Petrol kanunu yürürlükte

Petrol aramalarını artırmayı ve buna bağlı olarak bulunan kaynakların etkin şekilde  kullanılmasını sağlamayı amaçlayan Türk petrol kanunu yayımlandı. Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yer alan yasaya göre, kanuna göre, daha önce 18 petrol bölgesinden oluşan Türkiye arazisi, yeni düzenlemeyle kara ve deniz olmak üzere iki petrol  bölgesine ayrılıyor. Kara ve deniz bölgelerini ayıran sınır, kıyı çizgisi olarak kabul ediliyor. Deniz bölgeleri, karasuları içi ve karasuları dışı şeklinde ikiye ayrılacak. Karasuları dışı denizlerde araştırma izni, arama ve işletme ruhsatlarının verilmesi, devri ve süre uzatımları, Bakanlar Kurulu'nun iznine tabi olacak.  Bu alanlar, Bakanlar Kurulu kararıyla tamamen veya kısmen aramaya ve işletmeye kapatılabilecek. Petrol hakkı sahipleri, 1980'den sonra keşfettikleri petrol sahalarında ürettikleri ham  petrol ve doğalgazın tamamı üzerinden, kara sahalarındaki yüzde 35'ini ve deniz sahalarındayüzde 45'ini ham veya mahsul olarak ihraç etme hakkına sahip olacaklar.   Geri kalan kısım ile 1980'den önce bulunmuş sahalardan üretilen ham petrol ve doğalgazın tamamı ve bunlardan elde edilen petrol mahsulleri ülke ihtiyacına ayrılacak.  Yasaya göre, petrol hakkı sahiplerinin safi kazançları üzerinden ödemekle yükümlü  oldukları vergiler ve hissedarları adına yapmaları gereken gelir vergileri kesintisi toplamı yüzde 55'i geçemeyecek. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, petrol aramayla ilgili olarak yapılan bir başvuruyu uygun bulursa 60 gün içinde araştırma izni verecek.   Arama ruhsatının karalarda dört yıl, denizlerde ise bu sürenin yüzde 50 fazlası olan süre yasayla karalarda beş, denizlerde sekiz yıla çıkarılacak. İş programını yerine getiren ruhsat sahibinin en az bir sondaj yapılmasını da içeren iş ve yatırım programı ile buna karşılık gelen yüzde 2 teminatı vermesi kaydıyla ruhsat süresi  karalarda iki, denizlerde üç yıla kadar uzatılabilecek.  Birinci uzatım süresi içinde sondaj programını yerine getirmiş bir petrol hakkı sahibinin arama ruhsatının süresi, yeni bir sondaj ve yatırım programı ile buna karşılık gelen  yüzde 2 teminatı vermesi halinde karalarda iki, denizlerde üç yıla kadar uzatılabilecek.  Arama ruhsatının süresi ilk yürürlük tarihinden itibaren yapılan uzatmalar dahil karalarda dokuz, karasuları içi denizlerde 14 yıldan fazla olamayacak.   Arama ruhsatının süresi sonunda petrol keşfi yapılan alanlarda bu petrol keşfinin ticari değerlendirmelerinin yapılabilmesi için iki yıla kadar ek süre verilebilecek.  Petrol aramalarına açık bir sahaya yapılan ilk arama ruhsatı başvurusunun kapsadığı alan ilan edilecek. İlk ve sonraki başvuruların içeriği ilan tarihini takip eden 90 gün boyunca  gizli tutulacak. 
Başvuru sahibi, ruhsat başvurusunda ve süre uzatım taleplerinde sunduğu iş programı için gerekli yatırım tutarının yüzde 2'si kadar teminat verecek. Denizlerde bu oran yüzde 1  olacak.  
Yasaya göre, işletme ruhsatı sahibine talebi halinde ürettiği petrolü, nakletmek üzere boru hattı inşa izni verilebilecek.  Üretim sahaları kısmen veya tamamen aynı petrollü arazi içinde bulunan işletmeciler, petrol işlemlerini birleştirebilecek.  Önceki uygulamada, üretilen ham petrolde varilinden, doğalgazda ise metreküpünden sekizde bir oranında alınan devlet hissesi, kuyu başı fiyatı esas alınarak hesaplanırken, yasa ham petrolde piyasa fiyatı, doğalgazda ise toptan satış fiyatını esas alıyor.  Buna göre, petrol arayıcı veya işletmecisi, ürettiği petrolün sekizde birini devlet hissesi olarak ödeyecek. 
Arama veya işletme ruhsatları ile ilgili olarak yapılan petrol işlemlerinde kullanılan petrolden devlet hissesi alınmayacak. Petrol sahalarında üretilen karbondioksit gazı, üretim artırma yönteminde kullanılabilecek. 
Yer altı deposu olarak kullanılacak olan petrol rezervuarları boşaltılmadan ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün uygun görüşü alınmadan kullanılamayacak. Yer altı depolaması  için uygun görülen saha, bir işletmecinin uhdesinde ise o işletmeciye öncelik tanınacak.