Panama’da Trump telaşı: ‘Çinli’ limana soruşturma

FINANSINGUNDEMI.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD Başkanı Donald Trump görevi resmi olarak almasının ardından yaptığı ilk açıklamada Panama Kanalı üzerinde hak iddia etti. Trump’ın tehditlerinin ardından Panamlı yetkililer kanala bitişik iki limanı kontrol eden Çin bağlantılı şirkete soruşturma başlattı.

Denetçiler pazartesi günü Hong Konglu Milyarder Li Ka-shing’e ait olan CK Hutchison Holdings’in bir yan kuruluşu olan Panama Ports’un yerel ofislerine bir denetçi ekibi gönderdi. Sosyal medya platformu X üzerinden yapılan paylaşımda denetçilerin soruşturma başlatmakla görevlendirildiği belirtildi.

Açıklamaya göre, denetçiler "kamu kaynaklarının verimli ve şeffaf kullanımını garanti altına almak" için "kapsamlı" bir inceleme yapacaklar.

Soruşturma, Trump'ın Panama'yı ‘Çin'in kanala karışmasına izin vermekle’ suçlamasıyla geldi. Pazartesi günkü yemin töreni konuşmasında Trump, kanalı Çin’in işlettiği iddiasını yineledi ve yönetiminin Panama Kanalı’nı geri alacağını söyledi. Bir Çin şehri olan Hong-Kong özel statüsü gereği kendi sınırları, para birimi ve hukuk sistemi bulunuyor.

Fortune’un haberine göre, Trump’ın bu hamlesi Washington’ın gözünde anakara Çin’le olan ayrımı her geçen gün gün azalan Hong Kong’daki şirketlerin jeopolitik risklere daha fazla maruz kalacağının altını çiziyor.

Trump, ilk döneminde, Pekin'in dayattığı bir ulusal güvenlik yasasına yanıt olarak eski İngiliz kolonisine yönelik ayrıcalıklı muameleyi iptal eden için bir başkanlık kararnamesi imzaladı. ABD’nin yeni dışişleri bakanı olarak göreve başlayan Marco Rubio, o dönemde senatör olarak Hong Kong'un ABD'deki ticaret karakollarını kapatmak için bir yasa tasarısı oluşturmuştu. Bu tasarının geçmesi halinde yarı özerk statüdeki şehrin küresel profili daha da zayıflayabilir.

CK Hutchison'ın liman işletmesi, 2024'ün ilk yarısında holdingin kârının yaklaşık %15'ine katkıda bulundu. Şirketin bilançosu, esas olarak Orta Amerika'da yük taşıma hacmindeki artış tarafından yönlendirildi. Zira aynı şirketin Meksika ve Bahamalar'da dokuz başka limanı daha bulunuyor. Dolayısıyla Trump’ın Meksika’ya ve Kanada’ya %25’e varan tarifeler uygulaması liman şirketini daha büyük belirsizliklerle karşı karşıya bırakabilir.

CK Hutchison'ın kârının beşte birinden fazlası, Amerika, Avustralya, Kanada ve Orta Doğu'yu kapsayan bölgelerden geliyor. Tüm bu bölgeler Çin-ABD geriliminden etkilenme potansiyeline sahip. Grubun bu bölgelerdeki işlerinin çoğu, hükümetin mevzuat değişikliklerinden büyük ölçüde etkilenebilecek bir sektör olan altyapıyı içeriyor.

Şirketin hisseleri salı günü Hong Kong borsasında yatay işlem gördü ve bu yılın başından itibaren yaklaşık %3,4 değer kaybetti.

Panama Genel Denetçisi Anel Bolo Flores geçen hafta yaptığı açıklamada, soruşturmanın şirkete verilen 25 yıllık bir imtiyazın şartlarına uygunluğu doğrulamaya çalışacağını ve "ciddi ve güçlü" bir mali denetim sözü verdiğini söyledi. Panama şirkete liman yönetimi konusundaki imtiyazları ilk olarak 1998'de verdi ve Panama Denizcilik Otoritesi 2021'de imtiyazların yenilenmesine izin verdi.

Flores limanların şu anda 1998’den çok daha fazla kargoyu yönlendirdiğini ve imtiyazların hükümet için yeterince büyük bir gelir payı içermediğini söyledi. Flores denetim hakkında bilgilendirme amacıyla pazartesi günü Panama Denizcilik Otoritesi’ni ziyaret etti.

Panama hükümeti, kanalda herhangi bir Çin varlığı olduğunu defalarca reddetti ve Trump henüz bununla çelişen herhangi bir kanıt sunmadı.

Panama Devlet Başkanı Jose Raul Mulino pazartesi günü X'te yaptığı bir paylaşımda, kanalın Panama kontrolü altında kalacağını yineledi.

Hong Konglu milyarder Li iki büyük gücün arasında kalmanın nasıl bir duygu olduğunu 2020 yılından hatırlıyor. Söz konusu tarihte dönemin ABD dışişleri bakanı olan Mike Pompeo İsrail’i bir CK Hutchison iştirakiyle ortak iş yapma planı konusunda uyardı. Pompeo şirketin Çin Komünist Partisi’yle bağları olduğu suçlamasında bulundu. Şirket daha sonra söz konusu ihaleyi kaybetti.

Rus rublesine Trump dopingi

Elektrikli araçlara Trump darbesi!

Yeni dönemde Türkiye-ABD ekonomi ajandasında neler var?