik Devletleri merkezli siyasi strateji ve düşünce kuruluşu RAND'da araştırmacı Samuel Charap'a göre ise Putin'in gidişi beklendiği gibi bir çözüm getirmeyebilir.

Charap sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Rusya'da bir rejim değişikliği bu trajediden tek çıkış yolu gibi görünüyor. Ancak gelenin gideni aratmaması da mümkün" analizi yapıyor.

Rusya merkezli siyasi düşünce kuruluşu Carnegie Moscow Center'dan Andrei Kolesnikov da bu senaryoya ihtiyatlı yaklaşıyor. Putin'in hâlâ Rus halkı arasında popülerliğini koruduğunu belirten Kolesnikov, ekonomik baskıların oligarkları ve siyasi grupları Putin'in "kararsız destekçilerine" dönüştürdüğünü söylüyor.

Ukrayna teslim olur

Bir diğer senaryo Putin tarafından yazılmak istenen Rusya'nın Ukrayna'yı işgal edebildiği bir senaryo. Bu durumda Rusya askeri üstünlük kazanarak Ukrayna'yı boyun eğmeye zorlayabilir.

Öte yandan Londra King's College'dan tarihçi Lawrence Freedman'a göre bu, Putin'in kazanabileceği bir savaş değil. Freedman, "Bir kente girmek orada kalmakla aynı şey değil" şeklinde konuşuyor.

Stratejik Araştırma Kuruluşu FRS'nin başkan yardımcısı Bruno Tertrais birçok alternatif üzerinde duruyor. Tertrais'e göre, Rusya'nın Ukrayna'yı ilhak etmesi neredeyse imkansız. Ukrayna'nın Kore ya da Almanya gibi ikiye bölünmesi de ona çok inandırıcı bir senaryo gibi gelmiyor.

Tertrais için Rusya'nın askeri üstünlüğü sonucunda olası tek seçenek, Kiev'de kukla bir rejim oluşturulması.

Ukrayna direnir

Ukrayna savaş nedeniyle çok büyük kayıplar veriyor ancak Ukraynalılar tüm dünyaya Rusya'ya karşı seferberlik ve direniş azmini gösterdi.

AFP'ye konuşan bir diplomat "Devlet, ordu ve yönetim çökmedi. Putin'in söylemlerinin aksine halk Rusları kurtarıcı olarak görmüyor" ifadelerini kullandı.

Bu senaryoya göre, Batı'dan istihbarat ve silah yardımıyla desteklenen Ukrayna Rusya'yı yıkıcı bir kentsel çatışmaya sürükleyebilir ve burada arazi bilgisi belirleyici olur. Gerilla savaşı yürüten Ukrayna savaştan galip çıkar.

Çatışma eski Sovyet, bugünün NATO ülkelerine yayılır

Ukrayna'nın ilhak edildiği bir senaryoda Sovyetler Birliği nostaljisini saklamayan Putin, gözünü Belarus, Moldova ve hatta Gürcistan'a kadar dikebilir.

Belarus'u aşan Rusya, bu durumda eskiden Sovyetler Birliği'ne bugün ise NATO'ya üye Estonya, Litvanya ve Letonya ile yüz yüze gelebilir.

Bruno Tertrais'ye göre, Moskova Avrupa sınırında olayları kışkırtarak ya da siber saldırılar yoluyla dengeleri bozmaya çalışabilir.

Peki, Rusya NATO'nun bir üyesine saldırıldığında tüm örgütü devreye sokan 5. maddesine meydan okuyabilecek mi?

Akdeniz stratejik araştırma kuruluşu (FMES) başkanı Pascal Ausseur, iki tarafın da doğrudan çatışmadan kaçındığını söyleyerek bu seçeneğe ihtimal vermiyor. Bununla birlikte Ausseur'e göre Rusya'nın örneğin Litvanya'ya girmesi gerçeklikten çok uzak değil.

Nükleer savaş

Putin geçtiğimiz hafta pazar günü "caydırıcı güçlerin alarm durumuna getirilmesi" emri verdiğini açıklamıştı.

Bu açıklama endişe verici olsa da birçoklarına gerçeklikten uzak göründü.

Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Gustav Gressel, Rus tarafından nükleer bir saldırı hazırlığı olmadığını, Putin'in Avrupa'yı korkutmak için bu tarz söylemlere başvurduğunu düşünüyor.

Araştırmacı Christopher Chivvis ise nükleer olarak yerel etkiye sahip bombaların kullanılabileceğini düşünüyor. "Nükleer eşiğin aşılması hızlı bir şekilde küresel bir nükleer savaşa girileceği anlamına gelmez." şeklinde konuşan Chivvis, bunun yine de dünya tarihinde çok tehlikeli bir dönüm noktası oluşturacağını söylüyor.