PÖS EFT’den daha ucuz olacak

EFT sisteminde (elektronik para transferi) 2 Haziran perşembe günü Türkiye genelinde yaşanan sorunla birlikte Merkez Bankası’nın (MB) açıklamasıyla gündeme gelen Perakende Ödeme Sistemi (PÖS), 2013 yılında işlemeye başlayacak.
Sayıca çok tutarca az EFT işlemlerindeki yoğunluğu azaltmaya yönelik olan PÖS sisteminin bankalara maliyetinin daha az olması amaçlanıyor. Böylece vatandaşların şikayetlerine neden olan bankaların EFT işlem ücretleri de biraz daha ucuzlamış olacak. Türkiye’de günlük olarak bankalar arasında ortalama 200 milyon TL tutarında EFT işlemi gerçekleşiyor.
Bankadan bankaya değişmesine karşın EFT işlemleri karşılığında vatandaştan asgari 10 lira, azami 500 lira arasında ücret alınıyor. Havale işlemlerinden alınan ücret ise 15 liradan başlıyor. EFT bir bankadan diğer bankaya gönderilen para transferini, havale ise bir bankanın kendi şubelerinde yer alan hesaplar arasında gerçekleştirilen para gönderimini ifade ediyor.
Gerçek zamanlı olmayacak
Kapsamı üzerinde çalışılan PÖS sistemi tamamen EFT sisteminin yerini almayacak, belli limitler için EFT yoğunluğunu azaltacak bir sistem olarak çalışacak.
Bankacılık sektörünün verdiği bilgiye göre, Merkez Bankası ile bankaların üzerinde çalıştığı sistem henüz uygulamaya hazır bir aşamada değil. Perakende Ödeme Sistemi, EFT ile birlikte çalışacak yeni nesil ödeme sistemi olarak düşünülüyor. Sistemin devreye girmesiyle birlikte hali hazırda EFT sisteminden gönderilip alınan düşük tutarlı ancak sayıca çok olan ve aciliyeti olmayan ödemeler PÖS’e kaydırılacak.
Şu anda bu sistem kapsamına, “Düşük Tutarlı Ödemeler”, “Kamu Ödemeleri”, “Doğrudan Borçlandırma ve Fatura Ödemeleri” kalemlerinin alınması planlanıyor.
Ücretlendirme politikası EFT’ye göre düşük olması beklenen PÖS, EFT sistemi gibi gerçek zamanlı çalışmayacak. Sisteme mesaj gönderimleri dosyalar ile sağlanacak. EFT sisteminde oluşacak olağanüstü durumlar halinde PÖS sistemi yedek olarak kullanılacak. PÖS’teki en önemli yeniliklerden biri de katılımcıların sadece bankalar olma zorunluluğunun olmaması ve çalışma saatleri dışında da hizmet verebilme imkânına sahip olması olacak. EFT işlemleri resmi tatil günleri dışında hafta içi her gün 8.00 - 17.30 saatleri arasında gerçekleştiriliyor. Yarım işgünlerinde ise sistem saat 13.00’te kapanıyor.
Sistemde gerçek zamanlı taleplerin yer almaması nedeniyle likidite ihtiyacı da düşük olacak.
MB firmalardan teklif alıyor
Bankacılar, sisteme aktarılacak ödemeler için bir tutar limiti olacağını belirtiyorlar. Bu limitin henüz belirlenmediğini ifade eden bankacılar, işleyiş olarak olağanüstü durumlar dışında, belirlenecek olan limit ve altındaki tutarlı işlemlerin PÖS üzerinden geçmesine izin verileceğini, limit üstü işlemlerin bugün olduğu gibi EFT sistemini kullanmak zorunda olacağını belirttiler.
Bankacılardan alınan bilgiye göre, Merkez Bankası bu sistemi geliştirmek için firmalardan teklif almaya başlamış.
Bankalara bildirilen takvime göre ihale sürecinin Aralık 2011’de sonuçlanması hedefleniyor.
Sistemin geliştirme çalışmalarının 2012 yılı boyunca sürmesini bekleyen bankacılar, PÖS’ün en erken 2012 sonu veya 2013 yılı başında devreye alınabileceğini kaydettiler.
MB: İdeal sistem oluşturulacak
Merkez Bankası, haziran başında yaptığı açıklamada 2000’li yılların başında ihale yöntemiyle yabancı bir firmadan EFT sistemini satın aldığını, ilk yıllarda sistemi geliştirmek için eklenen yeni programların bu firma tarafından yapıldığı, ancak son 5-6 yıldır MB’nin sistemi geliştirmek için alınan ek yazılım programlarını bu firma aracılığıyla değil, kendi personeli aracılığıyla yaptığını bildirmişti.
MB, 2 Haziran Perşembe gününe kadar EFT sisteminde hiç bir sorun yaşanmadığını, sisteme yüklenen yeni programın bütün EFT sistemini çökerttiği şeklindeki ifadelerin gerçek dışı olduğunu belirtmişti.
MB, PÖS’e ilişkin şu açıklamayı yapmıştı:
“EFT Sistemi, 2000 yılından itibaren Bankamız dahil 18 merkez bankasına hizmet vermiş bir yabancı firmanın sağladığı yazılım ile işletilmektedir. Gerekli güncellemeler ve ek yazılımlar Bankamız personeli tarafından değil yine söz konusu firma tarafından sağlanmaktadır.
Öte yandan Bankamızın gündeminde olan ve üzerinde çalışılan önemli bir konu “Perakende Ödeme Sistemi Projesi”dir. Bu proje, Türkiye’deki bankalarla detaylı bir şekilde çalışılarak ülkemiz için ideal sistem tasarlanmış ancak henüz uygulama aşamasına geçilmemiştir.” Milliyet