Petrol fiyatları neden artmıyor

Brent ham petrolü bu günlerde Londra’da varil başına elli doların altına indi ve Kasım 2016 tarihinden bu yana da en düşük düzey olan fiyata geriledi.

Brent petrolü 2 dolar veya yüzde 4 kadar düşerek varil başına 48.54 değerine gerilerken, West Texas Intermediate petrolünün fiyatı benzer miktarda düşerek varil başına 45.76 değerine indi.

Her iki petrol tipi de büyük üreticilerin üretimi kısarak fiyatı yükseltme çabasının fiyatı çıkardığı noktadan, nerede ise başlangıçtaki düşük varil başına fiyat seviyesine geriledi.

Bu durumda global petrol üreticileri, OPEC ve de onunla beraber hareket etmeyi vaat etmiş olan büyük bağımsız petrol üreticilerinin fiyatı yükseltme çabasının, ne OPEC ne de mesela Rusya tarafından düşünüldüğü kadar gerçekleştirilmediğini söyleyerek, kötümser ifadeler yaymaya başladılar.

Tabii biz gelişmelere Türkiye gözlüğüyle baktığımıza göre, petrol fiyatının düşmesi bizim için iyidir ama Suudi Arabistan veya Venezuela gibi tamamen petrola bağlı üreticiler için kötüdür genellemesi yapılabilir. Petrol fiyatının düşmesi Türkiye’ye nerede ise yılda 30 milyar dolara yakın döviz avantajı sağlamıştı, cari açığımız bu nedenle bu miktara yakın düzeyde küçülmüştü.

Petrol fiyatının düşmesi dün global piyasada tüm genel emtea fiyatlarının düşmesine yol açtı.

Altın fiyatı düşerek yüzde 1 kadar inişle 1225.2 dolar “troy once” fiyatına geldi. Bu 2017 Mart ayından bu yana en düşük altın fiyatı idi.

Gümüş ise yılbaşından bu yana en düşük fiyatına gerilemişti. Fiyatı yüzde 1 düzeyinden de fazla azalarak 16.17 dolar düzeyine indi.

Bu arada bakır fiyatı da da yüzde 1.6 azalarak ton başına 5504 dolara düştü.

Mısır fiyatı ise yüzde 1 civarında inerek 3.62 fiyatına gerilemiş oldu.

OPEC üyeleri ve üye olmayanlar da dahil, tüm petrol ülkeleri petrol arzı azaltılmasında, günde 1.2 milyon varil azaltma yapılması anlaşmasına tam uyulmadığını söylüyorlar. Bu nedenle de, bu ayın sonunda Viyana’da bir kere daha toplanılacak.

Toplantıda bir altı ay kadar daha miktar azaltma ve fiyat arttırma girişimi ilavesi yapılması gerektiği konusunda bir uzlaşma aranacak.

Her ne kadar ülkelerde, yılın altıncı ayı sonrasında arz ve talebin denk hale geleceği düşünülse ve konuşulsa da, ABD’de ABD’nin “shale” petrolü üretimi artışı nedeniyle arz fazlasının azalması ve fazlanın ortadan kalkmasının mümkün de olamayacağını düşünenler var.

Zaten, ABD verilerinde ham petrol stokları biraz azalsa da düşünüldüğü kadar azalmayacağından piyasaya ümitsizlik hakim. Çünkü ABD ham petrol üretimi 11 haftadır artarak şimdi gün başına 9.3 mb düzeyine gelmiş. Bu ABD’nin tahminine göre Ağustos 2016 ayından bu yana en yüksek petrol üretimi rakamı!