Öğrenci yurtları ve sağladıkları olanaklar

İstanbul’daki 145 öğrenci yurdu ve sağladıkları olanaklar İstanbul’daki üniversitelerden herhangi birini kazanan öğrencilerin şu dönem akıllarındaki en önemli soru şu: “Nerede kalacağım?” sorusu. İşte bu soruya yanıt verebilecek geniş bir yurt dosyası hazırladık. Devlete ait olanlardan özellere, vakıflara ait olanlardan koğuş sistemli olanlara kadar İstanbul’daki 145 yurdu mercek altına aldık? Bu yurtların başta fiyatları olmak üzere sağladıkları imkanları tüm yönleriyle öğrencilere bir fikir vermesi amacıyla araştırdık. Ekonomist Mortgege Eki Üniversite öğrencileri için yeni eğitim ve öğretim yılının başlamasına çok az bir zaman var. Bu arada özellikle de bu yıl üniversiteyi kazananlar açısından barınma, her dönemde olduğu gibi yine en önemli sorunların başında geliyor. Başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerde bu sorun her geçen yıl adeta bir kartopu gibi büyüyerek artıyor. Örneğin; nüfusu 15 milyona yaklaşan İstanbul’da bu yıl açılacaklar ile birlikte toplam 31 adet üniversite bulunuyor. Bu üniversitelerde öğrenim görecek olan yaklaşık 250 bin öğrencinin sadece yüzde 15 civarındaki bir bölümü yurtlarda barınma olanağı bulabilecek İşte bundan yola çıkarak bu ayki sayımızda EVA Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık AŞ’nin İstanbul genelindeki özel ve devlet ve özel yurtları hakkındaki geniş araştırmasına yer verdik. Bu çalışma kapsamında İstanbul genelindeki 150’ye yakın öğrenci yurdu araştırıldı. Araştırmaya konu olan bu yurtların bir kısmı bizzat ziyaret edilerek, sağladıkları olanaklar, ücret seviyeleri, kapasiteleri yerinde incelendi. Ayrıca öğrenci yurtlarının hangi semtlerde yoğunlaştığı, üniversitelere olan yakınlığı ve yurtların hangi üniversitelere hitap ettikleri gibi öğrencilerin ve ailelerinin bilmeleri gereken tüm ayrıntılara bu araştırmada yer verildi. Yatak kapasitesi 40 bin Araştırmaya göre İstanbul geneline bakıldığında İstanbul’a yeni gelen kız öğrencilerin yurtları özellikle tercih etmek istediği görülüyor. Buna rağmen toplam kapasite içersinde kız yurtlarına düşen pay ise yalnızca yüzde 37 ile sınırlı. İstanbul’da üniversite öğrenci yurtlarının toplam yatak kapasitesinin yaklaşık 40 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Bu kapasitenin yaklaşık 22 bin adedi özel ve vakıf üniversitelerine ait. Yatak kapasitesinin geri kalan 18 bini ise Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) ile özel sektör yurtları tarafından yarı yarıya paylaşılıyor. İstanbul’daki yurtların adetsel bazda kimin tarafından yönetildiğine bakıldığında ise en fazla yurt yönetiminin, üniversitelerin ve/veya üniversitelerin kendi vakıfları tarafından yapıldığı görülüyor. Bunu Kredi ve Yurtlar Kurumu’na (KYK) bağlı devlet yurtları izliyor. İstanbul’daki yurtları yatak kapasitesi açısından incelediğimizde ise en fazla imkanı üniversitelerin kendilerinin sağlandığı sonucu ortaya çıkıyor. Özel üniversiteler ise kendi öğrencileri için yurtlar veya yurda benzer barınma imkanları yaratıyor. Bunların isimleri kimi zaman yurt, kimi zaman konuk evi, kimi zaman ise apart olarak değişebiliyor. Yatak bazında ücretlendirmeye bakıldığında devlet yurtlarının ücretlerinin en makul olanı olduğu söylenebilir. Ne var ki; sağladığı olanaklar açsından aynı şeyi söylemek maalesef imkansız. Yurt çözümlemeleri Yurt binası seçiminde, devlet yurtları kendilerine tahsis edilmiş yurt binalarını kullanırken özel yurtlar ve üniversite yurtları değişik çözüm yollarına gidebilmekte. Bazı özel yurt sahipleri apartman ya da eski binaları satın alıp yurt, apart veya farklı isimlerle düzenlemeyi tercih ediyor. İstanbul’da üretilen konut projelerinden konut satın alıp yurt olarak işleten özel üniversiteler de yer alıyor. Örneğin; İstanbul’da bir üniversite kendi kampusü için yeni biten bir A sınıfı projeden villalar satın alarak, öğrenci ve öğretim üyelerine yurt hizmeti verilmesini sağlayabiliyor. Üniversitelerin en çok tercih ettiği barınma şekli ise kampuslerine yeni adı ile “yerleşkelerine” yakın ya da mümkünse içinde yurt binaları yapmak şeklinde oluşuyor. Yurtlar 12 ay boyunca açık kalabilmekte. Yurt ücretleri ise genellikle 10 ay için alınıyor. Yaz okuluna kalan öğrenciler nedeniyle yurtların büyük bir kısmı yazın da açık oluyor. Ancak bu süre için genelde ilave ücret talebi olmakla birlikte bazı yurtlar ilave bir ay ücretsiz kalma promosyonu da yapabilmekte. Bununla birlikte bazı yurtlar yazın, kısmen yabancı öğrencilere “Hostel” amaçlı kiralanabiliyor. Bu nedenle öğrencilerin yurtta eşya bırakması, genellikle mümkün değil. Ama bazı yurtlarda bir sonraki yıl için anlaşmalarını yapanlara valiz odalarında eşya depolama imkanı verilebiliyor. Yurtların İstanbul üzerindeki yer seçimleri incelendiğinde öğrenci yurtlarının ağırlıklı olarak Avrupa yakasında yoğunlaştığı görülüyor. Bunun nedeni ise devlet ve özel üniversitelerin daha çok bu yakada konuşlanması. İstanbul’da yer alan yurtlar, ulaşım kolaylığı olan Fatih, Şişli ve Kadıköy… gibi merkez ilçelerde toplanmış durumda. KUTU Ücretle-kalite arasında orantılı bir dağılım yok Yaptığımız inceleme çalışmasında sonra her ne kadar yurtları sınıflandırmaya çalışsak da, aslında yurt sektöründe ücretler ve verilen hizmet, kalite açısından orantılı bir dağılım olmadığını tespit etmiş bulunuyoruz. Görünen o ki aynı fiyat aralığında farklı yurtlarda birbirinden çok farklı oda tipleri, farklı hizmetler ve kalite farklılıkları ile karşılaşılmaktadır. Ayrıca yaptığımız araştırmalarda gördüğümüz, kalabalık yurtlarda konaklayan öğrencilerin derse odaklanma konusunda sıkıntı duyabildikleridir. KUTU DEVLET VE ÖZEL SEKTÖRÜN ELİNDEKİ YURTLARIN DURUMU Devlet yurtları: Bu yurtlar, KYK’na bağlı olarak işletiliyor. 300 ve üstü yatak kapasitesine sahip bu yurtların odalarında ranza sistemi ile 12 kişi kalabiliyor. Bu yurtların aylık fiyatları 84 ila 110 lira arısında değişiyor. Bu yurtlarda kullanılan her türlü ilave imkan (internet, çamaşırhane..vs) paralı. Bu yurtların bazılarında yemek ücretinin bir kısmı, yurt yönetimi tarafından verilen fişlerle ücretsiz sağlanıyor. Tuvalet ve duş ortak olarak kullanılıyor. Etüt görevi gören çalışma alanları, revir, kantin-yemekhane TV odası, ütü odası.. gibi imkanlar yurtta ikamet edenlerin ortak kullanımına sunulabilmekte. Yurtlarda nevresim ve battaniye temin ediliyor. Ancak bu yurtların fiziki olanakları, kullanıma sunduğu ekipmanlarının yenilik düzeyi, diğer üniversite ve özel yurtlarla kıyaslandığında oldukça alt seviyede kalıyor. Genelde kartlı giriş çıkış sistemi olan bu yurtlara belli bir saatten sonra giriş yapılamıyor. Vakıf yurtları: Bu yurtlar, üniversitelere ve bunların vakıflarına bağlı olarak çalışıyor. 2 ile 4 kişilik odaların yer aldığı bu yurtların aylık fiyatları, 200-500 lira arasında değişiyor. Bazı yurtlarda her katta yer alan duş ve tuvalet ortak olarak kullanılırken, bazı yurtlarda ise odalar tek veya çift kişilik dizayn edilmiş durumda. Odalarda, dolap, çalışma masası, internet hizmeti, TV… gibi birçok imkan yer alıyor. İşte bu artılar nedeniyle bu yurtlarda barınma olanaklarının, birçok özel yurda göre çok daha kaliteli olduğu söylenebilir. Bu yurtlarda genelde öğrencilerin istedikleri zaman kullanabilecekleri çamaşır makinesi, ütü ve çamaşır kurutma makineleri de bulunuyor. Vakıf yurtlarında temizlik personeli tarafından düzenli temizlik yapılıyor. Nevresim ve çarşaflar yurt tarafından temin edilirken, bunlar her hafta değiştiriliyor. Bu yurtların en önemli özelikleri, etüt mekanlarının daha geniş ve rahat çalışmaya olanak vermesi ve “sessiz etüt” ve takım çalışmasının yapılabileceği ayrı “sesli etüt” odalarının bulunması. Bu tip yurtlar genelde üniversite kampuslerinin içerisinde yer alıyor. Genellikle yaz okulu nedeniyle 12 ay açık olan bu yurtlara yerleştirilme, üniversite yönetimi tarafından yapılıyor. : Kapasitenin oldukça sınırlı olduğu bu yurtlarda yer bulmak oldukça zor. Özel üniversite yurtları: Özel üniversitelerin birçoğu, yurt ihtiyacını genelde ya yeni bir yurt binası inşa ederek, ya da eski bir binayı alıp restore etme yöntemiyle gidermeyi tercih ediyor. Bu yurtlarda yıllık kontratla (10 ay) öğrencilerin bağlanması ve öğrencinin yurdu terk etse bile yıllık kontratı veya en azından dönemlik kontratı ödemesi, temel prensiplerin başında geliyor. Bu yurtlar tek kişiden başlayıp 14 kişilik ranzalı sistemine kadar olan şekilde barınma sağlayabilmekte. Fiyatları ise yeri, üniversitesi ve inşaat kalitesine göre 225 ile bin 350 lira arasında değişiyor. İlk bakışta çılgın bir fiyat gibi gelse de zaten kapasitesi sınırlı olan bu yurtlar sağladıkları imkanlar, okula yakınlığı gibi nedenler yüzünden belli bir öğrenci kitlesi tarafından yine de tercih ediliyor. Bu yurtlarda genellikle kahvaltı ücrete dahil olurken, kahvaltı için poğaça ve simit veriliyor. Özel yurtlar: Milli Eğitim Bakanlığı’na (MB) bağlı olarak çalışan bu yurtlarda hizmet kalitesi tamamen standart dışı. Bu yurtlar genelde evden bozma eski binalarda faaliyet gösteriyor. Bu yurtların aylık kirası, 300 liradan başlayıp 700 liraya kadar çıkabiliyor. Özel şahıslar tarafından işletilen bu yurtlarda kalma imkanları çoğunlukla 3-4 kişilik odalarda sağlanmakta ve bir katta kalanların tümü, duş ve tuvaleti ortak kullanmakta. Odalarda her kişiye bir dolap ve ortak kullanım masası yer alıyor. Binanın çatı arası, sahanlık veya asma kat gibi kısımları ortak derslik, TV salonu gibi istihdam edilen bu yurtları sınıflandırılabileceği ortak bir standardı bulunmuyor. Bu yurtların üniversite yurtlarına göre fiyat-kalite dengesi pek orantılı değil. Arada iyi olanlar bulunsa da genelleme yapıldığında bu yurtların diğer yurtlarda kalma imkanı yaratamayan öğrenciler tarafından kullanıldığını söylemek mümkün. Özel yurtların en temel ortak özelliği toplu taşıma araçlarından da yaralanılabileceği lokasyonlarda konumlanmış olmaları. Bu sayede sadece bir üniversiteden değil birçok üniversiteden birden aynı anda talep toplayabilmekteler. Temizlik ücrete dahil olup, çamaşır makinesi kullanımı, yemek yeme gibi hizmetler ekstra olarak ücretlendirilmekte. Sadece koğuş sistemli yurtlar: Genellikle MB’ye bağlı olan bu yurtların fiyatı yıllık takribi 600 ila 700 lira arasında değişiyor. Genelde çok merkezi konumları olmayan bu yurtlarda 40-50 kişinin bir arada olduğu koğuşlarda barınma yapılıyor. Konuk evleri- Rezidanslar: Bir veya iki kişilik 1+1 tipinde suit düzende oda imkanı veren bu evler ve rezidanslarda üniversitelerin kendi öğrenci ve misafirleri için barınma imkanı sağlanabilmekte. Fiyatları yatak başına aylık 720 ila bin 750 lira arasında değişiyor. Bu yurtlarda her odada duş ve tuvalet bulunuyor. Odalarda ayrıca TV, buzdolabı, sınırsız internet gibi birçok hizmet veriliyor. Bu evlerin bazılarında ortak kullanıma yönelik fitness salonu bulunuyor. Bu tür konukevi ve rezidanslarda kalmak için yıllık anlaşma yapılırken, depozito ücreti alınıyor. Güvenlik sağlanan bu evlerde giriş ve çıkışlar kart sistemi ile denetlenmekte. Karma kullanımlı konuk evlerinin kız ve erkek mekanları ayrı ayrı bölümlerden oluşuyor. Odalarda misafir ağırlama belli kurallara göre olan bu yurtların bazılarında misafirler odalara alınmıyor. Öğrenci evleri: Genellikle dairelerin yurda dönüştürülmesi sistemi ile çalışan “öğrenci evi” statüsünde bir barınma tipi. Öğrenci evlerinde apartmanlar öğrenci evine dönüştürülüyor. Bu tip barınma imkanlarında fiyatlar aylık 670 ile bin lira arasında olup, temizlik ve tüm elektrik, su, doğalgaz ve kablosuz internet fiyata dahil ediliyor. Çamaşır makinelerinin bulunduğu bu evlerde; 24 saat sıcak su, her katta ikamet edenlerin kullandığı ortak mutfak, duş, tuvalet gibi birçok imkan bulunuyor. Evlerin temizliği yönetim tarafından yapılırken, güvenlik 24 saat güvenlik hizmeti de veriliyor. Apart konaklama: Bunlar yurt statüsünde olmayıp odalardaki yataklar tek tek kiralanabiliyor. Tüm binanın yönetiminin tek elde yapıldığı bu tip barınmada tek kişilik odalar aylık 700 lira civarında, 4 kişilik odalarda ise 400 ile 600 lira civarında ücretlendiriliyor. Çamaşır yıkama ve kurutma makinelerinin ortak olarak apart sakinlerine sunulduğu bu tür barınma sisteminde, odaların temizlikleri ise oda sakinleri tarafından yapılıyor. KUTU Yurt seçiminde dikkat edilmesi gereken faktörler? • Ücret, kalite orantısı, • Temizlik imkanları ve sıklığı, • Güvenlik imkanları (kartlı güvenlik veya giriş çıkış güvenliği), • Yurdun sağladığı imkanlar ( kahvaltı, ulaşım servisi, ortak alanlar, internet, etüt odaları, çamaşırhane,…vs), • Odaların büyüklükleri ve odadaki yatak sayısı, • Kaç kişinin aynı WC ve duşu kullandığı, • Odadaki eşyalar (Yatak, ranza, bazalı yatak, dolap, dolapta kasa, çalışma masası..vs), • Yönetici personelin nitelikleri (Yurtta sürekli sorumlu olup olmadığı), • Kullanılan eşya ve malzemelerin kalitesi, • Demirbaşların yenilenme sıklığı. Yurt ücretlerinin kriterleri • Odalardaki yatak sayısı (ranza ,yatak ve bazalı yatak imkanı), • Yurdun konumu (üniversitelere, ulaşım odaklarına yakınlıkları ..vs), • Bağlı bulunduğu kurum (Milli Eğitim Bakanlığı, Kredi Yurtlar Kurumu, Üniversite ve Vakıfları), • Verilen hizmetler (ücretli veya ücretsiz kahvaltı, diğer öğünlerde beslenme olanakları, servis, ortak alanlar, etüt odaları, market, kuaför, çamaşırhane, vs. …).