Öğretmenlik Mesleği Kanunu Teklifi TBMM Komisyonu'ndan geçti

TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda kabul edilen Öğretmenlik Mesleği Kanunu Teklifi'nde eğitim öğretim hizmetlerini yürüten öğretmenlerin seçilmeleri, yetiştirilmeleri, atanmaları, hakları, ödev ve sorumlulukları, ödül ve cezaları, kariyer basamaklarında ilerlemeleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin diğer hususlar ile Milli Eğitim Akademisinin kurulması, görevleri, teşkilat yapısı ve personeline ilişkin konular düzenleniyor.

Buna göre, öğretmenler, öğrencilerini Anayasa'da ifadesini bulan temel ilkelere bağlı, Türk milletinin milli, manevi, ahlaki ve kültürel değerlerini benimsemiş, ülkesine, içinde yaşadığı topluma ve insanlığa karşı sorumluluk hisseden, erdemli insanlar olarak yetiştirecek, öğrencilerin bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal ve ahlaki bakımdan gelişimi için çaba gösterecek, bu doğrultuda meslektaşları, aile ve veli ile işbirliği yapacak.

ÖĞRETMENLERİN NİTELİKLERİ VE SEÇİMİ

Teklifle öğretmenlik, genel kültür, özel alan eğitimi ve öğretmenlik meslek bilgisi bakımından hazırlığı gerektiren özel bir ihtisas mesleği olarak tanımlanıyor.

Öğretmen olarak istihdam edilecekler, öğretmenlik mesleğine kaynak teşkil eden en az lisans düzeyinde yükseköğretim programlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışı yükseköğretim programlarından mezun olan ve hazırlık eğitiminde başarılı olanlar arasından seçilecek.

Öğretmen olarak istihdam edileceklerde genel kültür, özel alan eğitimi ve öğretmenlik meslek bilgisi bakımından aranacak nitelikler ile öğretmenlik alanlarına kaynak teşkil edecek yükseköğretim programları, söz konusu nitelikler esas alınarak Bakanlıkça belirlenecek.

HAZIRLIK EĞİTİMİ

Öğretmenlik mesleği yeterlikleri çerçevesinde belirlenen teorik ve uygulamalı derslerden oluşan hazırlık eğitimi, Milli Eğitim Akademisi tarafından verilecek. Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi, beceri, tutum ve değerleri içeren öğretmenlik mesleği yeterlikleri Bakanlıkça belirlenecek.

Hazırlık eğitiminin süresi 4 dönem olacak. Bu süre, öğretmen adayının mezun olduğu yükseköğretim programına göre 3 dönem olarak uygulanabilecek. Hazırlık eğitiminin içeriği, süresi ve hazırlık eğitimine ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

HAZIRLIK EĞİTİMİNE ALINACAKLARIN BELİRLENMESİ

Teklife göre, hazırlık eğitimine alınacak adaylarda aranan şartlar şunlardır:

1. Türk vatandaşı olmak. 
2. Kamu haklarından mahrum bulunmamak.
3. Türk Ceza Kanunu'nda belirtilen süreler geçmiş olsa bile, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına veya affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, hayasızca hareketler, müstehcenlik ve fuhuş suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan mahkum olmamak.
4. Devlet memurluğundan çıkarılmamış veya öğretmenlik görevi düzenleme uyarınca sona ermemiş olmak.
5. Askerlikle ilgisi bulunmamak.
6. Muvazzaf askerlik hizmetini yapmış veya muvazzaf askerlik hizmeti ertelenmiş ya da yedek sınıfa geçirilmiş olmak.
7. Öğretmen olarak atanacağı alan için Bakanlıkça belirlenen yükseköğretim programlarından mezun olmak.
8. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılan sınavlardan alanlara göre Bakanlıkça belirlenecek sınav puanına sahip olmak.
9. Sağlık durumu yönünden öğretmenlik görevini yapmasına engel bir durumu olmamak.

Terörle Mücadele Kanunu, Sosyal Hizmetler Kanunu ve milli sporcu kapsamındaki öğretmen adaylarının hazırlık eğitimine alınmasında, sınav puanına sahip olmak dışındaki diğer şartlar da aranacaktır.

Ayrıca, hazırlık eğitimine alınacak adaylardan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacaktır.

Hazırlık eğitiminde başarı

Hazırlık eğitimi sürecindeki değerlendirme ve başarı kriterleri şu şekilde belirlenmektedir:

1. Teorik Derslerin Değerlendirilmesi:

Her teorik dersten en az iki yazılı sınav yapılacak. Her bir dersten not ortalaması 100 üzerinden 60 ve üzerinde olanlar başarılı kabul edilecek. Başarısız olanlar için her bir ders için ek bir sınav hakkı verilecek. Ek sınavdan 60 ve üzeri puan alanlar ilgili dersten başarılı sayılacak. Ek sınav sonunda herhangi bir dersten başarısız olanların Akademi ile ilişiği kesilecek.

2. Uygulamalı Derslerin Değerlendirilmesi:

Öğretmen adayları üç defa değerlendirmeye tabi tutulacak. Değerlendirme uygulamadan sorumlu eğitim personeli, eğitim kurumu müdürü ve uygulama öğretmeni tarafından yapılacak. Değerlendirme, öğretmenlik mesleği yeterlikleri esas alınarak belirlenen form üzerinden yapılacak. Verilen puanların aritmetik ortalaması alınarak uygulamalı ders başarı puanı belirlenecek. Uygulamalı ders başarı puanı 100 üzerinden 70 ve üzerinde olanlar başarılı kabul edilecek. Başarısız olanların Akademi ile ilişiği kesilecek.

3. Başarı Puanının Belirlenmesi:

Hazırlık eğitiminin sonunda, teorik derslerin başarı notlarının aritmetik ortalamasının yüzde 40'ı, uygulamalı derslerin başarı notlarının aritmetik ortalamasının yüzde 60'ı, toplanarak atamaya esas başarı puanı belirlenecek.

4. Devam Zorunluluğu ve Mazeretler:

Hazırlık eğitimine devam zorunludur. Belgeye dayalı sağlık mazeretiyle toplam 20 gün ve üzeri eğitime katılamayan veya katılamayacak olanların kayıtları dondurulacak; mazeretin sona ermesini takiben ilk hazırlık eğitimi programına tekrar alınmaları sağlanacak. Sağlık mazereti dışında öğretmen adaylarına, mazeretlerine bağlı olarak hazırlık eğitimi süresince en fazla 10 güne kadar izin verilebilecek.

Bu yönetmelikler, öğretmen adaylarının hazırlık eğitimindeki akademik ve pratik performanslarının değerlendirilmesi ve ilgili süreçlerin yönetilmesi için belirlenmiştir.

Akademi ile ilişiğin kesilmesi

Öğretmen adaylarından, "hazırlık eğitimine alınacakların belirlenmesi"ni düzenleyen ilgili maddedeki şartlardan herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılanların veya hazırlık eğitimi sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybedenlerin, disiplin soruşturması sonucunda Akademiden çıkarma ile tecziye edilenlerin, hazırlık eğitiminde başarısız olanların Akademi ile ilişiği kesilecek.

Disiplin cezaları ve disiplin cezası gerektiren fiil ve davranışlar

Teklifte, öğretmen adaylarına uygulanacak disiplin cezaları ile bu cezalara karşılık gelen fiil ve davranışlar da belirlendi.

Buna göre, "öğretmen adayına, fiil ve davranışında kusurlu olduğunun bildirilmesi" olarak tanımlanan kınama cezasını gerektiren fiil ve davranışlar şöyle:

"Ders, seminer, sınav, uygulama ve diğer eğitim öğretim ortamlarında yürütülen çalışmaların düzenini bozmak, bu çalışmalara geç gelmeyi veya erken ayrılmayı alışkanlık haline getirmek. Sınavlarda kopya çekmeye teşebbüs etmek. Hazırlık eğitimine mazeretsiz olarak toplam iki gün katılmamak. Akademinin sunduğu imkanlardan hakkı olmaksızın yararlanmak veya bu imkanlardan başkasını yararlandırmak. Akademi personelini ya da öğretmen adaylarını kaba veya yaralayıcı sözle rencide etmek. Akademinin düzen ve işleyişini olumsuz etkileyen davranışlarda bulunmak. Akademide yürütülen eğitim faaliyetlerine ilişkin ses veya görüntüleri ilgili mevzuatında belirlenmiş usuller dışında paylaşmak."

İlgili madde ile düzenlenen ödemeden 10'da bir oranında kesinti yapılmasını gerektiren fiil ve davranışlar ise şöyle:

"Akademi yetkililerince istenilen bilgileri kasıtlı olarak eksik veya gerçeğe aykırı bildirmek. Akademiye ait alanlarda alkollü içki içmek veya Akademiye sarhoş gelmek. Hazırlık eğitimine mazeretsiz olarak toplam 4 gün katılmamak. Kasıtlı olarak Akademi bünyesinde mevcut bina, demirbaş eşya ve benzeri malzemeyi tahrip etmek veya bilişim sistemine zarar vermek. Kişilerin şeref ve haysiyetini zedeleyen söz, davranış veya yazılı eylemlerde bulunmak. Akademi personelini veya öğretmen adaylarını tehdit etmek. Sınavlarda kopya çekmek veya çektirmek."

Teklifle, öğretmen adayını "Akademiden çıkarılmasını gerektiren fiil ve davranışlar" da hüküm altına alınıyor.

Disiplin Kurulu, Akademi Başkanı tarafından Akademik Kurul üyeleri arasından 3, Akademide görevli daire başkanları arasından 2 üye olmak üzere her bir eğitim programı süresi için belirlenecek 5 üyeden oluşacak. Aynı usulle 5 yedek üye belirlenecek. Disiplin Kurulu ilk toplantısında kendi üyeleri arasından bir üyeyi başkan seçecek.

Öğretmen adaylarına ilişkin mali ve sosyal hükümler

Öğretmen adaylarına, hazırlık eğitimi sürecinde her ay (18 bin 650) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılacak. Bu ödeme, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak. İlgili madde kapsamında kaydı dondurulanlara bu süre boyunca ödeme yapılmayacak.

Öğretmen adaylarından askerlik yükümlülüğü bulunanların askerlik hizmetleri, Akademideki eğitimleri süresince ertelenecek.

Öğretmen adayları hazırlık eğitim sürelerinde Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılacak. Bu kişiler adına Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenecek primler, öğretmen adaylarına birinci fıkrada öngörülen ödemeden bağımsız olarak Bakanlık bütçesinden karşılanacak.

Sözleşmeli öğretmenlikte istihdam

Önerilen düzenlemeye göre, hazırlık eğitimini başarıyla tamamlayan ve gerekli şartları taşıyan öğretmen adayları, Devlet Memurları Kanunu kapsamında sözleşmeli öğretmen olarak istihdam edilecektir. İstihdam süreci aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

Sözleşmeli öğretmenler, atamaya esas başarı puanı dikkate alınarak tercih ettikleri eğitim kurumlarına yerleştirilecektir.

Tercih yapmayan veya tercihlerine yerleştirilemeyen adaylara boş kalan eğitim kurumları için yeniden tercih hakkı verilecektir.

İkinci tercih döneminde tercih yapmayan veya tercihlerine yerleştirilemeyen adaylar, Bakanlık tarafından yapılacak kurayla eğitim kurumlarına yerleştirilecektir.

İstihdam sonrası sözleşmeli öğretmenlerle ilgili diğer önemli hususlar ise şöyle yer almaktadır:

Yerleştirildikleri eğitim kurumlarında mazeretsiz olarak göreve başlamayan veya göreve başladıktan sonra mazeretsiz olarak görevlerinden ayrılan öğretmenler, hazırlık eğitimi sonunda aldıkları atamaya esas başarı puanıyla yeniden sözleşmeli öğretmenlik için başvuruda bulunamayacak ve 3 yıl süreyle hazırlık eğitimine alınmayacaklar. Sözleşmeli öğretmenler, can güvenliği ve sağlık mazeretleri dışında, 3 yıl süreyle başka bir yere atanamayacaklardır.

Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde, sözleşmeli olarak istihdam edilen öğretmenin eşi bu öğretmenin görev yaptığı yerde çalışacaktır.

Sözleşmeli öğretmenlikte istihdam ve bu düzenlemenin uygulanmasına ilişkin detaylar, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenecektir. Bu düzenleme, öğretmen adaylarının istihdam sürecinde adil ve şeffaf bir yol izlenmesini sağlamayı amaçlamaktadır.

Kadrolu öğretmenliğe atama

Üç yıllık çalışma süresini tamamlayan sözleşmeli öğretmenler talepleri halinde görev yaptıkları yerde öğretmen kadrolarına atanacak. Öğretmen kadrolarına atananlar mazerete bağlı olarak yapılacak yer değiştirmeler hariç olmak üzere 1 yıl süreyle yer değiştiremeyecek.

Öğretmen kadrolarına atananların sözleşmeli öğretmen pozisyonlarında geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespiti ile hizmet puanı hesaplamasında dikkate alınacak. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladığı tarihi takip eden ay başından itibaren hak kazanacak ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmayacak.

Öğretmen ve yöneticilere, görev yaptıkları her takvim yılı karşılığında hizmet puanı verilecek.

Öğretmenlerin yer değişikliği

Öğretmenlerin mazeret durumlarına ve isteğe bağlı yer değiştirmeleri, Bakanlığın öğretmen ihtiyacı ve öğretmenin tercihi dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılacak.

Öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi, hazırlık eğitimi, hazırlık eğitimine alınacakların belirlenmesi, hazırlık eğitiminde başarı, Akademi ile ilişiğin kesilmesi, disiplin cezaları ve disiplin cezası gerektiren fiil ve davranışlar, disiplin kurulu ve disiplin cezalarının uygulanmasına ilişkin hususlar, öğretmen adaylarına ilişkin mali ve sosyal hükümler ile sözleşmeli öğretmenlikte istihdama ilişkin hükümler 1 Eylül 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek.

Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisine 523 öğrenci alımı yapılacak

Ulaştırma teklifi TBMM'de kabul edildi

Özgür Özel'den erken seçim açıklaması