Petrol için dev adım

Tasarı, Türkiye'deki petrol kaynaklarının, devletinin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu öngörüyor. Tasarı, ülke petrol kaynaklarının milli menfaatlere uygun olarak hızlı, sürekli ve etkili şekilde aranmasını, geliştirilmesini ve üretilmesini sağlamayı amaçlıyor.
Tasarı; Türkiye'de petrol arama ve üretim faaliyetlerinin düzenlenmesi, yönlendirilmesi, teşvik edilmesi, denetlenmesi, arama ve üretim için gerekli bilgilerin, verilerin toplanması, değerlendirilmesi ve kullanıma sunulmasına ilişkin usul ve esasları kapsıyor.
Tasarının kabul edilen maddelerine göre, 18 petrol bölgesine ayrılan Türkiye arazisi, tasarıyla kara ve deniz olmak üzere iki petrol bölgesine ayrılacak. Kara ve deniz bölgelerini ayıran sınır, kıyı çizgisi kabul edilecek.
Sahalar müzayedeye çıkarılacak
İşletme ruhsatı, yönetmeliğe göre alınacak iş ve mali yatırım programı dikkate alınarak yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başvuru sahibinin talebine göre 20 yıl için verilecek. İşletme ruhsatı süresi, uzatım talebine ekli olarak verilen üretim programının uygun görülmesi halinde, 10'ar yılı geçmemek üzere iki defa uzatılabilecek.
İşletme hakkı süresi sona eren sahalar, işletme ruhsatı verilmek üzere, Bakan onayıyla müzayedeye çıkarılabilecek. İşletme ruhsatı önceden müzayedeye çıkarılmış bulunan bir işletme sahasının tamamı veya bir kısmı yine Bakan onayıyla müzayededen kaldırılabilecek.
Müzayede kararı kaldırılmadıkça, müzayedeye çıkarılan bir saha için arama ve işletme ruhsatı verilmeyecek. Bir sahanın müzayedeye çıkarılması, en fazla teklifte bulunana verilmesi veya herhangi bir teklifin kabul edilmesini gerektirmeyecek.
Kuyu başı fiyatı yerine piyasa fiyatı
Mevcut kanunda, üretilen ham petrolde varilinden, doğalgazda ise metreküpünden sekizde bir oranında alınan devlet hissesi, kuyu başı fiyatı esas alınarak hesaplanırken, tasarıyla, hampetrolde piyasa fiyatı, doğalgazda ise toptan satış fiyatı esas alınıyor.
Buna göre, petrol arayıcı veya işletmecisi, ürettiği petrolün sekizde birini devlet hissesi olarak ödeyecek.
Gravitesi (yoğunluğu) 21.5 API'dan daha düşük olan ham petrolden her bir 0.1 API gravite farkı için Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden hesaplanan 5 sent karşılığı olan TL daha az devlet hissesi alınacak. Bakanlar Kurulu, bu gravite ve devlet hissesinden indirim miktarını her 5 yılda bir belirlemeye yetkili olacak.
Orman ve milli parklardaki ruhsat ve izin alanlarında petrol aranabilecek
Tasarıya göre, petrol hakkı sahibi, arama veya işletme ruhsatında veya civarında petrol işlemi için gerekli arazinin kullanma hakkını; arazi özel mülkiyete ait ise anlaşma; anlaşmazlık durumunda ise kamulaştırma yoluyla elde edebilecek. Arazi Hazine'ye ait ise Maliye Bakanlığı'ndan bedeli karşılığında kiralamak, irtifak hakkı tesis etmek veya kullanma izni almak ve ruhsatına kaydedilmek suretiyle kazanabilecek.
Orman Kanunu'na göre orman sayılan yerlerde ve milli parklardaki ruhsat ve izin alanlarında da ilgili mevzuata göre izin alınarak ve bedelleri ödenerek petrol arama ve işletme faaliyetleri yapılabilecek.
Bir yıl süreyle başvuru alınmayacak
Petrol hakkı sahibi yabancılar da Türk kara sularında petrol arama ve üretim faaliyetleri icra edebilecek.
Doğalgaz üretimi yapan hak sahibi yerli ve yabancı şirketler ile yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubelerine, toptan satış lisansı verilecek.
Tasarı, daha önce alınan arama ve işletme ruhsatlarına ilişkin hak ve yükümlülükleri koruyor.
Tasarının yasalaşması halinde, yasanın öngördüğü hazırlıkların yapılması ve ilgili yönetmeliklerin hazırlanması için bir yıl süreyle yeni arama ruhsatı başvurusu alınmayacak.