Özelleştirmede 2016 son 12 yılın en düşük cirosuyla kapandı

2016, Özelleştirme İdaresi’nin (ÖİB) yaptığı işlemlerin (bağlı ortaklık, iştirak, tesis ve varlık satışı) toplamı 1.3 milyar dolarda kalarak son 12 yılın en düşük cirosuyla kapandı. Bundan daha düşük seviye 1 milyar 283 milyon dolarla 2004 yılında gerçekleşmişti. Özelleştirme işlemleri 2013 yılında 12.5 milyar dolarla zirve yapmıştı. 2016 rakamı (1.3 milyar dolar) bu zirvenin yüzde 12.5’i düzeyinde. Başka bir ifadeyle 9’da 1’i seviyesinde kalmış oldu.

Türkiye’de özelleştirme uygulamaları, büyük ve değerli varlıkların çoğunlukla satılması sonrasında, 2013 yılından bu yana sistemli olarak yıldan yıla düşüyor. 2013’teki 12.5 milyar dolarlık özelleştirmeden sonra 2014’te 6.3 milyar dolarlık, 2015’te de 2 milyar dolarlık özelleştirme yapılmıştı.

2016 yılı işlemlerinin büyük kısmını, geçen yıl olduğu gibi arsa arazi satışları oluşturuyor. ÖİB, 2016’da EÜAŞ’e ait 5 grup HES özelleştirmesi satışı gerçekleştirdi. Fethiye HES, Manavgat HES, Doğankent, Kürtün ve Torul HES, Karacaören 1 ve 2, Kadıncık 1 ve 2’nin özelleştirmesi gerçekleştirildi. 2016 yılındaki 1 milyar 314 milyon dolarlık satışın 1 milyar 98 milyon dolarlık kısmını bu satışlar oluşturuyor. Bunların dışında, Şeker Fabrikaları, TEDAŞ, Tekel ve Maliye Hazinesi’ne ait yüzlerce irili ufaklı arsa, arazi, taşınmaz satışı yapıldı.

2016 itibariyle ihalesi yapılan ancak onay devir süreci tamamlanmadığı için kesinleşmeyen işlemler de var. Bu işlemlerin toplamı 1 milyar 149 milyon dolar olarak gözüküyor. Bunlar arasında Almus ve Köklüce HES, TP Petrol Dağıtım A.Ş. (159.2 milyon dolar), Menzelet ve Kılavuzlu HES (401.7 milyon dolar) Tortum, Şanlıurfa, Kemer ve Adıgüzel HES var.

4 önemli varlık portföyde

Özelleştirme kapsam programında olan ve ihale hazırlık çalışmaları devam eden en önemli varlıklar İzmir Limanı, Milli Piyango, Otoyollar ve Köprüler ile Tekirdağ Limanı olarak gözüküyor. Milli Piyango’nun ihalesi yenilenecek ancak bu kurum, yeni kurulan Varlık Fonu’na devrediliyor. Fon üzerinden özelleştirilmesi gündemde. Otoyollar ve köprüler ihalesi de iptal edilmişti. Bu varlıkların yeniden yapılandırılarak satışı için çalışma yapılıyor. İzmir Limanı yük ve kruvaziyer olarak yeniden yapılandırıldı. Liman sahası imar planı çalışmaları ve ÇED süreçleri tamamlandı. İhale hazırlıklar devam ediyor. Ayrıca satışı gündemde olan HES’ler de bulunuyor. Kepez 2, Yenice, Kesikköprü, Derbent, Çamlıgöze, Seyhan 1, Seyhan 2 ve Yüreğir’in ihaleleri olacak. 7 Proje Grup Başkanlığı Portföyü’nde bulunan yüzlerce taşınmaz, tta Gayrimenkul A.Ş portföyündeki taşınmazların satışı gerçekleştirilecek. Bazı varlıkların tasfiyesi gerçekleştirilecek. ÖİB portföyünde, yukarda sayılanların dışında halen şu varlıklar bulunuyor:

Doğal Elektrik: İçindeki 9 santralin özelleştirilmesi tamamlandı. Önemli bir varlığı bulunmuyor. Doğusan Boru: Yüzde 56,09’u ÖİB’ye ait. Şimdiye kadar 5 kez ihaleye çıkıldı. İptal ve teklif gelmemesi gibi nedenlerle tamamlanamadı. Değerlendirme çalışmaları devam ediyor.
Hidrojen Peroksit: Yüzde 28.2’si ÖİB’de. İhalesi yapılmadı.

TDİ: En önemli varlığı Tekirdağ Limanı. Ayrıca Sarayburnu, Kuruçeşme Rıhtımı, Gökçeada Kuzu ve Uğurlu limanları, Güllük Limanı, Paşalimanı Su İskelesi de kurum bünyesinde.

Sümer Holding: Birçok varlığı özelleştirildi. Bünyesinde toplanan bazı varlıkların tasfiye ve özelleştirme çalışmaları devam ediyor.

Karadeniz Bakır İşletmeleri: Tüm üretim birimleri özelleştirildi. Tasfiye işlemleri devam ediyor.
Kayseri Şeker Fabrikası: Kurumda ÖİB’nin yüzde 11 hissesi var. 3 kez ihale ilanına çıkıldı, iptal edildi. Değerlendirmeler sürüyor. (Dünya)