OVP'deki enflasyon hedefinin tutma şansı var mı

Orta vadeli program açıklanalı daha bir hafta oldu. Her programda, içinde bulunulan yıla ilişkin gerçekleşme tahminlerine de yer verildiğini biliyoruz. İşte 2018-2020 dönemini kapsayan orta vadeli programda, bu yılın enflasyon tahmini yüzde 9.50 olarak yer almıştı. Ne var ki, TÜİK'in dün açıkladığı eylül ayı gerçekleşmesi, enflasyonda daha bir hafta önce ilan edilen tahmini tutturmanın neredeyse olanaksız olduğunu ortaya koydu.

TÜİK'in dün yaptığı açıklamaya göre tüketici fiyatları eylül ayında yüzde 0.65 arttı. TÜFE'de dokuz aylık artış yüzde 7.29, eylül itibariyle yıllık artış ise yüzde 11.20 oldu.

Dokuz aylık dönemdeki yüzde 7.29 artıştan sonra orta vadeli programda tahmin edilen yüzde 9.50'yi aşmamak için kala kala yüzde 2'lik bir hareket alanımız kaldı.

Bu teoride tabii ki gerçekleştirilebilir bir oran. Ama son üç ayın ortasında devasa bir enflasyon ayı var; ekim...

TÜİK'in 2003 bazlı yeni seri TÜFE hesaplamasına göre, son 14 yılın ekim ayı ortalamasındaki artış oranı yüzde 1.92 olmuş. Tek bir aydaki artış bu!

Yine bu 14 yılın, yani 2003-2016 döneminin son çeyreğindeki artış ortalaması yaklaşık yüzde 3.

OVP çerçevesinde bu yıl son üç ay toplamında ne öngörülüyor, yaklaşık yüzde 2.

O bir puanlık fark da zaten yılsonu gerçekleşmesinin düzeyini belirleyecek. 2017 sonundaki TÜFE yüzde 9.5'te mi kalacak, yoksa çift haneye çıkarak yüzde 10.5'i bile geride mi bırakacak?

Yıllık oran iki ay daha artacak

TÜFE'de eylül sonu itibariyle yüzde 10.20'yi gördük görmesine ama daha yukarı doğru gidecek yolumuz var. Son 14 yıl esas alınarak yapılan hesaplamalar, yıllık orandaki artışın iki ay daha süreceğine işaret ediyor.

Yıllık oranın ekim sonunda yüzde 11.7'yi, kasım sonunda ise yüzde 12'yi aşması bekleniyor. Eğer kasım sonunda yüzde 12 aşılırsa, bu TÜFE'nin ikinci kez yüzde 12'nin üstüne çıkması anlamına gelecek.

Yılık TÜFE daha önce yalnızca 2008'in temmuz ayı sonunda yüzde 12'yi aşarak yüzde 12.06 olmuştu.

İşte gidişat bu yıl kasım sonunda da yüzde 12'nin üstünde bir yıllık TÜFE göreceğimize işaret ediyor.

Aralıkta gerileyecek

Ancak aralıkta keskin bir düşüş de bizi bekliyor. Geçen yılın aralık ayında yüzde 1.64 gibi sıra dışı bir artış yaşanması ve bu oranın yıllık hesaplamadan çıkacak olması, kasım sonunda yüzde 12'nin üstüne yükseleceği tahmin edilen yıllık oranı hızla aşağı çekecek.

Yıllık oran, eylül sonu gerçekleşmesine dayalı hesaplamalara göre yıl sonunda yüzde 10.60 dolayında gerçekleşecek.

Yüzde 6.50'den yüzde 10.60'a...

2017'ye TÜFE'de yüzde 6.50'lik bir hedefle başladık. Ama yıla öyle bir giriş yaşandı ki, fiyat artışlarının baş döndürücü olacağı belliydi. 2017'ye ilişkin henüz hiçbir resmi veri yokken, yani TÜİK ocak ayının oranını bile açıklamamışken Merkez Bankası yılın ilk enflasyon raporunda 2017 TÜFE tahminini yüzde 8'e çıkardı.

Merkez Bankası tahminini daha sonra yüzde 8.50'ye, ardından da yüzde 8.70'e yükseltti.

Geçen hafta açıklanan orta vadeli programda ise tahmin yüzde 9.50 olarak yer aldı.

Ne var ki, artık yüzde 9.50'yi gerçekleştirme şansımız da neredeyse tümüyle tükenmiş durumda. Dokuz aydaki yüzde 7.29'luk artıştan sonra tek hanede kalabilmemiz zaten üç aydaki artışı yüzde 2.43'te tutmakla mümkün olacak. Bir kez daha altını çizerek belirtelim; bu olanaksız değil elbette, ama çok zor.