Onlara güvenmekle yanılmışız

Küresel krizde dünya risk haritasının değiştiğini belirten Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, “Yaşanan kriz şirketlere, Batı ülkelerinde problem yaşanabileceğini, gelişmekte olan ülkelere yatırımın daha kârlı olabileceğini öğretti.” dedi.
Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, iş dünyasının Batı ülkelerinde yaşanan krizin oluşturduğu etkileri fark etmekte geç kaldığını belirterek, yatırımcıların sonuçları daha önce öngörerek yeni pazarlara açılmada erken davranabileceklerini söyledi. Üç yıldır dünyanın en büyük ekonomilerini sarsan krizin oluşturacağı yeni eğilimlerin öngörülemediğini vurgulayan Eczacıbaşı, “Biz de pek çok kuruluş gibi gelişmiş ülkelerin pazarlarına güvendik. Buradan pazar payı aldığımız sürece sırtımız yere gelmez düşüncesi çok yakın yıllara kadar sürdü.” şeklinde konuştu.
Eczacıbaşı, Frankfurt’ta düzenlenen Uluslararası Isıtma, Soğutma ve Havalandırma Fuarı (ISH) için gittiği Almanya’da, gazetelerin ekonomi editörleriyle bir araya geldi. Eczacıbaşı, ekonominin lokomotifi olan ülkelerdeki krizin yatırımcılara gelişmiş ülkelerde de problem yaşanabileceğini, buna karşılık gelişmekte olan ülkelerde yatırımların daha kârlı olabileceğini öğrettiğini kaydetti. Eczacıbaşı, “Bunu görmekte geç mi kaldınız, dersen ‘evet’ derim doğrusu. Ama bu gecikmeyi yaşayan tek kuruluş da biz değiliz. Dünya aldı bu dersi, biz de o arada aldık.” dedi. Dünyada risk haritasının değiştiğine dikkat çeken Eczacıbaşı, yatırımcıların risk ve kârlılık analizlerinde gelişmekte olan ülkelerin öneminin arttığını dile getirdi.
Bütün bu verilerin makro dengeleri değiştireceğini kaydeden Eczacıbaşı, gelişmekte olan ülkelere kaymanın devam edeceği görüşünde. Yatırım oranları 2011’de gelişmiş ülkelerde yüzde 20’nin altına düşerken, diğerlerinde yüzde 33’ün üzerine çıkmıştı. Eczacıbaşı, bu ülkelere yapılacak yatırımlarla ilgili üst segment üretimin önemine dikkat çekti. Dev lüks markaların en önemli pazarlarının gelişmekte olan ülkelere kaymasını ise bunun göstergesi olarak değerlendirdi. Bütün bu gelişmelerin gelişmekte olan ülkelerde sıfır problem yaşandığı anlamına gelmediğine dikkat çeken Eczacıbaşı şöyle konuştu: “Sermaye akımları büyük sorunlar çıkarıyor. Gelişmekte olan ülkelere büyük fon akımları olacak, bunların paraların değerlenmesi, rekabet güçlerini kaybetmeleri anlamına gelecek. Bütün bunlarla nasıl baş edileceği bizi de ilgilendiriyor.”
Bütün bunlar olurken borsalarda büyük bir iyimserlik olduğunu da söyleyen iş dünyasının duayeni Bülent Eczacıbaşı, krizin çözüm sürecinin ise yapısal sorunların önüne geçemediği eleştirisini yaptı. Dünya ekonomisini ülkelerin hükümetlerinden çok merkez bankalarının yönetiyor gibi göründüğünü ifade eden Eczacıbaşı, “Merkez bankalarının hareketleri, oluşturulan likidite bolluğu önemli risklerle dolu. Sorunların ertelenmesini sağlıyor. Rekabet gücü, istihdam, yatırım gibi sorunları çözmüyor.” tespitini yaptı. Eczacıbaşı’na göre merkez bankalarının sürekli para basmasıyla oluşan likidite sonucunda varlık değerleri yükselerek balonların ortaya çıkması muhtemel risklerden.
Türkiye ekonomisindeki riskleri de değerlendiren Eczacıbaşı, cari açığın finanse edilebilir olduğu sürece sorun olmadığı görüşünün tehlikelerine dikkat çekti. Eczacıbaşı, “Bir saatli bomba var. Ne zaman patlayacağı belli değil. Bugün patlamayacak, yarın patlamayacak ama bu fonlar akıyor, günün birinde çıkma riskini beraberinde getiriyor.” şeklinde konuştu. Geçen yıl ise bu konuda başarılı bir operasyon yapıldığına dikkat çeken Eczacıbaşı, bu anlamda 2013’te daha olumlu sonuçlar beklediklerini söyledi.
Eczacıbaşı hem ihracatta istikrarlı artış hem sağlıklı büyümenin sürdürülebilmesi için inovasyon ve Ar-Ge’nin önemine dikkat çekti. “Büyüme modelini değiştirmemiz gerek.” diyen Eczacıbaşı, maliyete dayalı rekabet gücünden, inovasyona dayalı rekabet gücüne erişilmesi gerektiğini söyledi.