Piyasaların tansiyonu yükselebilir

Moody’s’in not indirimini sınırlı tepkiyle atlatan piyasalarda tekrar küresel gelişmeler öne çıkmaya başladı. Moody’s’in not kararı öncesi hisselerin ağırlıklı olarak iskontolu fiyatlarla işlem görmesi kararın etkisinin sınırlı kalmasına imkan tanıdı. Bununla birlikte not indiriminin tamamen fiyatlara yansıdığını düşünmemeli. Böylesi kararlarda ilk hafta sert tepki yaşanırken sonraki 2-3 hafta içerisinde dalgalanmaların sürdüğü görülebiliyor. Bu anlamıyla kararın etkisinin sürmesi ihtimali piyasalarda oynaklığa karşı temkinli olmayı gerektiriyor. Moody’s’in kararının yanı sıra küresel gelişmeler de yatırımcıları diken üzerinde tutan bir diğer etken.

Milliyet'ten Zeynep Aktaş'ın haberine göre, gerek ABD’de gerekse Avrupa’da yaşanan gelişmeler risk alma cesaretini zayıflatıyor. Özellikle Avrupa bankacılık sistemi ile ilgili kaygılar, bu sektöre ait hisselerin küresel bazda satış baskısı altında kalmasına yol açıyor.

2.99 TL kritik seviye
Avrupa bankacılık sistemindeki kaygıların artmasına neden olan birincil etkense Almanya’nın en büyük bankası Deutsche Bank ile ilgili gelişmeler. Gelen bilgilerle birlikte Deutsche Bank’ın hisseleri taban seviyelere kadar indi. Öte yandan sadece Deutsche Bank’ta değil, Almanya’nın en büyük ikinci bankası için de işlerin pek yolunda gitmediği konuşuluyor. Banka ilerleyen süreçte 9.600 kişiyi işten çıkaracak. Yaklaşık 50 bin çalışanı bulunan banka için çıkarılması düşünülen personel sayısı yaklaşık yüzde 20’ye denk geliyor. Bu da hayli yüksek bir oran anlamına geliyor. Piyasalar ister istemez bu bankalara ilişkin gelişmelere gözlerini çevirmiş durumda.

Türkiye’de piyasaların öncü göstergelerinden birisi konumunda bulunan dolar, yeniden 3 lira seviyesine tırmandı. Kurun 3 liraya tırmanmasında ağırlıklı olarak yurtdışı gelişmelerin etkisi bulunuyor. Petrol üreten ülkelerin kısıntıya gitmesi, Avrupa bankalarının yaşadığı sıkıntılar, yurt içerisinde Moody’s’in kararı ve OHAL’in üç ay daha uzatılmasının gündeme gelmesiyle birlikte gerilim arttı. Dolar/TL cuma günü bir ara 3 liranın da üzerine çıktı. Şimdilerde merak edilen husus ise kurdaki ivmenin devam edip etmeyeceği meselesi.

Cuma günkü veri akışına göre Deutsche Bank ile ilgili yeni gelişmelerin gündeme geleceği anlaşılıyor. Böylesi bir durumda küresel bazda kurlarda yükseliş ivmesi durabilecek. Halihazırda son çeyreğe girmiş durumdayız ve gelişmeler son çeyreğin oldukça çetin geçeceğini gösteriyor. Aralıkta FED’in faiz artırma ihtimali tartışılacak. S&P ve Moody’s’in ardından Fitch’in değerlendirmesi bekleniyor. Türkiye’nin notunun düşürülmesinin ardından şirketlerin not indirimleri gündeme gelecek.

Borsa dirençli...
Firmalarla ilgili not, yatırımcıların son çeyrekte temkinli hareket etmesini gerektiriyor. Dolar kurunda 2.93-2.97 seviyelerindeki destekler şimdilerde 2.99’a yükseldi. Kurdaki geri çekilmelerde izlenecek destek seviyeleri 2.99 ve 2.97’de bulunurken yukarı hareketlerde ilk direnç 3.03-3.07 seviyesinde.

Borsa İstanbul, haftayı yüzde 4,1 oranındaki değer kaybıyla tamamladı. Endeks en düşük 76.148 seviyesini görürken en yüksek 77.857’ye çıktı. Haftayı ise 76.488’den tamamladı. Endeksin 20 günlük ortalaması 77.422 seviyesinde bulunurken 50 günlük ortalaması 77.377 ve 100 günlük ortalaması da 77.565’te bulunuyor. borsadaki olası bir yükseliş dalgasında 77.300 ve 77.600 aralığının hacimli aşılması bu anlamıyla önemli. Ortalamalar yukarı doğru kırılamazsa borsada ağır basan satış baskısını görebiliriz. Endeksin güçlü destekleri 76.000 ve 75.000 seviyelerinde yer alıyor.

‘DEUTSCHE’ DEDİKODUSU PİYASALARDA FİYATLANDI
Deutsche bank haberleri piyasalarda tedirginliği tetiklerken olumlu gelişmelerin yaşanabilme olasılığı dahi fiyatlarda iyileşmeye imkan tanımıyor. Cuma günü Fransız Haber Ajansının (AFP) ismini vermediği kaynaklara dayandırdığı habere göre, Deutsche Bank’ın 2005-2007 yıllarında verdiği konut kredileri ve bunlara dayalı türev ürünlerde yaptığı usulsüzlükler gerekçesiyle ABD Adalet Bakanlığıyla sürdürdüğü müzakerelerde sona yaklaşıldı. Habere göre Deutsche Bank, ABD hükümetine soruşturmayı dava açmadan sonlandırması için yaklaşık 5,4 milyar dolarlık uzlaşma bedeli ödeyecek. Avrupa bankalarındaki stres ile sarsılan piyasalar cuma günü Deutsche Bank dedikodusunu satın aldı. Cezanın 14 milyar dolar değil de 5,4 milyar dolarda kalma ihtimali olumlu fiyatlandı. Deutsche Bank kaynaklı endişeler bu hafta da piyasaların gündeminde olacak. Olumsuz gelişmelerin yaşanması halinde Avrupa borsalarıyla birlikte küresel risk algılamasının negatif etkisiyle piyasalar olumsuz etkilenecek.

Doğalgaz indirimi hangi şirketleri öne çıkarıyor
Piyasalarda dalgalanmalar devam ederken şirketler de maliyetlerini etkileyecek gelişmeleri izliyor. İran ile devam eden tahkim davasının lehe sonuçlanması doğalgaz fiyatının inmesi şeklinde kendisini gösterdi. Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Enerji Bakanı Beraat Albayrak, kararın henüz imzalanmadığını ancak doğalgaz indirimini 1 Ekim’den başlamak üzere hem tüketiciye hem de sanayiye yüzde 10 olarak yansıtılacağını söyledi. Elektrik fiyatlarında gerçekleşecek her indirimin maliyetleri düşürmesi açısından sanayi firmalarını destekler bir nitelik taşıyor. Üretim maliyetlerinde önemli bir yere sahip bulunan doğalgaz ve elektrikteki indirim özellikle de sanayi şirketleri açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilirken bu sektördeki hisselere ilginin artması gündeme gelebilecektir.

Doğalgazda gerçekleşen yüzde 10 indirimin sanayicileri de kapsaması öncelikle doğalgazdan elektrik üreten firmalara yarayacakmış gibi görünüyor. Üretim maliyetlerinin yüzde 35-40’ını doğalgazdan karşılayan Akenerji, Aksa Enerji ve Zorlu Enerji’nin maliyetinde yaşanacak düşüş beraberinde bu firmaların esas faaliyet kârını yukarıya taşıyacaktır. Üretim maliyetinde yüzde 30-35 doğalgazın yer aldığı cam sektöründe faaliyet yürüten Şişe Cam, Trakya Cam, Anadolu Cam ve Soda Sanayi avantaj sağlayacak diğer firmalar. Üretim maliyetlerinde doğalgazın yüzde 10 ve altında bir orana sahip bulunduğu Petkim ve Tüpraş da doğalgaz indirimiyle beraber kârını olumlu geliştirebilecek firmalar arasında yer alıyor.

Gıda zammına karşı erken uyarı sistemi
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi’nin sekreterya görevinin Merkez Bankası’na verildiğini hatırlatarak, “Banka çok güçlü bir ekiple gıda fiyatlarında hangi ürünlerde arz fazlası veya açığı oluşabilir, önceden yapacağı çalışmalarla nerede bir takım tıkanmalar var, bizi uyaracak. Erken uyarı sistemi ve uyarıya yönelik olarak hızlı tedbir alma yöntemiyle çalışacağız” dedi. Şimşek, “Sistem, ulaşımdan depolamaya kadar iyi kurgulanırsa gıda fiyatlarındaki oynaklık ve fiyat artışını bir miktar sınırlandırılabiliriz. Bir gerçek var, tarlada ürün fiyatı düşük, markete geldiği zaman kat kat yükseliyor. Onun için tüketicimiz ve üreticimiz için çalışacağız. Buna yönelik tedbirler geliştirilecek. İlk toplantıyı da en kısa zamanda yapacağız” diye konuştu.