Panik alımlar bakır stoklarını tüketti

Yılın ilk çeyreğinde Kovid-19 pandemisin talebi vurmasıyla gördüğü düşük seviyelerden turbo hızla yükselişe geçen bakır fiyatları ABD’de psikolojik 3.0 dolar/lb seviyesini yukarı yönlü kırarken, Londra ve Şanghay’da son haftaların en yüksek seviyesinden işlem görüyor. Stokların azalmasının yarattığı panik alımlar ve son olarak ABD Merkez Bankası’nın (Fed) enflasyon stratejisini değiştirmesinden destek olan bakır fiyatlarındaki yükselişin devam etmesi bekleniyor.

Londra’da tonu 6.700 doları aştı
Bakırın tonu Londra Metal Borsası’nda (LME) yıla 6.165 dolar seviyesinde başladıktan sonra Kovid-19 pandemisiyle mücadelede alınan tecrit tedbirlerinin ekonomiye verdiği hasar nedeniyle mart ayında 4.617 dolara kadar gerilemişti. Ancak ekonomik toparlanmaya paralel olarak talebin artması, buna karşın pandemi nedeniyle madenlerde arzın yavaşlaması fiyatlarda ralliye neden oldu. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın enflasyon stratejisi değişikliğine dair yorumların da etkisiyle bakır fiyatları yılın dip seviyesinden bu yana 2.311 dolar yani yüzde 50 artarak Londra’da 6.728 dolara yükseldi. Comex’de fiyatlar geçen hafta 3 doların üzerine çıktıktan sonra dün 3.02 dolardan işlem görüyordu. Fiyatların üç haftadır kesintisiz yükseldiği Londra’da resmi tatil nedeniyle dün işlem yapılmazken, Çin'in Şanghay Vadeli İşlem Borsası'nda bakır fiyatı yukarı hareketini devam ettirdi. Çin'de imalat PMI verisinin ekonomik aktivitenin büyümeye devam ettiğine işaret etmesi ekim vadeli bakır kontratını yüzde 0,6 artışla 52.040 yuan/ton (7.600 dolar/ton) düzeyine çıkardı.

Metal ve mineral araştırma şirketi Roskill, hızıyla birçok kesimi şaşırtan bakır rallisinin süreceğini belirtiyor. Kuruluşun danışmanlarından Jonathan Barnes, Kovid-19 etkisiyle bu yıl küresel tüketimde yüzde 3-4 düşüş beklenmesine karşın maden ve hurda üretiminde daha fazla gerileme yaşanmasının fiyatları yukarı yönlü destekleyeceğini söylüyor. Bu etki stok verisinde belirgin olarak görülüyor.

Küresel stok mart-temmuz döneminde % 40 azaldı
Küresel bakır stoku marttan temmuz sonuna kadarki dönemde yüzde 40’tan fazla azalarak 600 bin tonun altına indi. Şanghay Vadeli İşlemler Borsası (SHFE) depolarında bakır stokları geçtiğimiz hafta 2 bin 180 ton azalarak 170 bin tona geriledi. Londra’da ise stoklar, 2007'den bu yana en düşük seviye olan 97.900 tona geriledi. Üstelik, bunun ne redeyse yarısı fiziksel yükleme için ayrılmış durumda. Alım satım ve pozisyon mutabakatı için likidite havuzu olan LME “açık” tonajı sadece 53.250 ton civarında.

Çin, dünyadaki bakır tüketiminin yarısından fazlasını gerçekleştiriyor ve şu anda piyasadaki bakırı adeta emiyor. Roskill’e göre özellikle hurda ithalatı ile ilgili kurallarının da belirsizliğiyle ülkede panik alımları yaşanıyor. Ülkede ancak iki haftalık tüketime yetecek stok kaldığı belirtiliyor. Dünyanın geri kalanında ise sadece 1 haftalık tüketimi karşılayacak stok olduğu kaydediliyor. 2020’de madenlerin arzında 750 bin-1 milyon ton düşüş yaşanabileceği tahmin ediliyor.

Dünyanın en büyük 10 madeninin 8'inde üretim yılın ilk yarısında düşerken, en büyük üretici konumundaki Şili’nin bakır üretimi haziran ayında bu yıl ilk kez gerileyerek 472.172 tona indi. Şili, 409 bine kadar varan virüs taşıyan kişi sayısı ve 11 binden fazla virüs kaynaklı ölümle Latin Amerika’da korona virüsünden en kötü etkilenen ülkeler arasında yer alıyor.

Fiyatlar, finans krizine paralel hareket edebilir
Arz-talep dengesindeki bozulma göz önüne alındığında fiyatlarda, küresel finans krizi dönemine paralel hareketler meydana gelebileceği öngörülüyor. Ocak 2009’da Comex’de 1.32 dolar olan bakır fiyatı bir sonraki yıl nisanda 3.55 dolara çıkmış ve Şubat 2011’de de tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 4.58 doları test etmişti. Aynı dönemde Londra’da da bakırın tonu 10 bin doları aşmıştı. Şu an analistlere fiyatları kırılgan yapacak unsur ise Çin ile yükselen ticari gerilim.
(Evrim Küçük /Dünya)