Orban'dan Kiev'de 'derhal ateşkes' çağrısı

Rusya'nın işgalinden bu yana komşu Ukrayna'yı ilk kez ziyaret eden Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'e savaşın Avrupa'nın "en önemli meselesi" olduğunu söyledi ve "derhal ateşkes yapılması" çağrısında bulundu.

Avrupa Birliği liderleri arasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile en sıcak ilişkilere sahip lider olarak görülen Orban'ın ziyareti, Kiev'le çalkantılı ilişkilere sahip Budapeşte'nin yaptığı ender bir jest olarak algılandı.

1 Temmuz itibarıyla Avrupa Birliği (AB) dönem başkanlığını devralan Macaristan Başbakanı Orban, AB'nin Ukrayna'ya yardım ve Moskova'ya savaş nedeniyle yaptırım uygulama çabalarını genel olarak engellemiş, geciktirmiş ya da sulandırarak hem Zelenskiy'i hem de diğer AB liderlerini hayal kırıklığına uğratmıştı.

Dün Kiev'de yaptığı görüşmelerin ardından Orban, yaptığı resmi ziyaretin "zamanın geldiğini" söyleyerek ikili ilişkilerde yeni bir döneme kapı aralamış gibi göründü.

Zelenskiy ile görüşmesinin ardından gazetecilere konuşan Orban, "Geçmişteki anlaşmazlıkları geride bırakmaya ve önümüzdeki döneme odaklanmaya çalışıyoruz" dedi.

Orban, Macaristan ile Ukrayna arasındaki ilişkilerin çok daha iyi olmasını arzuladıklarını ifade etti.

Ukrayna ve Macaristan arasında savaşın başladığı günde bu yana gergin bir ilişki söz konusu.

Orban kendisini bir barış savunucusu olarak tanımlıyor ve Ukrayna'nın toprak bütünlüğü meselesine değinmeksizin derhal ateşkes ve barış görüşmeleri yapılması çağrısında bulunuyor. Dün de bu çağrısını yineleyerek ve ziyaretinin "barış müzakerelerini hızlandırmak için bir fırsat oluşturacağını" söyledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskyy ise, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, Macaristan'ın savaştan kaçan Ukraynalı mültecilere sağladığı insani destek için "minnettar" olduğunu söyledi. Ayrıca Macaristan'ın geçen ay İsviçre'de düzenlenen ve çok sayıda dünya liderini bir araya getiren barış zirvesinin ikincisinin düzenlenmesinde rol oynayabileceğini sözlerine ekledi.

Zelenskyy, "Bugün Macaristan'ın ikinci zirvenin hazırlanmasında nasıl daha fazla liderlik gösterebileceğini ayrıntılı olarak görüştük" diyerek, etkinliğin bu yıl gerçekleşmesini arzuladığını sözlerine ekledi.

Orban'ın ziyareti, Macaristan'ın 6 ay sürecek AB dönem başkanlığı görevini devralmasından bir gün sonra gerçekleşti. Sembolik bir pozisyon olsa da dönem başkanlığını üstlenen ülke bloğun gündemini kısıtlı da olsa belirleyebiliyor.

Macar yetkililer, bazı AB milletvekillerinin Macaristan'ın demokratik sicilinin bloğu yönetmeye uygun olmadığı yönündeki endişelerine rağmen bu görevde "dürüst aracılar" olarak hareket edeceklerini belirtti.

Orban, ziyareti sırasında Rusya'nın Ukrayna'ya saldırılarını işgal olarak tanıdığını vurgularken, Kiev'e gelme amacının "önümüzdeki altı ay içinde Ukrayna'ya nasıl yardımcı olabileceğimizi anlamak" olduğunu söyledi.

"Barış konusu sadece Ukrayna için değil, tüm Avrupa için önemli" diyen Orban, "Şu anda acı çektiğiniz bu savaşın Avrupa güvenliği üzerinde derin bir etkisi var." ifadelerini kullandı.

Ayrıca Orban, savaşın "Avrupa için en önemli mesele" olduğunu da sözlerine ekledi.

Kendisini "illiberal demokrasi" taraftarı olarak tanımlayan Orban, Avrupalı ortakları tarafından uzun zamandır ülkesindeki demokratik kurumları dağıtmak ve AB'nin temel politika öncelikleri konusunda ayak diretmekle suçlanıyor. AB, hukukun üstünlüğünü ihlal ve yolsuzluk iddiaları nedeniyle Budapeşte'ye verdiği 18,6 milyar Avro'dan fazla fonu dondurmuştu.

Orban, AB'yi aşırı merkeziyetçi, baskıcı bir örgüt olarak gösteren çok sayıda AB karşıtı kampanya yürütmüştü.

Macaristan Başbakanı Orban, Kiev'i uzun zamandır Ukrayna'nın batı bölgesi Zakarpatya'daki etnik Macar azınlığa kötü muamele etmekle suçluyor.

Dün Zelenskiy ile görüşen Orban, Macar azınlığın sorunlarının çözümünde ilerleme kaydedilmesi için önlerinde "iyi bir şans" olduğunu söylerken, Zelenskyi'nin Ukraynalı mülteciler için Macaristan'da bir okul kurulması önerisini kabul etti.

Ukrayna'daki savaş dolayısıyla Macaristan'a geçmek durumunda kalan ailelerle ilgilenilmesi gerektiğinin altını çizen Orban, "İşe ihtiyaçları var, geçim kaynaklarına ihtiyaçları var, güvenliğe ihtiyaçları var, çocukları için iyi bir okula ihtiyaçları var, iyi öğretmenlere ihtiyaçları var" dedi.

Macaristan Başbakanı Orban'ın ziyareti, yakında Avrupa Parlamentosu'ndaki en büyük sağ grup haline gelmesini umduğu yeni bir siyasi ittifaka destek toplamaya çalıştığı bir dönemde gerçekleşti.

Orban 30 Haziran'da Viyana'da Avusturya'nın aşırı sağcı Özgürlük Partisi ve Çek Cumhuriyeti'nin ana muhalefet partisi liderleriyle bir araya gelerek "Avrupa için Vatanseverler" adlı yeni grubun kuruluşunu ilan etti.

Bu üçlünün, Haziran ayında yapılan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde bir grup kurabilmeleri için en az dört AB ülkesinden daha milletvekillerini yanlarına çekmesi gerekiyor. Avrupa genelinde sağcı milliyetçi partiler AP seçimlerde konumlarını güçlendirdi ancak Ukrayna'daki savaş ve Rusya ile işbirliği konusundaki ideolojik farklılıklar bazı partiler arasında daha geniş çaplı ittifaklar kurulmasını engelledi.

Ukrayna yıl sonuna kadar barış istiyor

Batılı ülkelerin Ukrayna'ya desteği 14 milyar dolara yaklaştı